İngiltere ve Galler’de NHS verileri temel alınarak gerçekleştirilen ve 1973–2023 dönemini kapsayan bu kapsamlı çalışma, erken tanı ve gelişen tedavi yaklaşımları sayesinde 1973’te 100.000 kişide 328 olan kanserden ölüm oranının 2023’te %22’lik düşüşle 252’ye gerilediğini ortaya koydu. Bununla birlikte, aynı yarım asırlık sürede tespit edilen kanser vakalarında dikkat çekici bir artış yaşandı: 1970’lerde her 100.000 kişide 413 vaka bildirilirken, bu sayı son verilerle 607’ye yükseldi. Özellikle 20–49 yaş grubunda, 1990’ların başından bu yana vakalarda %23’lük bir artış gerçekleşti.

Yaşam Tarzı Faktörlerinin Rolü

Uzmanlar, genç yaşlardaki artışta obezite, sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik ve alkol kullanımının başı çektiğini belirtiyor. Amerikan Klinik Onkoloji Derneği’nin Chicago’da düzenlenen yıllık konferansında sunum yapan Dr. Jessica Paulus, 20’li ve 30’lu yaşlardaki kolon kanseri vakalarının yüksek oranda obezite ile ilişkili olduğunu vurguladı. Çalışmaya dâhil edilen 14.000’den fazla genç hastanın üçte birinden fazlası, tanı anında obez olarak kayıtlara geçti. Paulus ayrıca, hastaların tanıdan önceki süreçte daha yüksek düzeyde stres, yorgunluk ve endişe bildirdiğine işaret eden “sıkıntı termometresi” değerlendirmelerine değindi.

Mikrobiyom ve Kimyasal Maruziyet

Prof. Neil Iyengar, gençlerdeki kanser riskinin artmasında bağırsak mikrobiyomundaki dengenin bozulmasının da önemli bir etken olabileceğini belirtti. İyengar’a göre, beslenme tarzı, mikroplastiklere maruz kalma ve çeşitli kimyasallar mikrobiyomu etkileyerek kanser oluşumuna zemin hazırlayabiliyor. “İyi beslenme ve düzenli egzersizi benimsemek için hiçbir zaman geç değil. Şekerli içecekler ve bazı işlenmiş gıdalar, tütün ürünleri kadar zararlı olarak düşünülmeli.” sözleriyle uyaran Iyengar, gençlere yönelik risk faktörlerine dikkat çekti.

Sigara ve Akciğer Kanseri Trendleri

Ancak bazı araştırmacılar, gençlerdeki kanser artışının doğrudan sigaraya bağlı olmadığını savunuyor. Prof. Paul Pharoah, tüm yaş gruplarında akciğer kanseri oranlarının düştüğünü hatırlatarak, “Sigara kullanımı azalmış olsa da artış gösteren kanser vakalarının temelinde farklı nedenler yatıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Hayatta Kalma Oranlarındaki Yavaşlama

Rapora göre, 1970’lerden bu yana İngiltere ve Galler’de kanserden kurtulma oranı iki katına çıktı; ancak son on yılda bu ilerleme belirgin şekilde yavaşladı. 2010’dan önceki on yılda iyileşme hızının, son döneme kıyasla üç ila beş kat daha hızlı gerçekleştiği tespit edildi. Ayrıca, teşhislerin yalnızca %54’ü kanserin birinci veya ikinci evresinde yapılabiliyor; bu oran, tedavi başarısı için kritik olan erken döneme ulaşmada yetersiz kalıyor ve son on yılda anlamlı bir ilerleme kaydedilemedi.

Ulusal Kanser Planı Çağrısı

Cancer Research UK Genel Müdürü Michelle Mitchell, ölüm oranlarının düşmesinin ve yaşam süresinin uzamasının sevindirici olduğunu ancak günde hâlâ ortalama 460’dan fazla kişinin kanser nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtti. Mitchell, “Birçok vaka hâlâ geç dönemde saptanıyor. Bu durumu tersine çevirmek için acilen etkili bir Ulusal Kanser Planı’na ihtiyaç var.” ifadelerini kullandı. Kuruluş, daha erken teşhis araçlarına erişimin hızlandırılmasını, etkili hekim yönlendirmelerini ve ulusal bir akciğer kanseri tarama programının başlatılmasını talep ederek, bu adımların binlerce hayatın kurtarılmasında rol oynayabileceğini vurguladı.