Yeni yayımlanan bir bilimsel çalışma, enfeksiyon ve akne tedavisinde sık kullanılan doksisiklin adlı antibiyotiğin, bazı gençlerde ileride şizofreni geliştirme riskini azaltabileceğine işaret ediyor. American Journal of Psychiatry dergisinde yer alan araştırma, ruh sağlığı tedavisi gören ve doksisiklin reçete edilen ergenlerin, benzer durumdaki diğer gençlere göre yetişkinlikte şizofreni geliştirme olasılığının %30–35 daha düşük olduğunu ortaya koydu.
Finlandiya’da 56 binden fazla genç üzerinden yürütülen çalışmada, katılımcıların 16 binden fazlasının doksisiklin kullandığı belirtildi. Araştırmacılar, sonuçları “temkinli ama heyecan verici” olarak tanımlasa da ilacın şizofreniyi kesin olarak önlediği yönünde net bir sonuca varılamayacağını vurguluyor.
Olası Etki Mekanizması: Beyin İltihabını Azaltmak ve Sinaptik Budanma
Bilim insanları, doksisiklinin beyindeki iltihaplanmayı azaltarak ve sinaptik budanma süreçlerini etkileyerek koruyucu bir rol oynayabileceğini düşünüyor. Sinaptik budanmanın anormal şekilde gerçekleşmesi, şizofreniyle ilişkilendirilen biyolojik süreçlerden biri olarak biliniyor.
Çalışmanın baş araştırmacısı, Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Ian Kelleher, bulguların ergen psikiyatrisinde antiinflamatuvar tedavilerin potansiyel koruyucu etkisinin daha fazla incelenmesi için önemli bir işaret olduğunu belirtti.
Uzmanlardan Uyarı: “Henüz Kesin Sonuç İçin Erken”
Araştırmaya dahil olmayan bağımsız uzmanlar da temkinli olunması gerektiğini hatırlatıyor:
-
Oxford Üniversitesi’nden Dominic Oliver, erken bulgu veren tedavilerin büyük klinik denemelerde çoğu zaman başarısız olduğunu söyledi.
-
Francis Crick Enstitüsü’nden Dr. Katharina Schmack, çalışmanın istatistiksel olarak anlamlı olsa da “mutlak risk azalmasının sınırlı” olduğuna dikkat çekti. Verilere göre doksisiklin kullanan gençlerde, 15 yıl sonra şizofreni görülme oranı 100 kişide 5’ten yaklaşık 2–3’e düşüyor.
Schmack ayrıca, bu bulguların beyin gelişimi, iltihaplanma ve psikoz riskini etkileyen biyolojik süreçlere dair daha ileri araştırmalar için değerli olduğunu vurguladı.