TURKOVAC aşısını geliştiren Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına karşı daha iyi sonuç veren ve üretimi cansız virüs veya bakteri aşılarına (inaktif) oranla daha kolay olan yeni aşı için klinik öncesi çalışmalara başladıklarını ifade etti.

Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi (ERAGEM) Müdürü Özdarendeli, 2002’de ilk defa bir hastaya KKKA teşhisi konulduğunu, ilkbahar, yaz aylarında özellikle “Kelkit Vadisi” denilen bölgedeki kentlerde kene tutunması nedeniyle ortaya çıkan hastalığın çok sayıda şehirde yayıldığını belirtti.

KKKA vakalarının en çok görüldüğü ülkenin Türkiye olduğuna değinen Prof. Özdarendeli, vaka görülmeyen ülkelerde de aşı araştırma çalışmaları yapıldığını belirterek şu açıklamayı yaptı; “2006’dan bu yana KKKA hastalığıyla ilgili çalışmalar yapıyoruz. Sona doğru yaklaşıyoruz, iyi şeyler olacak diye düşünüyorum. 2023 Mayıs sonu itibarıyla çalışmalara başladık. 3 seneye yakın ara vermiştik. Bir TÜBİTAK projesi bitirmiştik, 1003 projesi ve onun devamı şeklinde de TÜSEB (Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı) projemiz çıktı, mayıstan itibaren yürürlüğe girdi proje. TURKOVAC’tan dolayı ara verdiğimiz çalışmalara başladık.

Rekombinant (virüs DNA’sı yeniden düzenlenmiş) bir aşı üzerine çalışıyoruz şu anda. Preklinik (klinik öncesi) çalışmalar belirli bir noktaya geldi. Aynı zamanda TÜSEB’in desteklediği ve özel sektörle birlikte TURKOVAC’ı başarıyla üreten Dollvet ile işbirliğimiz var. Bu noktada da projenin sonuna geldiğimizde preklinik çalışmaların hemen hemen hepsi tamamlanmış olacak. İyi sonuçlar elde edildiği takdirde de Faz-1 çalışmalarına geçmeyi umut ediyoruz.”

“Rekombinant aşıya yönelmeye karar verdik çünkü veriler çok daha güzel”

KKKA hastalığıyla mücadele kapsamında farklı bir aşı platformuna yöneldiklerini açıklayan Prof. Dr. Özdarendeli, sözlerini şöyle sürdürdü; “İnaktif aşı üretilmesine yönelik çalışmada Faz-1 noktasına gelmiştik ama şimdi rekombinant bir aşı platformumuz var. Bunun klinik öncesi verilerinde inaktif aşıdan daha yüksek, daha iyi sonuçlar alındı. Bu noktada rekombinant aşıya yönelmeye karar verdik çünkü veriler çok daha güzel. Diğeri de gayet güzeldi ama buradaki veriler daha güzel, üretimi daha kolay.”

“Varyantlara karşı etkinlik çalışmalarımız devam ediyor”

Prof. Özdarendeli, Koronavirüse karşı geliştirilen TURKOVAC ile ilgili çalışmaları bitirdiklerini, çok güzel neticeler alındığını, yıllar sonra Türkiye’de ilk beşeri aşı üretiminin gerçekleştirildiğini anımsatarak, paydaşlara teşekkür etti.

Özdarendereli, aşı merkezi olarak Koronavirüsün varyantlarına karşı araştırmalarının devam etmekte olduğunu bildirerek; “COVID ile ilgili SARS-CoV-2 virüsüyle ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Belki aşı bazında değil ama araştırma bazında devam ettiğimiz çalışmalar var. Omicron varyantları güncel şu anda. Bu varyantlara karşı izolasyonlarımız var, birtakım varyantlara karşı etkinlik çalışmalarımız devam ediyor.” şeklinde konuştu. (Kaynak: AA)