Resmi Gazete’de Yayımlandı: Bakanlıktan ‘Arı Sütü’ ve ‘Polen’ Kararı
Tarım ve Orman Bakanlığının “Türk Gıda Kodeksi Arı Ürünleri Tebliği” 25 Nisan tarihli ve 32527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre; arı sütü, toz arı sütü, arı poleni, kurutulmuş arı poleni ve arı ekmeği, dışarıdan herhangi bir madde eklenmeden üretilecek.
Tarım ve Orman Bakanlığından:
TÜRK GIDA KODEKSİ ARI ÜRÜNLERİ TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2024/6)
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı, bu Tebliğ kapsamındaki arı (Apis mellifera L.) ürünlerinin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretimi, hazırlanması, işlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve piyasaya arzına ilişkin hususları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, gıda veya takviye edici gıda olarak piyasaya arz edilen arı ekmeği, arı poleni, arı sütü, ham propolis, propolis, toz arı sütü ve kurutulmuş poleni kapsar.
(2) Bu Tebliğ, 27/10/2014 tarihli ve 29158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliğindeki uygulamalarda kullanılacak ürünleri kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Tebliğ, 19/2/2020 tarihli ve 31044 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Arı ekmeği (Perga): Arı kolonisi ortamında petek gözünde depolanmış arı poleninin fermente olması ile oluşan arı ürününü,
b) Arı poleni: İşçi arıların çiçekli bitkilerdeki polenleri toplayıp kendi bünyelerindeki salgılar ile birleştirdikten sonra küre şeklinde renkli peletler haline getirdiği ve kovandaki tuzaklar yardımıyla hasat edilen arı ürününü,
c) Arı sütü: Genç işçi arılarının hipofarenjiyal ve mandibular bezlerinden salgılanan, pelte kıvamında, açık krem-kemik renginde, kendine özgü koku ve tada sahip, larva içermeyen arı ürününü,
ç) Ham propolis: Bal arılarının, bitkilerin gövde, yaprak ve tomurcuk gibi kısımlarından topladığı reçinemsi maddeleri balmumu ve kendi enzimleri ile karıştırarak oluşturdukları işlenmemiş ürünü,
d) Propolis: Ham propolisin çeşitli çözücülerle ekstraksiyonuyla elde edilen ve propolise özgü yaygın biyoaktif bileşenleri içeren sıvı, konsantre veya toz formdaki işlenmiş ürünleri, ifade eder.
Ürün özellikleri
MADDE 5- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki;
a) Arı sütü ve toz arı sütü EK-1’de belirlenmiş hükümleri,
b) Ham propolis ve propolis EK-2’de belirlenmiş hükümleri,
c) Arı poleni, kurutulmuş arı poleni ve arı ekmeği EK-3’te belirlenmiş hükümleri, sağlar.
Katkı maddeleri
MADDE 6- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan arı ürünlerinde kullanılan katkı maddeleri hakkında, 13/10/2023 tarihli ve 32338 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri
MADDE 7- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan arı ürünlerinde aroma vericiler ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri kullanılmaz.
Bulaşanlar
MADDE 8- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde, 5/11/2023 tarihli ve 32360 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Pestisit kalıntıları
MADDE 9- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerdeki pestisit kalıntı miktarları hakkında, 27/9/2021 tarihli ve 31611 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Veteriner ilaç kalıntıları
MADDE 10- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerdeki veteriner ilaç kalıntıları hakkında, 7/3/2017 tarihli ve 30000 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Hayvansal Gıdalarda Bulunabilecek Farmakolojik Aktif Maddelerin Sınıflandırılması ve Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Hijyen
MADDE 11- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği ile 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda Hijyeni Yönetmeliğinde yer alan hükümler uygulanır.
Ambalajlama ve piyasaya arz
MADDE 12- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürün 5/4/2018 tarihli ve 30382 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemelere Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(2) Propolis tek başına sadece takviye edici gıda olarak piyasaya arz edilir.
(3) Ham propolis doğrudan son tüketiciye arz edilemez.
Etiketleme
MADDE 13- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin etiketlenmesinde, 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
(2) Takviye edici gıda olarak piyasaya arz edilen ürünler 2/5/2013 tarihli ve 28635 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Takviye Edici Gıdaların İthalatı, Üretimi, İşlenmesi ve Piyasaya Arzına İlişkin Yönetmelik kapsamında belirlenmiş etiketleme kurallarına uygun olmak zorundadır.
Beslenme ve sağlık beyanı
MADDE 14- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünler, beslenme beyanı yönünden 20/4/2023 tarihli ve 32169 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Beslenme Beyanları Yönetmeliğine ve sağlık beyanları hakkında 20/4/2023 tarihli ve 32169 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olmak zorundadır.
Taşıma ve depolama
MADDE 15- (1) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin taşınmasında ve depolanmasında, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin 10 uncu maddesi hükmü uygulanır.
(2) Toz arı sütü, kurutulmuş arı poleni ve kurutulmuş arı ekmeği dışında arı sütü, arı poleni ve arı ekmeği üretiminden son tüketiciye arz edilene kadar +8 °C ve altı sıcaklıklarda muhafaza edilir.
Numune alma ve analiz metotları
MADDE 16- (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerden Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde belirtilen kurallara uygun olarak numune alınır ve bu ürünler hakkında, uluslararası kabul görmüş analiz metotları uygulanır.
İdari yaptırım
MADDE 17- (1) Bu Tebliğe aykırı davrananlar hakkında 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun ilgili maddelerine göre yaptırım uygulanır.
Uyum zorunluluğu
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Tebliğ kapsamında faaliyet gösteren gıda işletmecileri, bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren 6 ay içerisinde bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır.
(2) Bu Tebliğin yayımı tarihinden önce etiketlenen veya piyasaya arz edilen gıdalar 31/12/2025 tarihine kadar piyasada bulunabilir.
Yürürlük
MADDE 18- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
