Hastalıkların Kokuyla Teşhisi Mümkün Mü?

Gelecekte, hastalıkları kokularından teşhis etmek hayal olmaktan çıkabilir. Uzmanlar, bir cihazın meme kanserini koklayarak tespit edebildiğini ve bu yöntemin meme röntgeni kadar başarılı olduğunu keşfettiler. Bu buluşun ardından, aynı yöntemle diğer hastalıkların da tespit edilebileceği düşünülüyor.

Kanserin Kokusu: Gerçek mi?
Kanser geçiren bazı kişiler, hastalık sırasında belirli kokular fark ettiklerini dile getiriyor. Örneğin, Joanie adında bir kadın, eşi prostat kanseri olduğunda sürekli çürük kokusu aldığını ifade ediyor. İlginç bir şekilde, bu koku eşinin tedavisi başarılı olunca kaybolmuş. Ancak Joanie, yıllar sonra kendisinde akciğer kanseri teşhis edilmeden önce aynı kokuyu tekrar hissetmiş. Her ne kadar birçok kanser hastası ve yakını bu tür kokular fark etmese de Joanie gibi benzer deneyimler yaşayanlar var.

Bilimsel Araştırmalar Ne Diyor?
Philadelphia’daki Monell Kimyasal Duyular Merkezi’nden George Preti, bu konuda kendisine ulaşan pek çok insan olduğunu, hatta hemşireler ve uzmanların da benzer deneyimlerden bahsettiğini belirtiyor. Ancak bu anlatıların çoğu bilimsel araştırmalara dayanmıyor. Yine de tarih boyunca doktorlar, hastalarını teşhis ederken nefes, ter, idrar gibi vücut kokularını kullanmışlar.

Yakın zamanda yapılan bir deneyde, insanlar hastalandıklarında vücutlarının farklı kokular yaydığına dair kanıtlar bulundu. Stockholm’deki Karolinska Enstitüsü’nden bir ekip, hafif grip benzeri belirtiler oluşturan kimyasalların enjekte edildiği deneklerin tişörtlerinin, sağlıklı kişilere göre daha kötü koktuğunu tespit etti.

Kanserin Erken Teşhisi ve Kokunun Rolü
Kanser için erken teşhis hayati önem taşıyor. Ancak semptomlar ortaya çıktığında genellikle hastalık ilerlemiş oluyor. Yumurtalık kanseri örneğinde olduğu gibi, hastalık küçük bir karabiber çekirdeği kadar iken teşhis edilmesi gerekirken, genelde çok daha büyük bir hale gelene kadar fark edilemiyor.

Bilim insanları, kanserli hücrelerin metabolizmasının normal hücrelerden farklı olduğunu, bu nedenle farklı kimyasallar ve kokular salgıladığını belirtiyor. Bu kokuları fark etmek, köpekler gibi güçlü koku alma duyusuna sahip hayvanlar sayesinde mümkün olabilir. Pennsylvania Üniversitesi’nde köpekler, yumurtalık kanserini yüzde 90 doğrulukla tanıyabiliyor.

Elektronik Burun ve Gelecekteki Kullanım Alanları
Amaç, bu köpekleri teşhis için kullanmaktan ziyade, “elektronik burun” adı verilen cihazlarla hastalıkları tespit edebilmek. Bu cihaz, insan burnunu taklit ederek havadaki kimyasalları algılayabiliyor. Uzun vadede, bu teknoloji sayesinde hastanelerde erken teşhis cihazları kullanılabilecek. Hatta, herkesin evde kolayca kullanabileceği teşhis cihazlarının geliştirilmesi hedefleniyor.