Lipödem Nedir?
Lipödem yağ birikim metabolizması üzerinde yaşanan bozulma sonucunda ortaya çıkan bir sorundur. Genellikle kadınlarda ortaya çıkmakta olup bacak ve kollarda oluşabilir. Özellikle başlangıç aşamasında selülite benzer bir görünüme sahiptir. Bu nedenle hastaların büyük bölümü selülit ile karıştırır ve bir doktora görünmeye gerek duymaz.
Lipödem Belirtileri
Amerika’da yapılan araştırmalar lipödemin genellikle hormonal değişikliklerin yüksek olduğu ergenlik, hamilelik ve menopoz gibi dönemlerde ortaya çıktığını göstermiştir.
- İlgili bölgede görülen anormal yağ birikmesi lipödemin en sık görülen belirtisidir. Yağlanma ile birlikte portakal kabuğunu andıran bir görüntü oluşur.
- Vücut, morarmaya her zamankinden daha yatkın olur. Kimi zaman herhangi bir yere çarpmamanıza rağmen morarıklıklar olduğunu görebilirsiniz.
- Ciltte gevşeme ve buna bağlı sarkmalar ortaya çıkabilir.
- Özellikle bacaklarda görülen lipödem ağrılara neden olabilir. Ağrılar çoğu zaman zonklama şeklinde kendinizi gösterir ve uykuya dalma esnasında zorlanabilirsiniz.
- Lipödemin fiziksel etkilerinin psikolojik belirtileri de mevcuttur. Kişinin stresle daha zor mücadele etmesi ve depresyon yaygınlığı sıklıkla karşılaşılan bir durumda.
Lipödem Neden Oluşur?
Lipödem, tıp literatürüne gireli uzun zaman olmayan hastalıklardan birisidir. Bu nedenle hakkında çok fazla araştırma bulunmaz. Ancak 2020 yılında University Hospital Regensburg tarafından yapılan bir araştırma hastalıkta genetiğin önemli bir faktör olduğunu göstermiştir. Lipödem görülen 10 hastadan 6’sının ebeveynlerinde ya da kardeşlerinde de lipödem olduğu görüşmüştür.
Hastalığın ortaya çıkışı hormonal değişikliklerin yoğun olduğu dönemlere denk geldiğinden östrojen seviyesi ve değişimi ile bağlantılı olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca lenfatik bozukluk görülen hastalarda lipödem görülme olasılığının daha yüksek olduğu anlaşılmıştır.
Lipödem Tedavisi
Lipödem tedavisi planlanırken hastalığın seyri göz önünde bulundurulur. Başlangıç seviyesindeki hastalıkta genellikle alışkanlıkların değiştirilmesi önerilir. İleri düzey lipödem hastalarında ise ekstra yöntemlerden faydalanılabilir.
- Lipödem belirtilerinin azaltılması için tıbbi masajdan faydalanılabilir. Lenf drenajı masajı, kan akışının hızlanması ve yağ birikiminin daha dengeli olması için yardımcı olabilir.
- Vücudun sıkı durmasına yardımcı olabilecek korseler kullanılabilir.
- Uzman kontrolünde fizyoterapi tedavisine yönlenilebilir. Özellikle su egzersizleri lipödem tedavisinde oldukça etkilidir.
- Eğer hastalığın oluşumunda stres ve sağlıksız beslenme alışkanlıklarının etkili olduğu düşünülüyorsa psikolojik destek almakta fayda vardır.
- İdeal kilonuzda değilseniz tedavi sürecinde diyetisyen kontrolünde olmak ve anti inflamatuar etkili diyetlerin uygulanması yardımcı olabilir.
- Tüm tedavilere rağmen sonuç alınamıyorsa liposuction adı verilen yağ aldırma işlemi bir seçenektir. Ancak ileri seviyedeki lipödem hastalarında beklenen etki alınmayabileceğinden uzman doktor görüşünüze danışılmalıdır.
Lipödem Diyeti
Lipödem hastalarının büyük bölümünün ideal kilosunun üzerinde olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle eğer lipödem teşhisi koyulmuşsa ideal kilonuzda kalmak için sağlıklı beslenmeniz ve hayatınıza egzersizi dahil etmeniz önemlidir. Ayrıca bazı ipuçlarını da göz önünde bulundurabilirsiniz.
- Yapılan araştırmalar lipödem hastalarının glisemik indeksi düşük besinler tüketmesinin hastalığın belirtilerini azalttığını göstermiştir. Bu nedenle mümkün olduğunca lifli gıdalar, protein ve sağlıklı yağları beslenme programınıza dahil etmelisiniz. Çikolata, pirinç, beyaz un gibi kolay sindirilen ve kan şekeri dengesizliklerine neden olan basit karbonhidratlardan uzak durmalısınız.
- Lipödem hastaları üzerinde yapılan araştırmalar hastaların önemli bir kısmında D vitamini eksikliği olduğunu göstermiştir. Bu nedenle D vitamini seviyenizi kontrol etmenizde ve doktorunuza da danışarak D vitamini takviyesi kullanmanızda fayda vardır.
- Lipödemin neden olduğu ağrıların ve şişliklerin azaltılmasında selenyum oldukça etkilidir. Selenyumu doğal olarak almak için yer fıstığı, sarımsak, tam tahıllar gibi gıdalarda mevcuttur. Ayrıca ekstra takviye de alabilirsiniz.
- Lipödem belirtilerinin azaltılmasında nişasta tüketimini azaltmak son derece önemlidir. Nişastanın şişlik ve ağrıları arttırabileceği düşünülmektedir.
- Glütensiz beslenme lipödem tedavisinde oldukça etkilidir. Bu nedenle paketli gıdaları hayatınızdan mümkün olduğunca çıkarıp karabuğday gibi glüten içermeyen tahıllar tüketmenizde fayda vardır.
- Beslenme programınıza lifli gıdaları eklemeye özen gösterebilirsiniz. Yeşil sebzeler, baklagiller ve kuruyemişler lif ihtiyacınızı karşılayabileceğiniz sağlıklı besinler arasında yer alır.
Lipödem Egzersizleri
Lipödem genellikle kilo fazlası olan kişilerde ortaya çıksa da zayıf kadınlarda da görülebilir. Bu nedenle egzersizin amacının kilo vererek yağ yakmak olmadığını unutmamalısınız. Lipödem, oldukça zayıf kişilerin dahi özellikle vücutlarının alt bölümünde düzensiz yağ birikimi görülmesine neden olabilir.
Lipödem tedavisine egzersizin dahil edilmesinin amacı kan akışının hızlandırılması ve iltihaplanmanın azaltılmasıdır. Yapabileceğiniz en etkili egzersiz ise yüzme ve su aerobiğidir. Su, lenf masajı etkisi yapacağından kısa sürede olumlu sonuçlar almanızı sağlar.
Yüzmenin yanı sıra pilates, yoga gibi egzersizlere yönelebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken nokta ise ağır egzersizlerden kaçınmaktır. Vücudu gereğinden fazla zorlamak sporun yararından çok yan etkilerini görmenize neden olabilir. Diğer egzersiz önerilerini sağlık makalelerinde bulabilirsiniz
Lipödem Ameliyatı
PAL adı da verilen güç yardımlı liposuction lipödem ameliyatlarında en çok kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde kullanılan titreşimler sayesinde yağ hücreleri küçük parçalara ayrılır. Böylece yağların alınması daha kolay olur.
Liposuction yöntemine göre yaklaşık %30 daha verimli olan PAL operasyonları sonrası iyileşme süresi oldukça kısadır. Kişinin birkaç gün içerisinde normal hayatlarına dönmeleri mümkündür. Ancak 2 hafta kadar korse giymeleri ve bol su içmeleri şarttır. Ayrıca iyileşme süreci sonrasında yağlanmanın tekrar geri dönebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Lipödem Hangi Bölüm Bakar?
Lipödem, birden çok bölümün alanına giren bir hastalıktır. Eğer lipödem belirtilerini gösteriyorsanız öncelikle bir kalp ve damar cerrahına görünebilir. Doktorunuz gerek görürse sizi fizik tedavi ya da plastik cerrahi bölümlerine yönlendirebilir.
