Türk Bilim İnsanlarından Dünyada Bir İlk: Filtre Kahve Kanseri Önlüyor
Türk bilim insanlarının yürüttüğü araştırmaya göre filtre kahvenin içinde bulundurduğu bileşenler doğrultusunda karaciğer kanser hücrelerinin üremesini baskılayan 15 yeni mikroRNA zinciri keşfedildi.
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Kantarcıoğlu’nun yürüttüğü proje kapsamında Prof. Dr. Emin Kürekçi, Prof. Dr. Kamil Can Akçalı, Doç. Dr. Dilara Fatma Akın Balı, Uzm. Dr. Emel Bayrak, Uzm. Dr. Serpil Taşdelen, Uzm.Dr. Üstün Ezer, Dr. Biyolog Pınar Akpınar Oktar, Dr. Biyolog Serpil Yanbakan, Uzm. Kimyager Gülşen Yıldırım, ODTÜ Araştırma Görevlisi Seçkin Öztürk, Biyolog Zeynep Büşra Özer ve Kimyager Deniz Yurtsever Sarıca’nın içerisinde bulunduğu araştırmada kahvenin kanseri önlemedeki etkisi ve faydaların incelendi.
2 yıla yakın süredir devam eden araştırmanın neticesi, 19 Ekim’de ulusal hakemli bir yayın olan Türk Gastreoenteroloji Dergisi’nde (Turkish Journal of Gastroenterology) “Kahve Türevli Eksozom Benzeri Nanopartiküller: Gizli Kahramanlar mı?” (Coffee-Derived Exosome-Like Nanoparticles: Are They The Secret Heroes?) başlığı altında yayımlandı.
13 bilim insanının imzasının bulunduğu araştırma, Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü, ODTÜ, Anadolu Üniversitesi ve Türk Gastroenteroloji Derneği gibi kurumların da desteğiyle, kansere karşı faydasından bahsedilen filtre kahvenin ilk kez içindeki hangi bileşenlerin bu önleyiciliği sağladığı ortaya çıkarıldı.
Araştırma içerisinde, kahvenin içerisine bulunan “insan vücudunda hücrelerin uyumlu çalışabilmesi için kendi aralarında haberleşmesinden sorumlu doğal hücre kesecikleri” olarak açıklanan “eksozom” benzeri taşıyıcılar elektron mikroskobu yardımı ile görüntülenerek, 15 yeni mikroRNA zinciri tespit edildi. Bu mikroRNA’ların karaciğer kanser hücrelerinin üremesini baskıladığı araştırmada gösterildi.
Araştırmanın sonuçlarının ilerleyen süreçte karaciğer kanseri ve ayrıca Alzheimer hastalığına karşı yeni tedavi yöntemlerinde bir yol gösterici olması hedefleniyor.
LÖSANTE Çocuk ve Yetişkin Hastanesi Eksozom Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Emin Kürekçi, araştırmayla ilgili yaptığı açıklamada, yalnızca insanların değil bitki ve hayvan hücrelerinin de kendi içerisinde birbirleriyle iletişim kurduğunu ve bu iletişimin “eksozom” denilen nanometrik boyuttaki kargo molekülleri aracılığıyla sağlandığınndan bahsetti.
Araştırma doğrultusunda filtre kahvedeki eksozom benzeri taşıyıcılar içerisinde bulunan mikroRNA’ların dünyada ilk defa ortaya çıkarıldığını ve bu sayede kahvenin içindeki hangi maddelerin kanser hücrelerini öldürme mekanizmasında bulunabileceğinin tespit edildiğinden bahseden Kürekçi:
“Dünyada bugüne kadar kahvenin DNA’sı tam olarak sekanslanmamıştı. Bununla birlikte, kahve eksozomları hakkında da kapsamlı bir bilgi yoktu. Bunu saptayabilmek için önce araştırma laboratuvarımızda kendi geliştirdiğimiz boyut dışlama yöntemi’ni kullanarak eksozomlar izole edildi. Daha sonra da bu eksozomlardaki mikroRNA’ların genetik materyalini tanımladık. Bu tanımlamalar dünyada ilk defa yapıldı.
“Kanser hücrelerinin ölümüne neden olduğunu”
Araştırma sonucunda kahve eksozomlarının konsantre halde uygulandığında karaciğer kanser hücrelerinin ölümüne neden olduğunu saptadık. Elbette günlük hayatta bunun kanser hücrelerine karşı gerçekleştirilebilmesi için çok yoğun bir kahve içiciliğine ihtiyaç var, yani kimse günde 20 kupa kahve içemez. Bizim de esas amacımız bu çalışmayı ileri boyuta taşıyarak kahvedeki bu bileşenlerin kansere karşı bir tedavi aracı, ilaç haline getirilmesini sağlamak. Murat Kantarcıoğlu hocamızın hazırlıkları sonrasında bu yönde çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” ifadelerinde bulundu.
Prof. Dr. Emin Kürekçi, araştırmada “Coffea Arabica” bitkisinden elde edilen filtre kahvenin özel bir kavurma işleminin ardından deneysel biçimde uygulandığını aktardı.
Araştırmada emeği geçen tüm uzmanlara ve kurumlara teşekkürlerini sunan Kürekçi, bu projeyi bilim dünyasına kazandırmaktan mutluluk duyduklarını belirtti.
“Sağlıklı bireylere günde 3-4 kupa şekersiz filtre kahve içmelerini öneriyoruz”
Kahve tüketiminden bahseden Kürekçi, “Kahvenin birçok hastalığa, kansere karşı koruyucu etkisi biliniyor. Bizim çalışmamız ve daha önce yürütülen çalışmalardan da yola çıkarak sağlıklı bireylere günde 3-4 kupa şekersiz filtre kahve içmelerini öneriyoruz. Bu öneri elbette mide problemi ve kalp sağlığı sorunu olmayan bireyler için geçerli.” diye konuştu.
