Hava Kirliliği Ölümleri Artırıyor: Yüzde 24’lük Oran Endişe Verici
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Tıp Fakültesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Merve Erçelik, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini vurguladı.
Erçelik, hava kirliliğinin solunum yolu hastalıkları, deri problemleri, kalp damar hastalıkları, beslenme sorunları ve üreme sistemi rahatsızlıklarına yol açtığını belirtti. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre, son yıllarda gerçekleşen ölümlerin yaklaşık yüzde 24’ünün hava kirliliği kaynaklı olduğunu ifade etti.
Türkiye’de Hava Kirliliği Araştırmaları
Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu’nun Türkiye genelindeki hava kirliliği üzerine yürüttüğü çalışmalarda yer alan Dr. Erçelik, ülkemizdeki hava kirliliği verilerini değerlendirdi. Bu veriler, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkilerinin ciddiyetini ortaya koyuyor ve bu konuda daha fazla önlem alınması gerektiğini gösteriyor.
Erçelik, konuşmasında, “Hava kirliliği özellikle kalp-damar hastalıklarına çok fazla neden olabiliyor. Tabii ki bunun için toplumsal önlemler alınması gerekiyor ama bizim bireysel olarak alabileceğimiz önlemler de var” dedi.
Hava kirliliği haritası
Kentlerdeki hava kirliliğinden söz eden Erçelik, 2023 yılı hava kalitesi açısından ülke verilerini değerlendirdiklerini ifade ederek, “Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı’ndan yıllık verileri indirdik ve ülkemizin hava kirliliği haritasını oluşturduk. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, partikül madde (PM) için yıllık olarak 15 miligram/metreküpün üzerinde kirli hava solunması sağlığa zararlı. Biz de bu limit değeri kullandık. Bu limit değer üzerinde ülkemizi değerlendirdik. Ülkemizde maalesef tüm şehirlerde hava kirliliği söz konusuydu. Tüm şehirlerin değerleri PM açısından 15 miligram/metreküpün üzerinde. Hava kirleticileri sadece PM değil. Ozon, sülfür dioksit, nitrik oksitler bunların hepsi hava kirliliğini oluşturuyor. Ancak PM’lerin sağlığa, solunum yolu hastalıklarına etkileri açıkça gösterildiği için PM’yi çalışmak istedik” dedi.
Isparta’da kirlilik normalin 2 katı
Isparta’da 2021 yılında 36, 2022 yılında 31, 2023 yılında da 27 mikrogram/metreküp değeriyle DSÖ’nün 15 miligram/metreküp değerinin 2 katı veri ölçüldüğünü kaydeden Erçelik, kentte yaşayanların kirli hava soluduğunu söyledi. Hava kirliliğinin sadece solunum yolu hastalıklarını etkilemediğini anlatan Erçelik, “Kalp damar hastalıkları, gastrointestinal (beslenme sistemi), deri, üreme sistemi hepsini etkiliyor ve hastalıklara neden oluyor. Biz göğüs hastalıkları özelinde, akciğer sağlığı açısından astımlı hastaların atak yaşamalarına, KOAH’a, akciğer kanserine neden olabiliyor. O yüzden hava kirliliğinin farkında olmalıyız ve bunu önlemeye çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.
Merve Erçelik, hava kirliliğini azaltmak için alınacak tedbirlere değinerek, “DSÖ verilerine göre, son yıllarda gerçekleşen ölümlerin neredeyse yüzde 24’üne bu iç ve dış ortam hava kirliliği neden oldu. Bizim de hastalıklarımızın nedenini hava kirliliği oluşturuyor. Kişisel araç kullanmak yerine toplu taşıma araçlarını kullanabiliriz. Isınma sırasında kullandığımız maddelerin kalitesine dikkat edebiliriz. Özellikle yaz aylarında anız yakma hava kirliliğine neden oluyor. İç ortamın hava temizliğine dikkat edelim. Havamızı kaliteli tutmaya, hava kirliliğini önleme, iklim değişikliğine karşı durmaya, gelecek nesiller için gerekli önlemleri almamız gerekiyor” diye konuştu. (DHA)
