Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu, sağlık alanında çeşitli kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören yeni teklifin görüşmeleri için bir araya geldi. Komisyonda ele alınan “Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmayı ve ülke genelinde dengeli bir sağlık sistemi oluşturmayı hedefliyor.

Komisyon Başkanı ve AK Parti Ankara Milletvekili Vedat Bilgin, yapılacak düzenlemelerin içerisinde haksız kazanca yol açan, dışarıdan ithal edilen ilaçların tekrar haklı yollarla dışarıya satılmasını sağlayan haksız bir uygulama olduğunu kaydederek, “Onun ortadan kaldırılmasına yönelik düzenlemeler var, özel sağlık kuruluşlarıyla ilgili düzenlemeler var, takip sistemlerinin bir bildirim yükümlülüğünü içeren düzenleme var, sağlık bilişim sistemiyle ilgili kapsamlı düzenlemeler var. Bu düzenlemelerle bir defa sistem içerisine, kayıt altına alınması öngörülen sağlık çalışanlarının ve sağlık işlemlerinin çok kapsamlı düzenlemeleri var. Yeni şeyler de var, çok konuşulan. Mesela optisyenlik meslek birliğiyle ilgili, şimdiye kadar çok konuşuldu ama onunla ilgili arkadaşlarımız kapsayıcı bir düzenleme çalışması yaptı. Tıbbi kenevirin kullanım kurallarının belirlenmesi düzenlemesiyle ilgili bir hazırlık var. Sözleşmeli sağlık yöneticilerinin disiplin rejimiyle ilgili düzenlemeler var. Sağlık sistemi, sağlık altyapısı Türkiye’nin kapsamlı bir şekilde, nüfusumuzun yüzde 100’ünü neredeyse kapsayacak şekilde işleyen bir sağlık sistemimiz var. Altyapıdaki bu değişmeyi yönetmek, onu yönetecek kuralları ortaya koymak, kapsamı, normatif hükümleri ortaya koymak bu işin sağlıklı bir şekilde sağlık sisteminin idaresini sağlamak, sağlayabilir hale getirmek açısından önemli” dedi.

“Öncelikle hastanelere tek çatı sistemi getirildi”

Kanun teklifinin ilk imzacı vekili olan AK Parti Bayburt Milletvekili Orhan Ateş hem kanun teklifi hakkında hem de AK Parti’nin 23 yıllık iktidarlık sürecinde sağlık alanında gerçekleştirdiği çalıştırmalar hakkında konuşarak, “2002 yılında göreve gelen AK Parti hükümetlerimiz Türkiye’de sağlık sistemini kökten değiştiren ve vatandaş odaklı hale getiren bir dizi reformlar başlatmıştır. Bu kapsamda, en önemli adımlardan birini Sağlıkta Dönüşüm Programı oluşturmuştur. Bu program sayesinde sağlık hizmetlerine erişim kolaylaşmış, hizmet kalitesi artmış ve vatandaş memnuniyeti önemli ölçüde yükselmiştir. Öncelikle hastanelere tek çatı sistemi getirilerek SSK, devlet ve üniversite hastaneleri arasında ayrım kaldırılmış, tüm vatandaşların tek bir sistemden eşit şekilde yararlanması sağlanmıştır. Böylece, sağlıkta eşitlik ve adaletin temelleri atılmıştır. Aile hekimliği sistemiyle vatandaşların ilk basamak sağlık hizmetine daha kolay ve daha sürekli erişimi sağlanmıştır. Ayrıca, ilaç teminlerinde yaşanan sıkıntılar sona erdirilmiş, eczane sayıları artırılmış ve özellikle kronik hastalık ilaçları konusunda vatandaşa kolaylık sağlanmıştır” ifadelerini kullandı.

Komisyona sunulan teklif hakkında bilgi veren yetkililer, “Sağlıklı Türkiye Yüzyılı Programı” kapsamında daha etkin bir sağlık hizmeti sunmak amacıyla çok sayıda düzenlemenin hazırlandığını ifade etti. Bu çerçevede, eczaneler tarafından yapılan toptan ilaç satış ihlallerinde uygulanacak yaptırımlar yeniden tanımlanacak. Ayrıca, ruhsat ve izin sahipleri ile eczane ticarethanelerine, beşeri tıbbi ürünler ve özel tıbbi amaçlı gıdaların tüm hareketlerini İlaç Takip Sistemi’ne bildirme yükümlülüğü getirilecek.

Teklife göre; tabipler, diş hekimleri ve uzman hekimler yalnızca en fazla iki sağlık kuruluşunda ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun belirli kapsamındaki kurumlarda görev alabilecek. Böylece sağlık hizmetlerinin daha verimli ve organize bir yapıda sunulması hedefleniyor. Bunun yanı sıra, teşhis ve tedavi süreçlerinde alınması gereken hasta muvafakatlerinin elektronik ortamda temin edilmesine yönelik adımlar da düzenlemeler arasında yer alıyor.

Teklifte dikkat çeken bir diğer başlık ise sağlık meslek unvanlarında yapılan değişiklikler. Ebe yardımcılığı ve hemşire yardımcılığı unvanları kaldırılarak, “sağlık bakım teknisyeni” çatısı altında birleştirilecek. Ayrıca mamografi teknikerliği kaldırılırken, diş protez teknisyenliği ve nükleer tıp teknikerliği gibi yeni unvanlar ihdas edilecek. Bu kapsamda, sağlık meslek liselerinde diş protez programına öğrenci kabulü de sağlanacak.

Sağlık hizmetlerine erişim artırılacak

Kanun teklifinde yalnızca unvan ve çalışma şartları değil, aynı zamanda hizmete erişimi kolaylaştıracak maddelere de yer verildi. Buna göre, Sağlık Bakanlığı’na bağlı kurumlarda çalışan ve döner sermaye ek ödemesi alan personelin, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı’nda (TÜSEB) görevlendirilmeleri durumunda da bu ödemelerden faydalanması sağlanacak.

Ayrıca, bireylerin ölüm sonrası organ bağışı konusundaki beyanlarını e-Devlet üzerinden yapabilmeleri mümkün hale gelecek. Acil durumlarda sağlık hizmetine erişimin artırılması amacıyla; gerektiğinde park gibi alanlara aile sağlığı merkezleri, sağlıklı hayat merkezleri ya da acil sağlık istasyonları kurulabilecek.

Özel sağlık kuruluşlarının tanıtım sınırlarını aşan, halkı yanıltan ya da rekabeti bozan uygulamalarıyla mücadele için idari para cezaları uygulanacak. Aynı şekilde, tıbbi cihazların yasa dışı şekilde satışı, tanıtımı, pazarlanması ya da sahte cihazların piyasaya sunulması durumlarında da yaptırımlar devreye girecek. Bu düzenlemelerin, vatandaşların güvenli sağlık ürünlerine erişimini artırması amaçlanıyor.

Öngörülen düzenlemelerle ilgili Ateş, “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun görev alanına giren ürünler ve hizmetlerin denetimi kapsamında ürün ve hizmetlere ilişkin mali belgelere erişimin sağlanmasına; sağlık bilişimi ve teknoloji alanında kullanan ürün ve hizmetlerin kriterlerinin belirlenmesinin ve denetimin Sağlık Bakanlığınca yapılmasına; optisyenlik müessesesi kayıtlarının değişen gerekliliklere uygun usul ve esaslar doğrultusunda tutulmasına; Türk Optisyen- Gözlükçüler Birliği ve optisyen gözlükçüler odaları organlarının teşkili ve görevleriyle optisyenlik mesleğine ilişkin disiplin hükümlerinin düzenlenmesine; Anayasa Mahkemesinin 28/ 12/ 2023 tarihli ve 2019/ 30, 2023/ 227 sayılı iptal kararı doğrultusunda Sağlık Bakanlığı’na bağlı kuruluşlarınca düzenlenecek veya onaylanacak ruhsatlandırma, ürün üretim ve satış izin belgeleri ve mesul müdürlük belgesi ile permi ve sertifikasyon, Sağlık Bakanlığınca belirlenecek tarifeye göre ücret alınması hususunda kanuni düzenleme yapılmasına; 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sözleşmeli olarak istihdam edilen personelin işlemiş olduğu disipline aykırı fiil ve haller nedeniyle emsali devlet memurlarıyla aynı disiplin rejimine tabi olmasına yönelik düzenlemeleri öngörmektedir” dedi.

“Sağlık Bakanlığı soru önergelerimize yanıt vermiyor”

Kanun teklifi üzerine söz alan CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, ülkede hasta güvenliğiyle ilgili sorunların olduğunu, birinci basamağın sağlık hizmetlerinde sorunlar olduğunu kaydederek, “Aile hekimlerinin ödeme yönetmeliğiyle ilgili 6 ay içerisinde gelmeyen bebekler üzerinden ücretlerinin kesilmesi de dahil olmak üzere, hakikaten inanmakta bile zorluk yaşayacağımız bazı düzenlemeler var; bunların önlenmesine ilişkin burada bir çerçeveyi görmüyoruz. Yine, grup elemanları, zannediyorum, hepinizi dolaşmışlardır. Birinci basamak eğer kamu hizmeti ise orada çalışan herkesin kamu çalışanı olması gerekir ama bugün ‘grup elemanları’ adıyla istihdam edilen hemşireler ve diğer görevliler bu olanaktan yoksunlar, çok düşük ücretlerle ve iş güvencesi olmadan çalışmak zorunda kalıyorlar. Bir başka önemli konu, yine, Sağlık Bakanlığı ısrarla bu konularda soru önergelerimize yanıt vermiyor. Aile planlaması hizmetlerindeki durum nedir? Bu konuyla ilgilenen kurumlar gereksinim duyduğu halde hizmete erişilemeyen insanların sayısında bir artış olduğuna işaret ediyorlar. Yine, böyle bir düzenlemeyi göremiyoruz. Obeziteye karşı mücadelede de aslında halk sağlığı biliminin ilkelerine ve birinci basamağa uymayan, işte, sokakta yakaladığının boyunu, kilosunu ölçme girişimlerle karşı karşıya kalıyoruz ki bunu ben şaşırarak izliyorum çünkü zaten birinci basamakta aile hekimleri tarafından ‘Body mass’ endekslerinin hesaplanıyor olması ve risk grubuna göre bir müdahalenin yapılıyor olması lazım” dedi.

Komisyon yeniden toplanacak

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu, vekillerin kanun maddeleri üzerine görüşlerinin alınmasının ardından 3 Temmuz Perşembe günü tekrar toplanmak üzere kapandı.