İşlenmiş gıdaların insan sağlığı üzerindeki etkilerini inceleyen kapsamlı bir araştırma, çarpıcı sonuçlar ortaya koydu.

Araştırmaya göre, aşırı işlenmiş gıda tüketimi üç büyük öldürücü hastalıktan ölme olasılığını %23 artırıyor. Özellikle hazır yemek ve abur cubur gibi aşırı işlenmiş gıdalar, Parkinson hastalığından ölüm riskini %25 artırırken, felç ve kalp krizinden hayatta kalma olasılığını %10 düşürüyor.

16 yıl boyunca 400.000’den fazla Avrupa vatandaşını izleyen çalışma, günlük işlenmiş gıda tüketiminin bir kısmını meyve ve sebzelerle değiştirmenin ölüm riskini %6 oranında azaltabileceğini gösterdi. Araştırmacılar, işlenmemiş veya az işlenmiş gıdaların teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.

Çalışmanın sonuçları, The Lancet Regional Health – Europe dergisinde yayımlandı ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının önemini bir kez daha gözler önüne serdi.

Bu gıdalar hızla kana karışıyor

Bu gıdalar genellikle birden fazla endüstriyel işlemden geçer; araştırmalar, bu işlemlerin gıdaların fiziksel yapısını bozduğunu ve bu durumun gıdaların hızla kana karışmasını sağladığını ortaya koymuştur.

Bu da kan şekerini artırır, tokluk hissini azaltır ve “yararlı” bakteriler topluluğunu tahrip eder. Besin olmayan tatlandırıcılar, modifiye nişastalar, sakızlar ve emülgatörler gibi gıda katkı maddeleri, bağırsak iltihabı ve kalp krizi ile felç riskini artırabilecek şekilde gıdalara hormonel yanıtlar ile ilişkilendirilmiştir.

Ölüm riski yüzde 23 daha yüksek

Son bulgularda en dikkat çekici olan, aşırı işlenmiş gıda (AİG) tüketenlerde Parkinson hastalığından ölüm riskinin %23 oranında daha yüksek olmasıydı.

Parkinson, beyindeki sinir hücrelerinin ölmesine yol açarak hareket problemlerine neden olan bir hastalıktır ve doğrudan ölümle sonuçlanmaz. Ancak, bu durum vücuda büyük bir yük bindirir ve bu da kişiyi ölümcül enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakır. Felçten ölüm olasılığı %11 oranında artarken, kalp hastalığı gibi kardiyovasküler sorunlardan ölüm oranı ise %5 ile %9 arasında yükseldi.

Bu sonuçlar, araştırmacıların katılımcıların alkol tüketimini sonuçlardan hariç tutmalarına rağmen tutarlı kaldı. Ancak, ekip, AİG tüketimi ile kanser ve Alzheimer hastalığından ölüm riskinin artışı arasında herhangi bir bağlantı bulamadı. Çalışmanın ayrı bir kısmı da, insanların tükettikleri AİG’lerin sadece %10’unu taze meyve ve sebzeler gibi işlenmemiş gıdalarla değiştirmelerinin ne gibi bir etki yaratacağını hesapladı.

Bu değişiklik, Parkinson’dan ölüm riskini %22, sindirim hastalıklarından ölüm riskini %18, felçten ölüm riskini %13 ve kalp sorunlarından ölüm riskini ise %11 ile %12 oranında azalttı. Çalışma, 428.728 kişiden elde edilen verilere dayalıydı, bunların çoğunluğu (%70) kadınlardı.

Aşırı işlenmiş gıdaların en çok tüketildiği ülkeler

Birleşik Krallık ikinci sırada yer alırken, İngilizlerin yediği gıdaların neredeyse beşte biri AİG türünde, Almanya ise %17 ile üçüncü sırada yer aldı. Buna karşın, Fransa, tüketilen gıdaların yalnızca %7’sinin AİG olduğu en düşük AİG tüketimine sahip ülke olarak kaydedildi, ardından %8 ile İspanya ve %10 ile İtalya geliyor.

Benzer araştırmalar gibi, son çalışmanın sonuçları gözlemseldir, yani AİG’lerin herhangi bir sağlık sonucu için doğrudan sorumlu olup olmadığı kanıtlanamaz. Katılımcıların diyetine dair veriler yalnızca çalışmanın başında kaydedildi, bu da onların diyetlerini sonradan değiştirmiş olabileceklerini ve bunun sonuçları etkileyebileceğini gösteriyor.

32 sağlık sorunuyla ilişkilendirildi

Son çalışma, geçen yıl yapılan büyük bir incelemenin ardından geldi; bu inceleme, çok fazla AİG tüketmenin kanser, tip 2 diyabet ve zihinsel sağlık sorunları dahil olmak üzere 32 sağlık sorunuyla ilişkilendirildiğini bulmuştu.