Hemşirenin Fazla Mesai İsyanı: 8 Saat Yerine 8,5 Saat Çalışıyoruz!

Erzurum’da görev yapan bir hemşire, günlük çalışma süresinin 8 saat değil 8,5 saat olduğunu belirterek itirazda bulundu.

Haftalık 40 saat yerine 42,5 saat çalıştığını ve bu fazladan sürenin ayda 10 saatlik ek mesaiye denk geldiğini dile getiren hemşire, önce kurumuna ardından Kamu Denetçiliği Kurumu’na başvurdu. Ancak her iki başvurusu da olumsuz sonuçlandı.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK)

SAYI : 2024/8506-S.24.13287
BAŞVURU NO : 2024/7514
KARAR TARİHİ : 13/08/2024

BAŞVURUYA KONU İDARE : ERZURUM İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
BAŞVURUNUN KONUSU : Başvuranın ücretsiz olarak fazla çalıştırıldığı iddiası hakkındadır.
BAŞVURU TARİHİ : 12/06/2024

I. BAŞVURANIN İDDİA VE TALEPLERİ

1. Kurumumuza yapılan başvuruda başvuran, 16/01/2024 tarihli ve / sayılı başvurusundaki taleplerinin yineleyerek başvurusunun esastan incelenmesini talep etmektedir. Söz konusu başvurusunda ise Erzurum Hastanesi servisinde hemşire olarak görev yaptığını, 23 Ekim tarihinde hastane çalışma saatlerinin poliklinik ve servisler için 08-16.30, özellikli servisler için ise 08-16 olduğuna dair mesaj aldığını, bu konuyu araştırdığını ve bu şekilde çalışmaya dair bir yönetmelik veya başka bir düzenleme bulamadığını, Başhekimliğe yazdığı dilekçede ilgili mevzuatları zikrettiğini ve çalışılması istenilen saatlerin mevzuata aykırı olduğunu, bu şekilde çalışıldığında haftalık 42,5 saatten ayda 10 saat fazla mesai yapılmış olunacağını, fakat bunun bir karşılığının da şimdiye kadar olmadığını belirtip bilgi almak istediğini, ayrıca Sağlık Bakanlığınca belirtilen öğlen arası 1 saat dinlenme imkânının olmadığını ve bunun sağlanmasını talep ettiğini, dilekçesine Hastane yönetimi tarafından verilen cevapta ise 1 saatlik istirahate değinilmediğini ve yürürlükte olmayan bir yönetmeliğin uygulandığına dair cevap aldığını, bunun üzerine İl Sağlık Müdürlüğünden gereken işlemleri yapmalarını istediğini belirterek; Erzurum Hastanesi Başhekimliğinin kanunlara, yönetmeliklere aykırı davranışlarının, talebinin görmezden gelinmesinin incelenmesini, üst amir olarak müracaat ettiği İl Sağlık Müdürlüğünün Başhekimlik gibi taleplerini görmezden gelerek ilgisiz kalması durumunun incelenmesini talep etmektedir.

İdare Cevabı:

Başvuranın bugüne kadarki iddialarının ilgili hastane Başhekimliğince ve Müdürlüklerince değerlendirilmiş olduğu, yapılan işlemler sonucunda başvurana bilgi verildiği, Yardımcı sağlık personelinin yemek tatili, mesai saatleri hakkında Sağlık Bakanlığının 2014/1 (1. 2. ve 3. maddesi) Genelgesine istinaden başvuranın dilekçesine cevap verildiği, personel sağlık net başvuranın bağlı bulunduğu birim yetkilileri tarafından mesai saatleri hakkında bilgilendirmeler yapılmakta olduğu, başvuranın iddiaları ile ilgili olarak hastanede görev yapan diğer personellerin Müdürlüklerine veya Hastane Başhekimliğine herhangi bir başvuruda bulunmadığı,

III. İLGİLİ MEVZUAT

Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2014/1 sayılı Sağlık Personelinin Öğle Yemek Tatili Genelgesinin 1, 2 ve 3’üncü maddesinde; “1) Kurumumuza bağlı yataklı sağlık tesislerinde çalışan personele hizmeti aksatmamak kaydı ile saat 12:00-13:00 arasında yemek ve dinlenme süresi verilmesi,

2) Genel kaide bu olmakla beraber; yoğun bakım, ameliyathane, acil servis, doğumhane gibi servislerde çalışan ve hizmet gereği bu dinlenme süresinden istifade edemeyen ve bu durumu idarece tespit edilen personele, mesai bitiminden bir saat evvel izin verilmesi,

3) Yine hizmetin kesintisiz sunulması gereken birimlerde çalışan ve yemek için münavebeli olarak izin verilebilen personele de -öğle dinlenme saatinden arta kalan izin süresinin mesai sonunda kullandırılarak-mesai bitiminden yarım saat evvel izin verilmesi Personelin arasında eşitliğin ve adaletin temini bakımından gerekli görülmektedir.” Hükümleri yer almaktadır.

V. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE

8. Başvuran Erzurum Hastanesi servisinde hemşire olarak görev yaptığını, mevzuata aykırı olarak ayda 10 saat fazla çalıştırıldığını ve yemek molasının olması gerekenden daha az olduğunu, Hastane yönetimine şikâyetlerini ilettiğini fakat zaten bildiği mevzuatların tekrarlanarak dilekçelerine gereken cevabın verilmediğini belirterek hukuksuzluğun incelenmesini talep etmektedir.

9. İdare tarafından verilen cevabi yazıda özetle; İdarelerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 99, 100, 101, 178’inci maddelerine ve Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2014/1 sayılı Sağlık Personelinin Öğle Yemek Tatili Genelgesinin 1, 2 ve 3’üncü maddesinde dayanarak işlem yaptığı, ayrıca başvuranın dilekçelerinin cevaplandığı bildirilmiştir.

10. 657 sayılı Kanunun 99. maddesinde “memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir… Ancak bu kanuna, özel kanunlara, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine veya bunlara dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir” denilerek sağlık hizmetleri gibi süreklilik arz eden hizmetlerin yürütülmesinde farklı çalışma saatlerinin belirlenebileceği hüküm altına alınmıştır.

11. Aynı kanunun 101. maddesinde “günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir” denilerek çalışma saatleri hakkında düzenleme yapma yetkisin kurumlara verildiği hüküm altına alınmıştır.

12. Ayrıca 657 sayılı Kanunun 178. maddesinde ise “Kurumlar gerektiği takdirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir.” hükümleri ile yukarıda zikredilen maddelere dayanılarak yapılacak idari işlemlerde fazla mesai ücreti yerine izin verilebileceği belirtilmiştir.

13. Kurumumuzca yapılan değerlendirme neticesinde, ilgili idarece iletilen çalışma gün ve saatlerini gösterir tablo ve giriş çıkış kayıtları incelenmiş olup, başvuranın 01.09.2023- 01.06.2024 tarihleri arasındaki süreçte 2024 Haziran ayı dışında fazla çalışmasının bulunmadığı, 16.00-08.00 saatleri arasında nöbet, 08.00-16.00 saatleri arasında mesai olacak şekilde mesai usulüne göre çalıştığı, bunlarla birlikte yemek tatili hakkında 12.12.2023 tarih ve sayılı cevabi yazı ile İdare tarafından bilgilendirildiği anlaşıldığından İdarenin işleminde hukuka ve hakkaniyete aykırılık tespit edilememiştir.

VII. KARAR Yukarıda açıklanan gerekçe ve dosya kapsamına göre BAŞVURUNUN REDDİNE,

Bu kararın BAŞVURANA ve ERZURUM İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜNE TEBLİĞİNE,

Türkiye Cumhuriyeti Kamu Başdenetçisince karar verildi.

Şeref MALKOÇ Kamu Başdenetçisi

İLGİLİ KARARI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ.