Her Yıl 7 Milyon Kişiye Ücretsiz Kanser Taraması Yapılıyor
Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), her yıl 7 milyon kişiye ücretsiz kanser taraması yapıyor. Sağlık Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren merkezler, en çok meme kanseri taraması, rahim ağzı kanseri taraması ve kalın bağırsak kanseri taraması gerçekleştiriyor.
Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Ücretsiz Tarama Yapılıyor
Kanser taramaları için KETEM’in yanı sıra TSM’ler (Toplum Sağlığı Merkezleri), SHM’ler (Sağlıklı Hayat Merkezleri), ASM’ler (Aile Sağlığı Merkezleri) ve mobil kanser tarama araçları da seferber oluyor. Birinci basamak sağlık kuruluşlarının tamamında, ücretsiz kanser taraması gerçekleştirilebiliyor.
Bakanlık bünyesinde faaliyet gösteren ve tek amacı kanser taraması yapmak olan mobil kanser tarama araçları, daha çok kırsal bölgelerde yaşayan dezavantajlı gruplara tarama yapmak için hizmet veriyor.
Kanser Taramalarıyla Erken Teşhis Amaçlanıyor
Sağlık Bakanlığı tarafından tamamen ücretsiz olarak gerçekleştirilen kanser taramalarıyla, vatandaşların herhangi bir organında ortaya çıkan ve henüz bir şikayete neden olmadan ve belirti vermeden ilerleyen kanserin erken teşhisi amaçlanıyor. Her yıl çok sayıda insana, kanser tarama çalışmalarının bir sonucu olarak erken dönemde kanser teşhisi konuluyor. Hastalığı erken aşamada teşhis edilen vatandaşlar, vakit kaybetmeden tedaviye başlıyor ve hızla sağlığına kavuşuyor.
Ücretsiz kanser taramasıyla başlayan süreç, hastanın tarama sonuçlarına göre ilerliyor. Tarama sonucu pozitif ya da şüpheli çıkan hastalar, en yakın tarama sonrası teşhis merkezine yönlendiriliyor. Bu merkezlerde hastaların ileri tetkikleri yapılıyor.
42’si Mobil, 331 Kanser Tarama Merkezi Vatandaşlara Hizmet Veriyor
2004 yılında, sadece 11 KETEM ile başlayan kanser tarama yolculuğu, günümüzde 42’si mobil kanser tarama aracı olmak üzere 331 Kanser Tarama ve Eğitim Merkezi ile devam ediyor.
Erken teşhis için ileri düzey teknolojik donanımla hizmet veren KETEM’lerin sayısı her geçen yıl arttırılıyor. Birinci basamak sağlık kuruluşlarının tamamında kanser taraması yapan ve mobil kanser tarama araçlarının sayısını da her yıl arttıran Sağlık Bakanlığı, ücretsiz kanser tarama kapasitesini geliştirmek üzere çalışmalarına devam ediyor.
Riskli Gruplar Yakından Takip Ediliyor
KETEM’lerde kırk ile altmış dokuz yaş arasındaki kadınlara yılda bir kez klinik meme muayenesi yapılıyor. Aynı gruba, klinik meme muayenesinin yanı sıra 2 yılda bir kez meme kanseri taraması için mamografi tetkiki uygulanıyor.
Otuz ile altmış beş yaş arasındaki kadınlara ise beş yılda bir kez olmak üzere HPV-DNA taraması, smear testi ve rahim ağzı kanseri taraması yapılıyor. Elli ile yetmiş yaş arasındaki vatandaşlarımıza ise kadın-erkek fark etmeksizin iki yılda bir kez gaitada gizli kan testi (GGK) ve ayrıca kolorektal kanser taraması gerçekleştiriliyor.
KETEM’de çalışan personel, riskli grupları yakından takip ederek bu gruplarda yer alan vatandaşları belirli aralıklarla kanser taramasına alıyor. Tarama esnasında çekilen mamografiler, merkezi raporlama sistemine kaydedilerek değerlendiriliyor. Vatandaşların mamografi sonuçları, 10 gün içinde belli oluyor.
Tarama Çalışmaları, Pandemi Sürecinde de Devam Etti
Tarama ve erken teşhis çalışmalarının kesintiye uğramaması için KETEM’lerin çalışmaları, pandemi sürecinde de devam etti. Bilim Kurulu tarafından hazırlanan rehber ve öngörülen tedbirler doğrultusunda hizmetlerini kesintisiz sürdüren kanser tarama merkezileri, salgın sürecinde dahi birçok kanser hastasının erken aşamada tedaviye başlamasını sağladı. Erken evrelerde kanser teşhisi konan hastaların muayenesi, çok daha kolay ve hızlı şekilde gerçekleştirildi.
Hiçbir şikayeti olmayan bireylere gerçekleştirilen taramalar, kanser teşhisinin erken evrelerde konmasını sağlıyor. Bu sayede kanser hastaları, çok daha kolay şekilde tedavi ediliyor sağlıklarına kavuşuyor. Bu açıdan sonra derece önemli olan kanser taramalarında, kadınlarda çok yayın görülen meme kanserinin teşhisi için mamografiden yararlanılıyor.
Mamografi Nedir?
Meme kanseri taraması için yapılan mamografi, düşük dozlu x ışını kullanarak elde edilir. Meme mamografi ile görüntülendiğinde, meme kanseri en erken aşamada bile saptanabilir. Bu nedenle mamografi, meme kanserinin erken evrelerde teşhis edilebilmesi adına hayati önem taşıyan bir kanser tarama yöntemidir.
Mamografi olarak bilinen işlemle aslına meme dokusunun filmi çekilir. Memenin, mamografi cihazına ait iki tabaka arasına yerleştirilmesiyle ve meme dokusuna, düşük miktarlı ışınların verilmesiyle gerçekleştirilen işlem, çok kısa sürede tamamlanabilmektedir. İşlem sonucunda, meme dokusuna ait görüntü bilgisayar ortamına aktarılmaktadır.
On gün sonra ortaya çıkan mamografi sonucuna göre vatandaşın sonucu negatif, pozitif ya da şüpheli olarak değerlendirilebilir. Eğer patoloji için özel boyamalar gerekirse, mamografi sonucunun alınma süreci uzayabilir. Sonucu negatif çıkan vatandaşlar, düzenli tarama yapılabilmesi için bilgilendirilir. Tarama sonucu pozitif ya da şüpheli çıkan vatandaşlar ise aynı ilde bulunan, en yakın tarama sonrası teşhis merkezine yönlendirilir. Tarama sonrası teşhis merkezleri, Türkiye’nin 81 ilinde hizmet vermektedir. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında ilk teşhisi gerçekleştirilen riskli ve pozitif hastalar, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri veren kuruluşlarda, genel cerrahi uzmanları tarafından muayene edilir. Gerçekleştirilen bu muayene sonucunda, kanser teşhisi konan hastalar, tedavi süreci için uzman doktor tarafından yönlendirilir.
