Şah Damarının Tıkanması Kalıcı Felce Sebep Olabilir
Şah damarı ve beyin ilişkisi hakkında açıklamalarda bulunan Kalp ve Damar Cerrahı Prof. Dr. Cengiz Köksal, “Şeker hastalığı, sigara, ileri yaş, obezite, yüksek tansiyon ve kan yağlarının yüksek olması gibi nedenlerle oluşan damar sertliği, koroner ve bacak damarlarında darlık ve tıkanıklığa yol açtığı gibi beynimizi besleyen damarlar olan şah damarlarında da soruna neden olabiliyor. Oksijensizliğe 30 dakika dayanabilen kalp ve 6 saat dayanabilen bacaklarımız yanında, oksijensizliğe ancak 3 dakika dayanabilen beynimiz bu nedenle en hayati organımızdır ve özel ilgiyle dikkati hak etmektedir” sözlerini kullandı.
Vücudumuzu kontrol eden beynimize kan taşıyan ve boynumuzun her iki tarafında bulunan şah damarlarının tıkanması veya daralması durumunda beyne yeteri kadar kan gitmemesinden ötürü birçok şikayet ortaya çıkabilir. Şah damarlarının daralması neticesinde o bölgeden beyne giden küçük pıhtılar veya gitmesi gereken kan miktarının yeterli olamaması; geçici körlük, bilinç kaybı, uzuvların kontrolünde aksaklık gibi şikayetler görülebilir.
Köksal, 50 yaş üstü bireylerin, şeker hastalığı, yüksek tansiyonu, kan yağlarında yükseklikten muzdarip olan ve sigara kullanan bireyler ile koroner kalp damarlarında daralma olduğu öğrenilen kişilerin öncelikle bu konuya dikkat etmeleri gerektiğini vurguladı. Köksal, “Bu kişilerde olan geçici körlük, kol ve bacaklarda güç kaybı ve geçici bilinç kaybı, hemen daima beyne giden kan akımında bir sorun olduğunun işaret eder. Şah damarlarında darlık ve tıkanıklıkları tespit etmek basit bir Doppler ultrasonu ile mümkündür.
Söz konusu şikayetleri olan hastalarda yüzde 50 ve üzeri şah damarlarında darlık müdahale gereği doğurur. Bu durum kimi zaman daha büyük sorunların yani insanı yatağa mahkum eden kalıcı felçlerin habercisi olabilir. Özel durumlar dışında, güvenli ve kalıcı bir şekilde şah damarlarındaki darlığın açılması için ameliyatla darlığa neden olan ve pıhtı kaynağı plağın temizlenmesi doğru bir seçenektir. Bu amaçla şah damarı (karotis) temizleme ameliyatı da güvenle yapılmaktadır” açıklamalarında bulundu.
“Darlık tespit edilen kimseler şikayet beklemeli”
Ameliyatlar hakkında bilgi veren Köksal, “Nasıl ki tıkalı bir su borusunu ana vanayı kapatmadan temizleyemeyeceğimiz gibi, şah damarı ameliyatlarını da kan akımını durdurmadan yapmak olası değildir. Zaten darlık nedeni ile az kan giden beynimize kan akımını durdurunca hiç kan gitmeyecek ve bu durum ameliyatlarda yaşanabilecek inme riskini arttırabilecektir. Şah damarı ameliyatlarında, özellikle iki taraflı sorun varsa kan akımının devamlılığı çok önemlidir. Ameliyat sırasında kan akımının devamlılığını sağlayan ve şant adı verilen geçici bypaslar, şah damarı ameliyatlarında, özellikle iki taraflı şah damarı darlığı olan hastalarda inme riskini azaltmaktadır. İki taraflı şah damarlarında darlık olan hastalarda beyine giden kan akımını durdurmadan ameliyat yapılması riskleri azaltır” ifadelerinde bulundu.
Köksal, “Damar sertliği için risk grubundaysanız, koroner damarlarınızda sorun tespit edilmişse basit bir ultrason ile şah damarlarınızı kontrol ettirmek size geleceği kazandırabilir. Eğer şah damarlarınızda ciddi darlık tespit edilmişse, şikayetiniz olsun olmasın bir nörolog veya kalp damar cerrahı sizi görmeli. Şah damarının temizlenmesi gerekliliğinde ise ameliyatla bunu yapmak beyne giden kan akımını kesmeden daha az risklidir” şeklinde uyardı.
