Menisküs Nedir? Menisküs Yırtığı Nasıl Oluşur? Menisküs Belirtileri ve Tedavisi

Menisküs Ne Demek?

Vücutta en sık yaralanan bölgelerin arasında menisküslerimiz de bulunuyor. Menisküs yaralanmalarının başında da menisküs yırtığı bulunuyor. Menisküsler diz bölgesinde en büyük iki kemiğimizin birleştiği yerde ‘C’ şeklinde mevcut olan ince yastıkçıklardır. Dizde ağırlığın taşınması, birçok yöne dönme hareketinin yapılması, tibia (kaval kemiği) ve femur (uyluk kemiği) arasındaki ağırlık merkez noktasının sağlanması gibi görevleri vardır.

Futbol ve basketbol gibi karşılıklı temas gerektiren sporlarında dizin dönmesi, sert bir darbe gibi ani ve sert hareketlerde oluşan katlanma, tek diz üzerine yük alınması sonrasında menisküsler yırtılabilir. İleri yaş grubunda ise menisküsler herhangi bir olay yaşamadan dizde gelişen dejenerasyon ve kıkırdak hasarına bağlı olarak kendiliğinden yırtılabilirler. Fakat bu yırtılma çoğunlukla ileri yaş gruplarında görülmektedir.

Menisküs Belirtileri

Menisküs yırtığı oluşurken kişiler sıklıkla ani bir ağrı, batma hissi ya da yırtılma fark edebilirler. Menisküs başlangıcı yaşayan kişilerde yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak oluşan ağrı ve batma dizin iç ya da dış kısmında daha ağır olarak semptom oluşturabilir. Birkaç saat içinde dizin içinde sıvı veya kan toplanmasına bağlı olarak diz ekleminde şişlik gelişir. Genel olarak yara alan dizin üzerine basmak mümkündür fakat topallama görülebilir. Ayrıca menisküs yırtığı yaşayan sporcular genellikle sporu bırakmaya mecbur kalırlar.

Yaralanma şiddetli ise menisküs yırtıklarına diz ekleminin çapraz ya da yan bağlarının kopmaları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde emniyetsizlik ve boşluk hissi gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bazen yırtılan menisküs parçası, diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında sıkışarak diz hareketini kısıtlar. Kilitli diz olarak bilinen bu durumda erken dönemde cerrahi müdahale yapılması gerekir.

Zaman geçtikçe dizdeki yaygın ağrı azalarak ilgili menisküsün üzerinde noktasal hale gelir. Ağrı özellikle ani dönüşlerde ve çömelme sırasında ortaya çıkar. Yırtık menisküs parçaları eklem yüzleri arasına girerek dizde takılma ve kilitlenme gibi belirtilere yol açabilir. Bu beraberinde daha önceden dizde olmayan kıtırtı benzeri seslere de yol açabilir.

Menisküs Tedavisi

Menisküs yırtığı yaşayan hastalara uygulanan tedavi yöntemi, söz konusu yaralanma ve yırtıkların büyüklüğüne göre değişiklik göstermektedir. Akut durumlarda, menisküs buz tedavisi yapılması, dizin vücuttan daha yüksek bir konumda tutulması ve istirahat, tedavide önemli bir nokta olarak görülüyor. Dizlerde yaşanan ağrı ve takılmalar ise hastaların günlük hayatını oldukça zorlaştırmaktadır. Bu sebeple şikayetler oluştuğu an itibari ile, hiç vakit kaybetmeden hastaya tanı konulması ve uygun tedaviye başlanması gerekmektedir.

Aksi takdirde günlük aktivitelerle birlikte hastaların spor faaliyetleri de zorlaşıyor ya da son buluyor. Ayrıca tedavi edilmeyen yırtıklar, eklemlerde ve kemiklerde aşınmaya neden olarak erken yaşta “gonartroz” denilen diz kireçlenmesine neden oluyor. Bu sorunların önüne geçmek için kullanılan tedavi şekilleri ise egzersiz ve ilaç tedavisi ile cerrahi tedavi olmak üzere iki ana başlıkta ele alınıyor.

Düşük dereceli yırtıklarda muayene ve tanı işlemlerinin ardından doktorun önerdiği ilaç ve egzersizlerle menisküslerde oluşan hasar giderilebiliyor. Bu egzersiz ve ilaçlardan ayrı olarak menisküs yırtığı yaşayan hastaların belli bir süre istirahat etmesi gerekiyor. Menisküs fizik tedavi ile iyileştirilebilir olduğunda, doktorun vermiş olduğu egzersiz programına uymak iyileşme sürecinde büyük bir rol alıyor. Aksi takdirde düşük dereceli yırtıklar ilerleyerek cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabiliyor. Fizik tedavinin etkili olması içinse en az 1,5 aylık bir egzersiz planına sadık kalınması gerekebilir.

Menisküs Ameliyatı Sonrası Fizik Tedavi

Fizik tedavi süreci, menisküs yırtığı ameliyatı geçiren kişiler için büyük önem taşımaktadır. Menisküs ameliyatı sonrası hastaların, belirli bir süre koltuk değneği ile yürümesi ve önerilen fizik tedavi hareketlerine düzenli bir şekilde uygulaması gerekir. Fizik tedavi sürecinin aksatılmaması, hastanın iyileşme süreci açısından büyük önem taşır. Menisküs ameliyatı sonrası fizik tedavi hareketleri doktor tarafından hastanın yaşına, kemik yapısına ve operasyonun başarısına bağlı olarak verilir. Hastanın fizik tedavi sürecinde ve sonrasında menisküs dizliği kullanması da iyileşme sürecinde büyük rol oynar.

Artroskopi ile yapılan menisküs ameliyatı sonrası hastalar kısa süreli fizik tedavi alabilir. Ameliyat sonrası dizde ağrı ya da ödem oluşma riski, artroskopi cerrahisinde oldukça düşüktür. Artroskopi ile yapılan menisküs ameliyatı iyileşme süresi ve hastaların günlük yaşamına dönme süreci de daha kısa olduğundan, bu cerrahi yöntem klasik yöntemle yapılan ameliyata oranla çok daha avantajlıdır.

Diğer sağlık makalelerimize ulaşmak için lütfen buraya tıklayınız.