TÜİK, enflasyon sepetinde yer alan ürünleri ve ağırlıklarını güncelledi. Buna göre; sepette 406 madde ve 913 madde çeşidi dikkate alınacak.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun internet sitesinde yer alan açıklamaya göre, her yıl fiyat derlenen yerleşim yerleri ve iş yerleri, endeks sepetinde yer alan ürünler ve ağırlıklarıyla ürünlerin tanımları güncelleniyor. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) sepeti ve ağırlıkları ile açıklanan değişim oranları tek birey ya da belirli bir gelir grubuna ait olmayıp, ülke ortalamasını yansıtıyor.
2019’dan bu yana Gelir İdaresi Başkanlığından (GİB) iş yerlerine ait ciro verilerinin elde edilmesi ile perakende sektöründe yer alan marketler ve giyim mağazaları için ciro değerleri kullanılarak iş yeri örneklemi yapılıyor. Her yıl aralık ayında en güncel ciro verileri incelenerek, il bazında fiyat derlenen iş yerleri gözden geçiriliyor. Perakende ticaret sektöründe yer alan iş yerlerinin il bazında ciro büyüklükleri baz alınarak tüketicilerin o ilde yoğun olarak tercih ettiği, en çok satış yapan zincir ve yerel firmalardan fiyat derlenmesi hedefleniyor.
2024’te TÜFE’de 81 ilin tamamı ve 227 ilçe kapsamında, 28 bin 852 iş yeri ve 5 bin 246 konuttan (kira) 406 madde, 913 madde çeşidi için her ay yaklaşık 608 bin 594 fiyat derlenecek.
O yılın aralık ayında her sene yapılan güncellemede, ağırlığı artan mal ve hizmetler endeks sepetine eklenip, ağırlığı azalan ürünler sepetten çıkartılıyor. Böylece, TÜFE sepetinde yer alan ürünlerin sayısı her yıl değişime uğruyor. Güncel verilere göre, bu yıl sepete yeni giren maddeler votka, kadın montu, düğün, nişan ve benzeri toplantılar için salon kirası; sepetten çıkan tek madde ise çocuk ayakkabısı (deri veya suni deri) oldu.
Öte yandan, makarna, süt, sigara, ayakkabı (kadın için), elektrikli süpürge, saklama ve muhafaza malzemeleri, diğer sağlık ürünleri, otomobil (dizel), otomobil (benzinli), köprü geçiş ücreti, tren ücreti (şehirlerarası), uçak bileti ücreti, sportif faaliyetler için yapılan ödemeler, özel televizyon ve çevrim içi yayın hizmetleri, magazin ve dergiler ve saat maddeleri altında kapsanan madde çeşitleri ve madde çeşit ağırlıkları güncellendi.
Ana grup ağırlıkları belirlendi
TÜFE hesaplamalarında kullanılacak ana grup ağırlıkları sırasıyla şu şekilde;
- gıda ve alkolsüz içeceklerin ağırlığı yüzde 25,43’ten yüzde 24,98’e geriledi.
- konutun ağırlığı yüzde 16,61’den yüzde 14,2’ye geriledi.
- ulaştırmanın ağırlığı yüzde 15,08’den yüzde 17,35’e yükseldi.
Sağlık ve eğlence grubunda artış
Sağlık, eğlence ve kültür, lokanta ve oteller, eğitim, giyim ve ayakkabı, alkollü içecekler ve tütün grup ağırlıkları artarken, ev eşyası ile çeşitli mal ve hizmetlerin ağırlığı düştü. Haberleşme alanında grup ağırlığının değişmediği gözlemlendi.
Bu ağırlıklar, alkollü içeceklerde ve tütünde yüzde 3,75, eğitimde yüzde 1,79, giyim ve ayakkabıda yüzde 6,94, ev eşyasında yüzde 8,12, sağlıkta yüzde 3,71, haberleşmede yüzde 3,33, eğlence ve kültürde yüzde 3,33, lokanta ve otellerde yüzde 8,17, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 4,29 olarak belirlendi. (AA)