Bilim İnsanları Tardigradların Radyasyon Direncinin Sırrını Çözdü
Araştırmacılar, “su ayısı” olarak bilinen tardigradların insanların dayanamayacağı seviyelerdeki radyasyona nasıl direnç gösterdiğini sağlayan gen mekanizmasını keşfetti.
Çin’deki bilim insanları, yaklaşık 6 yıl önce Henan eyaletindeki bir dağdan aldıkları yosun örneklerinde buldukları ve “Hypsibius henanensis” olarak adlandırdıkları tardigrad türünün gen yapısını inceledi. Bu buluş, tardigradların uzay gibi zorlu ortamlarda hayatta kalma yeteneklerinin arkasındaki biyolojik işleyişi anlamak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
İncelemeler sonucunda, radyasyona maruz kaldığında daha aktif hale gelen binlerce tardigrad geni tespit eden araştırmacılar, bu genlerin DNA’yı radyasyonun neden olduğu hasardan koruyan ve meydana gelen kırılmaları onaran bir savunma sistemi oluşturduğunu belirtti.
Dünyanın en dayanıklı mikroskobik hayvanı olarak nitelendirilen tardigradların bu yeni türünü insanların hayatta kalamayacağı dozlarda radyasyona maruz bırakan araştırmacılar, DNA onarımı, hücre bölünmesi ve bağışıklıkla ilgili 2 bin 801 genin aktif hale geldiğini gözlemledi.
Genlerde ortaya çıkan pigmentlerin, radyasyonun insan hücrelerindeki zararlı etkilerinin yüzde 60 ila 70’ini oluşturan bazı zararlı reaktif kimyasalları temizleyebildiğini ortaya koyan araştırmacılar, elde ettikleri bulguların astronotların uzaydaki radyasyondan korunmasına, nükleer kirliliğin temizlenmesine ya da kanserin iyileştirilmesine yardımcı olabileceği konusunda umutlu olduklarını ifade etti.
Tardigradların aşırı sıcaklıklar, dehidrasyon ve açlık gibi diğer zorlu koşullara karşı da dirençli olmasını sağlayan moleküler mekanizmalarının incelenmesinin, aşı gibi kırılgan maddelerin raf ömrünün artırılmasına katkı sağlayabileceğini belirten araştırmacılar, farklı tür tardigradlar hakkında henüz yeterli bilgiye sahip olmadıklarını ancak daha fazlasını keşfetmeyi istediklerini vurguladı.
Araştırmanın sonuçları “Science” dergisinde yayınlandı.
Tardigradlar, “fıçı hal”ine girdiğinde 8 bacağını ve kafasını gövdesine gömüyor
Tatlı ve tuzlu sular, nemli bitkiler ve kumda yaşayan tardigradlar, aylarca sıfırın altında 190 derece soğukta, yüksek tuz derişiminde, vakumda ve uzayda hayatta kalabiliyor.
Normal boyutları 0,5 ila 1,5 milimetre olan tardigradlar, “fıçı hal”ine girdiğinde 8 bacağını ve kafasını gövdesine gömüyor, vücutta depoladığı su miktarını azaltıyor ve metabolik faaliyetlerini normal düzeyin yüzde 1’ine düşürüyor.
