Epilepsi Nöbeti Geçirenlere Yapılan Yanlış Müdahalenin Bedeli Ağır Olabilir
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ömer Karadaş, AA muhabirine yapmış olduğu açıklamada, epilepsiye ve nöbet geçiren hastalara yapılacak doğru müdahaleler hakkında bilgiler verdi.
Epilepsinin beyindeki sinir hücrelerinin ani, anormal deşarjı sebebiyle oluşan ve yaklaşık 1-2 dakika devam eden kasılma gibi nöbetlere yol açan bir hastalık olduğundan bahseden Karadaş, hastalığın, doğum esnasında yetersiz oksijen alma, doğuştan gelen yatkınlık, çocukluk zamanlarındaki havale, kaza, kafa travması geçirme, aşırı alkol tüketimi gibi farklı pek çok sebepten ötürü görülebildiğini söyledi.
Ülkemizde hemen hemen 1 milyon epilepsi hastası olduğunu öngördüklerini belirten Karadaş, hastalığın ana tedavisinin tıbbi ilaçlarla sağlandığını, uygun ilaçlar yardımıyla nöbetlerin yüzde 50-60 kontrol altına alınabildiğini kaydetti.
Prof. Dr. Karadaş, bunların yanı sıra uygun hastalarda epilepsi cerrahisiyle yaşam boyu nöbet yaşanmasının engellenebildiğini, boyuna yerleştirilen pil tedavilerinin uygulanabildiğini ekledi.
– “Epilepsi hastalarına nöbet esnasındaki yaklaşım, bazen tedaviden bile önemli”
Nöbet geçiren hastalara yaklaşım hakkında toplumda doğru sanılan birtakım yanlışların olduğunu belirten Karadaş, sözlerine şunları ekledi:
“Epilepsi hastalarına nöbet esnasındaki yaklaşım, tedaviler kadar hatta bazen tedaviden bile daha önemli. Her şeyden önce bir kişi epileptik nöbet geçiriyorsa o an yanında bulunanların soğukkanlı davranması gerekiyor. Nöbet geçiren kişi, önce yan tarafa çevrilecek. Ardından başı, çenesi hafif yukarı kaldırılıp hava yolunun açık olması sağlanacak. Epileptik nöbetlerin büyük oranı 1-2 dakikada geçiyor. Bu esnada hastayı uygun pozisyona getirip yanında sakince beklemek yeterli. Bunlar o kişinin hayatını kurtarmada basit ama etkili önlemler.
Fakat ‘Dili geriye kaçar.’ gibi yanlış bir düşünceyle ağzını açmaya zorlamak, ağzına bir şey sokmaya çalışmak çok sakıncalı, hayati risklere neden oluyor. Maalesef bu yanlış müdahaleler yüzünden hastanemize, dişi kırılarak ya da solunum yoluna nesne tıkanarak getirilen çok sayıda epilepsi hastasıyla karşılaşıyoruz. Hastalara asla bu tip müdahaleler yapılmamalı.”
Nöbet geçiren hastanın etrafında kesici ve delici aletlerin olmaması gerektiğini, varsa uzaklaştırılmasının önemli olduğunu ifade eden Karadaş, “Epileptik nöbet, 5 dakikadan uzun sürmüşse veya hasta bir nöbetin üstüne ikinci nöbeti geçirmişse veya nöbet havuzda, denizde olduğu esnada yaşanmışsa mutlaka 112’nin aranması gerekiyor. Böyle durumlarda hastaların mutlaka hastanede kontrolleri yapılmalı.” sözlerini kullandı.
– “Epilepsi hastaları deniz ve havuza can yeleğiyle girmeli”
Prof. Dr. Karadaş, “Epilepsi hastası suda nöbet geçirdiğinde, başı su üstünde olacak şekilde tutularak nöbetin sona ermesi beklenebilir. Fakat nöbet uzamışsa etraftan yardım alarak havuzdan, denizden çıkarılabilir. Epilepsi hastaları da ne olursa olsun denize veya havuza can yeleğiyle girmeli. Bu onlar açısından oldukça koruyucu bir önlem.” açıklamasında bulundu.
Kimi hastaların sadece gece, yalnızca sıcak su altında nöbet geçirme gibi özel durumlarının olabileceğini belirten Karadaş, bu tip hastalara da asla küvet içerisinde banyo yapmama, cam duşakabin kullanmama ve banyonun kapısını kilitlememe tavsiyelerinde bulundu.
– “Epilepsi tedavi edilebilir bir hastalık”
Prof. Dr. Karadaş, nöbet geçiren hastaların yüksek rakımda çalışma, askerlik, polislik gibi silah kullanılan meslekleri yapamayacağını, hatta vardiyalı işlerin onlar için sorun teşkil edebileceğini ifade etti.
Öte yandan, nöbet geçiren hastaların çalışabileceği pek çok iş kolunun olduğunu ve bu konu hakkında toplumdaki birtakım ön yargıların ortadan kaldırılması gerektiğinin altını çizen Karadaş, şunları aktardı:
“Epilepsi tedavi edilebilir bir hastalık. Hastalarımız, bazı riskli işler haricinde birçok meslekte rahatlıkla çalışabilir. Birçok ünlü bilim insanı, devlet büyükleri arasında da epilepsi hastaları var. Toplumun da bu konuda bilinçli ve farkında olması, hastalara ön yargıyla yaklaşmaması gerekiyor. Sadece ilaçların düzenli kullanılması, düzenli kontrole gitmek gibi basit önlemlerle nöbet sıklığını azaltmak, ortadan kaldırmak mümkün.”
