Sağlık Bakanlığı’nın son verilerine göre Türkiye’de 94,791 uzman hekim, 91.049 hekim ve 38,978 diş hekimi var. Devlete ait tıp fakültelerinde 92 bin 159, vakıf üniversitelerine bağlı tıp fakültelerinde ise 18 bin 152 öğrencinin toplamda 110 bin 331 öğrenci hekim olmak için tıp fakültelerinde öğrenim görmekte.

Ocak 2012 ile Aralık 2021 yılları arasını kapsayan veri dökümünde, yıllar içinde yurt dışına giden hekim sayısındaki artış dikkat çekiyor. 2012 yılında toplam 59 kişinin belge başvurusu yaptığı görülürken, bu sayının neredeyse her sene artarak 10 yıl içinde 1405’e çıktığı görülüyor. 2012 ve 2021 yılları itibariyle yurt dışına çıkmak için “İyi Hal Belgesi” alan hekim sayısı tabloda;

2012 yılında toplam 59
2013 yılında toplam 90
2014’te toplam 118
2015’te toplam 150
2016’da toplam 245
2017’de toplam 482
2018’de toplam 802
2019’da toplam 1047
2020’de toplam 931
2021’de toplam 1405 hekimin “İyi Hal Belgesi” alarak yurt dışında göçtüğü bilgisi yer alıyor.

Medyada yürütülen algı gerçeği yansıtmıyor

Sosyal medya platformları ve bazı sitelerde yer alan Türkiye’den yurt dışına on binlerce doktorun göç ettiği haberleri gerçeği yansıtmamakla birlikte Türkiye’de Sağlık Bakanlığının son verilerine göre aktif çalışan doktor sayısı 220 binden fazla. 110 bin 331 öğrenci ise halihazırda Tıp Fakültelerinde öğrenim görmekte. Türk Tabipler Birliği’nin 2021 yılı içerisinde 1405 doktor yurt dışına çıkmak için “İyi Hal Belgesi” başvurusunda bulundu.

Yurt dışında doktorluk sanıldığı gibi değil..

Yurt dışına giden pek çok doktor verdikleri röportajlar neticesinde yurt dışında yaşam şartlarını Türkiye ile eş değer görüyor. Gitme sebeplerini para değil de çalışma koşulları olduğunu belirten doktorlar “ekonomik şartlar için gelecekseniz gelmeyin, burada her şey uzaktan görüldüğü gibi değil. sistem seni zengin yapmamak için kurulmuş” diyor. Tek doktor maaşıyla aile geçindirmenin mümkün olmadığını belirten doktorlar, yurt dışında doktorluğun sanılanın aksine büyük bir refah düzeyi sağlamadığını anlattıkları röportajlarında ülkelerinde kalıp mücadele ederek özlük haklarında ve çalışma koşullarında iyileştirmeleri elde etmenin terk edip gitmekten daha sağlıklı bir karar olduğunun farkında. Almanya’da yaşayan Dr. Bengisu, Türkiye’ye döner misiniz sorusunu “Sağlık çalışanlarının çalışma koşulları iyileştirilirse dönmeyi düşünebilirim” şeklinde cevapladı.

Almanya’dan Türkiye’ye geri dönen doktor Murat Burhanoğlu: “Hasta sayısı öyle tahmin edildiği kadar az değil. Üstüne bir de bürokratik işlemler var”

Dr. Murat Burhanoğlu açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Türkiye’deki bazı doktorlar “Türkiye’de günde 100 hastaya bakacağıma, Almanya’da 20 hastaya bakarım” diyor. Öncelikle hastanın sanki marketteki bir eşyaymış gibi sayı olarak vurgulanmasını ben garipsiyorum. Almanya, özellikle bir bürokrasi ülkesi, hastaya bakmak mı yoksa hasta kaydının gerektirdiği bürokratik işlerle ilgilenmek mi doktorları daha çok yoruyor?

Günde 100 ya da 20 hastaya bakma tabiri elbette garipsenecek bir durum. Sizin de vurguladığınız gibi Almanya bir bürokrasi ülkesi, her hasta sonrası hazırlanan Almanca tutanaklar aslında doktorların en çok zamanını alan şey. Üstelik Almanya’da, örneğin Frankfurt gibi bir şehirde, hastanede çalışıyorsanız hasta sayısı öyle tahmin edildiği kadar az değil. Üstüne bir de biraz önce bahsettiğim bürokratik işlemler geliyor.”

Dr. Hakan Bahadır, Youtube kanalı aracılığıyla yayımladığı videoda yurt dışına giden pek çok doktor ile soru-cevap etkinliği yaptı. Gitme nedenleri, yaşam koşulları ve Almanya’da doktorluk yapmayı önerir misiniz gibi sorular yöneltilen doktorlar, Almanya’da sanıldığı gibi lüks bir yaşam sürmediklerini söyledi.

İşte doktorların gözünden Almanya’da yaşam şartları:

Dr. Ömer: “Fizik Tedavi nispeten Türkiye’de de rahat olduğu için 60.000 maaş veriyor olsalar dönerdim”

5 senedir Fizik tedavi asistanı. VS:2 – K:4. Nöbet dahil net 4600-4800€. Bu paranın 1000€’su 5 nöbet karşılığı. Evli ve 1 çocuğu var. 2500€ civarı gideri var. 1200€’su evin kredi ödemesi. 300€ civarı arabaya harcıyor. 400-500€ civarı aylık mutfak masrafı.

Zengin olmak ve lüks yaşamak için Almanya’yı meslektaşlarınıza önerir misiniz?
Tek doktor maaşıyla zor. Çift doktor maaşı olursa ancak.

Sizi burada tutan en önemli motivasyon nedir?
Maaş ilk sırada şu anda. Onun dışında hastanenin sessiz sakin olması…

Aynı parayı alsanız Türkiye’ye döner misiniz?

Dahiliye cerrahi gibi branşlarda olsam dönmezdim ama Fizik Tedavi nispeten Türkiye’de de rahat olduğu için 60.000 maaş veriyor olsalar dönerdim.

Dr. Bengisu: “Sağlık çalışanlarının çalışma koşulları iyileştirilirse dönmeyi düşünebilirim”

2 yıldır aile hekimliği asistanı. K:1 – VS:1. net maaş 3400€. 600€ kira. Tüm giderleri toplayınca 1000-1200€ gibi.

Zengin olmak ve lüks yaşamak için Almanya’yı meslektaşlarınıza önerir misiniz?
İlk başlandığında tatmin olunmaz. Ben kendimi iyi hissediyorum ama sırf bu amaçla gelen birinin kendini iyi hissedeceğini düşünmüyorum. İlerde uzman olunduğunda kendi kliniği açabilirse daha tatmin edici olabilir. Almanya’yı bu amaçla gelen birine önermem.

Sizi burada tutan en önemli motivasyon nedir?
1. Sebebim huzur. 2.’si Türkiye’deki kötüye giden ekonomi ve sağlık politikaları. 3. sırada belki para olabilir.

Aynı parayı alsanız Türkiye’ye döner misiniz?

Sağlık çalışanlarının çalışma koşulları iyileştirilirse dönmeyi düşünebilirim.

Dr. Çağrı: “Sistem seni zengin yapmamak için kurulmuş”

Dahiliye asistanı. Kıdemi (stuffe) 1. Denkliği (aprobasyon) olmadığı için nöbet tutamıyor ve nöbet ücreti alamıyor. Net maaşı 4700 €. Eline net kalan 2906 €. Eşyalı kiralık eve 380€ veriyor. 45€ elektrik, 20€ internet. Total 450€ net gideri var. Mutfak için 150-200€ harcıyor.

Zengin olmak ve lüks yaşamak için Almanya’yı meslektaşlarınıza önerir misiniz?
Önermem. Sistem seni zengin yapmamak için kurulmuş. Kıdemin arttıkça vergin artıyor. Türkiye’de zengin olmak daha kolay.

Sizi burada tutan en önemli motivasyon nedir?
Maaş asla değil. Euro 2-3 bile olsa geri dönmem. Burada iyi bir doktor olabileceğimi düşünüyorum.

Aynı parayı alsanız Türkiye’ye döner misiniz?
45 bin değil 345 bin TL verseler yine de dönmem.

Dr. Murat: “Türkiye’de nasılsa Almanya’da da aynı”

Ortopedik rehabilitasyon kliniğinde 3 aydır istasyon doktoru olarak çalışıyor. Kıdemi ve vergi sınıfı 1 (eşi yanına gelmediği için ve aprobasyonu olmadığı için). 2900-3000€ arası eline kalıyor. Nöbet tutamıyor.
Eşyalı eve 975€ kira veriyor, faturalar dahil. Market, yeme içme 300€.

Zengin olmak ve lüks yaşamak için Almanya’yı meslektaşlarınıza önerir misiniz?
Önermem. Lüks yaşam konusunda Almanya-Türkiye arasında doktor maaşı olarak bir fark olduğunu sanmıyorum. Lüks dediğin ev, araba, gezmekse Türkiye’de nasılsa Almanya’da da aynı. Almanya’da Türkiye’deki kadar güzel bir evde hayatta oturamazsın. Türkiye’de de Almanya’daki gibi bir arabaya hayatta binemezsin.

Sizi burada tutan en önemli motivasyon nedir?
Maaş ilk sırada değil. Eşimle Türkiye’den yorulduk artık. Türkiye’nin çalışma şartlarından, insanların saygısızlığından, eğitimsizlikten, laftan anlamamaktan, bilginin değersizliğinden.

Aynı parayı alsanız Türkiye’ye döner misiniz?
Asistan olarak Türkiye’de çalışmayı düşünmem. 45 bin değil 75 bin verseler Türkiye’de dermatoloji falan neyse ama kardiyoloji, kadın doğum, cerrahi gibi branşlarda çalışmam.