Sosyal Hizmetler Bölümü Nedir?
Sosyal hizmetler ya da sosyal çalışma, insanların sosyal rollerini geliştirmek, yaşam kalitelerini olumsuz etkileyen zorluklarla mücadele etmelerini desteklemek ve genel refahı arttırmak adına çalışmalar yürütülen akademik bir disiplindir. Sosyal hizmetler alanında yürütülen çalışmalar, bireyi merkeze alır ancak bireylerden topluluklara ve toplumlara kadar herkesi kapsar.
Türkiye’de yürütülen sosyal hizmet çalışmalarının tarihi, nispeten yenidir ve 50 yıla dayanır. Sosyal çalışma mesleği; ülkemizde ve bütün dünyada son 15 yıldır büyük bir atılım içindedir.
Sosyal Hizmetler Bölümünü Bitiren Ne Olur?
Üniversitelerin sosyal hizmetler bölümlerinde ağırlıklı olarak sosyoloji, sosyal politika, insan davranışı ve sosyal çevre, sosyal güvenlik, sosyal hizmet mevzuatı, sosyal hizmet kuramları ve psikoloji dersleri verilir. 4 yıllık sosyal hizmetler bölümlerini bitiren kişiler, “sosyal hizmet uzmanı/sosyal çalışmacı” unvanıyla mezun olur.
Sosyal Hizmet Uzmanı / Sosyal Çalışmacı Ne Demek?
Sosyal hizmet uzmanı ya da sosyal çalışmacı; maddi, sosyal ve kültürel problemler yaşayan bireylere, gruplara ya da topluluklara yardımcı olan meslek profesyonel meslek mensubudur.
Sosyal çalışmacılar, ofislerde ve sahada çalışır. Gününün büyük bir bölümünü ofis ortamında geçiren sosyal hizmet uzmanı, kişi ve gruplarla iletişimde kalmak için saha çalışması da yapar.
Sosyal Hizmet Uzmanları Ne İş Yapar?
Sosyal hizmet uzmanları, çalıştıkları kurumların prensiplerine uygun olarak bireylerin ve toplulukların problemlerine çözümler üretir ve/veya üretilen çözümleri hayata geçirir.
Bir sosyal çalışmacı, iş hayatında şu görevleri ve sorumlulukları üstlenebilir:
- Kimsesiz çocukları yetiştirme yurtlarına yönlendirmek, kabul etmek
- Kimsesiz çocuklar için koruyucu aile bulmak, onları evlat edindirmek
- Yurtlarda yetişen çocukları takip etmek ve onların eğitim/gelişim süreçlerini desteklemek
- Temel maddi ihtiyaçlarını karşılayamayan için gıda, giyim, para yardımlarının yapılmasını sağlamak
- Az gelişmiş bölgeleri takip etmek ve bu bölgelerde yaşayan insanların gelişimi için çeşitli çalışmalar yürütmek
- Bakıma muhtaç yaşlıların huzurevlerine yerleştirilmesini sağlamak
Sosyal Hizmet Uzmanları Nerede Çalışır?
Türkiye’de en çok sosyal çalışmacı istihdam eden kurum, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığıdır. Adalet Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çocuk Esirgeme Kurumu, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü de her yıl çok sayıda sosyal çalışmacıyı işe alır.
Bu kurumların yanı sıra cezaevleri ve çocuk mahkemeleri de sosyal çalışmacıların zorunlu olarak çalıştırıldığı yerlerdir. Ayrıca Türkiye’deki bütün kaymakamlıklar ve belediyeler; sosyal hizmet merkezlerine ve müdürlüklerine sahiptir. Özellikle kaymakamlıklar bünyesinde bulunan SHM’ler (sosyal hizmet merkezleri), her yıl yüksek sayıda sosyal hizmet uzmanı istihdam eder.
Sosyal hizmet uzmanları kamu kurumlarına ek olarak özel kurumlarda ve sivil toplum kuruluşlarında da çalışabilir. Özel rehabilitasyon merkezleri, huzurevleri, rehberlik araştırma merkezleri ve hastaneler; sosyal hizmet uzmanlarının çalışabileceği başlıca özel kurumlar arasındadır.
Sosyal Hizmet Uzmanı Maaşı 2022
Sosyal çalışmacı maaşı; çalışılan kuruma ve kişinin kıdemine/derecesine göre değişiklik gösterir. Bütün değişkenler hesaba katıldığı takdirde Türkiye’de ortalama sosyal hizmet uzmanı maaşının 2022 yılında 6 bin TL ile 8 bin TL arasında olduğu söylenebilir.
Bu çerçevede bakanlıklar tarafından sosyal çalışmacılara ödenen maaş, çok fazla değişmez. Bakanlıklar tarafından sosyal çalışmacılara ödenen maaşlar büyük ölçüde aynı olsa da ek ödemeler bakımında net maaş tutarı farklılıkları meydana gelebilir. Bu çerçevede bakanlıklarda çalışan sosyal çalışmacıların aldıkları ortalama maaşlar şöyledir:
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı sosyal hizmet uzmanı maaşı 2022 yılında ortalama yaklaşık 10 bin TL ile 11 bin 500 TL arasındadır.
- Sağlık Bakanlığı sosyal hizmet uzmanı maaşı 2022 yılında ortalama yaklaşık 10 bin TL ile 12 bin 750 TL arasındadır.
- Adalet Bakanlığı sosyal hizmet uzmanı maaşı 2022 yılında ortalama yaklaşık 10 bin TL ile 11 bin TL arasındadır.
Özel Sektörde Sosyal Hizmet Uzmanı Maaşları
Özel kurumlarda sosyal hizmet uzmanı maaşı, çalışılan kuruma ve personelin tecrübelerine göre geniş bir çerçevede belirlenir.
Yeni mezun sosyal çalışmacılara bazı özel kurumlar, asgari ücrete yakın bir maaş teklif ederken; meslekte 15 yılını geçirmiş ve geçmişte uluslararası saygın kuruluşlarda ve projelerde görev almış sosyal çalışmacılara, 20 bin Türk lirasına kadar maaş teklif edilebilir.
Dünyada Sosyal Çalışmacı Maaşları Ne Kadar?
Sosyal hizmet uzmanlığı, bütün dünyada yüksek ücretler ödenen, saygın bir meslektir. Bu çerçevede, yurtdışı sosyal hizmet uzmanı maaşları 2022 yılında şöyledir:
- Amerika’da sosyal çalışmacı maaşı yıllık ortalama 70 bin dolardır. Sosyal çalışmacıların en az yıllık 55 bin dolar kazandığı Amerika’da sosyal çalışmacı maaşları, yıllık 150 bin dolara kadar çıkabilir.
- Kanada’da sosyal hizmet uzmanı maaşları, yıllık ortalama 60 bin dolardır. Yeni mezun sosyal hizmet uzmanları için yıllık ortalama 40 bin dolar teklif edilirken tecrübeli sosyal çalışmacılar yıllık 85 bin dolara kadar kazanabilir.
- Almanya’da sosyal hizmet uzmanı maaşları yıllık en az 35 bin dolardır. Bu ülkede sosyal çalışmacılar, ortalama yıllık 55 bin dolar kazanır.
- Fransa’da sosyal çalışmacılar, yıllık en az 30 bin dolar maaş alır. Fransa’da sosyal çalışmacıların ortalama yıllık kazancı ise 50 bin dolardır.
- Japonya’da sosyal çalışmacılara ödenen yıllık ortalama ücret ¥4,761,980 (Japon yeni), yani yaklaşık 42 bin dolardır.
- Hollanda’da sosyal çalışmacılara yıllık ortalama 35 bin dolar ile 60 bin dolar arasında maaş ödemesi yapılır.
- İngiltere’de sosyal hizmet uzmanı maaşı, saatlik ortalama 26.68 İngiliz sterlini, yani yaklaşık 35 dolardır. Saatlik bu ücret, yıllık olarak ortalama 70 bin dolara denk gelir.
- İsviçre’de sosyal hizmet uzmanı maaşları, yıllık ortalama 65 bin dolardır. İsviçre’de çalışan sosyal hizmet uzmanları, yıllık en az 50 bin dolar maaş alır.
Yazımızın bu bölümünde yer alan maaş bilgileri, brüt ücreti yansıtır. Ülkeye göre vergi kalemleri ve oranları değişmekle birlikte ortalama %20-30’luk vergi ödemeleri düşülerek sosyal çalışmacılara ödenen net maaşlar hesaplanabilir.
