Günlük yaşamda masum görünen bazı ev aletleri, iç mekân hava kalitesi açısından ciddi riskler barındırıyor. Güney Kore Pusan Ulusal Üniversitesi (PNU) tarafından yapılan yeni bir araştırma, evlerde yaygın olarak kullanılan bazı cihazların trilyonlarca “ultra ince partikül” (UFP) yaydığını ortaya koydu. Uzmanlar, özellikle çocuklar için tehlikenin çok daha büyük olduğuna dikkat çekiyor.
Araştırma Hangi Cihazları İnceledi?
Laboratuvar ortamında yürütülen çalışmada şu cihazlar test edildi:
-
Ekmek kızartma makineleri
-
Hava fritözleri (air fryer)
-
Saç kurutma makineleri
Boyutu 100 nanometreden küçük olan ultra ince partiküllerin, burun filtresini aşarak doğrudan akciğerlere kadar ulaşabildiği belirtildi.
En Büyük Kirletici: Ekmek Kızartma Makinesi
Araştırmanın en çarpıcı sonucu, en yüksek partikül salımının ekmek kızartma makinelerinde tespit edilmesi oldu.
-
Ekmek konulmasa bile
-
Dakikada yaklaşık 1,73 trilyon ultra ince partikül yayılıyor
Uzmanlara göre bu durumun temel nedeni, cihazlardaki ısıtma bobinleri ve fırçalı DC motorlar.
Saç Kurutma Makinelerinde Motor Farkı
Saç kurutma makineleriyle ilgili testlerde ise önemli bir detay ortaya çıktı:
-
Fırçasız motorlu cihazlar,
-
Standart motorlu modellere göre 10 ila 100 kat daha az partikül yayıyor.
Ayrıca cihazların motor ve bobinlerinden havaya;
bakır, demir, alüminyum, gümüş ve titanyum gibi ağır metallerin karıştığı saptandı.
Çocuklar İçin Risk Daha Büyük
Bilgisayar simülasyonları, bu partiküllerin:
-
Burun tarafından filtrelenemediğini
-
Doğrudan akciğerlere ulaştığını
ortaya koydu. Hava yolları daha dar olan çocukların, yetişkinlere kıyasla çok daha yüksek risk altında olduğu vurgulandı.
Çevre mühendisi Changhyuk Kim, ağır metal içeren bu partiküllerin vücutta:
-
İltihaplanma
-
Hücre zehirlenmesi
riskini artırdığını ifade etti.
Hangi Hastalıklarla İlişkili?
Önceki bilimsel çalışmalar, ultra ince partiküllere uzun süre maruz kalmanın;
-
Astım
-
Kalp-damar hastalıkları
-
Diyabet
-
Kanser
gibi ciddi sağlık sorunlarıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Uzmanlardan Çağrı
Araştırmacılar;
-
Üreticilerin daha güvenli cihaz tasarımlarına yönelmesi,
-
İç mekân hava kalitesi için yaşa özel düzenlemeler getirilmesi
gerektiğini vurguluyor.
