Türkiye’de bütün vatandaşların sosyal güvenliği, anayasanın verdiği güvenceyle korunur. Bu kapsamda devlet, genel sağlık sigortasıyla bütün vatandaşlarına sağlık hizmetlerini eşit ulaştırdığı gibi özel sağlık sigortalarını da teşvik eder. Özel sağlık poliçeleri devlet tarafından vergi istisnası muafiyeti ve gider indirimiyle desteklenir.
Sağlık Sigortası Vergi İndirimi Nedir?
Vergi indirimi, bazı harcamaların; mevzuatın öngördüğü şekilde vergi tutarından düşülmesidir. Sağlık sigortası vergi indirimi, sigorta primi için yapılan harcamanın, ödenmesi gereken vergi tutarından düşülmesidir.
Sigorta şirketleri tarafından satılan sağlık sigorta ürünleri, devlet tarafından “vergi indirimi sağlanan yatırım aracı” olarak sınıflandırılır. Yani kişinin, kendisi ve aile fertleri (eş ve çocukları) için özel sağlık sigortası şirketlerine ödediği sigorta primlerinin bir bölümü, ödeyeceği vergi tutarından düşülür. Bu sayede kişi, özel sağlık sigortası yaptırdığı takdirde daha kazançlı çıkar.
Sağlık Sigortası Vergi İndirimi Hesaplama
Vergi indirimi tutarı, aylık brüt maaşın en fazla %15’idir. Örneğin, aylık 5 bin TL brüt maaş alan bir kişi için vergi indirimi, 750 TL olarak hesaplanır.
Eğer kişinin, özel sağlık sigortası primi 750 liranın altındaysa primin tamamı vergiden düşürülebilir. Ancak bu miktar, yıllık bazda asgari ücreti, yani brüt 5 bin 4 TL’yi geçemez. Prim ödemeleri bu tutarı aşıyorsa sadece aşan kısım, vergiye tabi olur.
Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Vergi İndirimi Hesaplama
Daha anlaşılır olması için tamamlayıcı sağlık sigortası yaptıran bir kişinin, ne kadar vergi indirimi alabileceğini bir örnekle açıklayalım:
- Örneğin, 7 bin TL maaş alan bir memur, 900 TL’lik vergi ödüyor olsun.
- Bu kişi, ayda 250 TL ödemeli, toplam 2 bin 500 TL tutarında, 10 taksit olarak ödemek üzere tamamlayıcı sağlık sigortası yaptırmış olsun.
- 2 bin 500 TL’nin %15’i olan 375 TL, kişinin elde ettiği vergi indirimi hakkıdır.
- Sigorta poliçesini 10 taksitle alacağı için bu tutar, 10’a bölünür (375 bölü 10: 37,5 TL) ve aylık vergi ödemesinden çıkartılır. Yani kişi vergilerini, sağlık sigortası yaptırdıktan sonra 900-37,5: 862,5 TL olarak ödemeye devam eder. 10 aylık süreçte kişi, toplam 375 lira iade alır.
- Böylece kişinin tamamlayıcı sağlık sigortasına ödediği ücret toplamda, 2 bin 500 TL yerine (2.500-375) 2 bin 125 TL olarak gerçekleşir.
Kimler Yararlanabilir?
Sağlık sigortası vergi indiriminden, ücretliler ile mükellefler yararlanabilir. Yani gelir elde eden her vatandaş, özel sağlık sigortalarının getirdiği vergi avantajından yararlanabilir. Şu kişiler, ödedikleri sigorta primlerini gelir vergisi matrahından indirebilir:
- İşçiler: Sigorta primi makbuzunu ve maaş bordrosunu ilgili kuruma sunmaları şartıyla
- Memurlar: Sigorta primi makbuzunu ve maaş bordrosunu çalıştıkları kurumun ilgili birimine sunmaları şartıyla
- İşletme sahipleri: Muhasebe departmanındaki çalışanın, gelir vergisi beyannamesiyle birlikte sigorta primi makbuzlarını da işleme koyması şartıyla
- Esnaflar: Gelir ve aynı gelir dönemine ait prim ödemesi ispatı yapmak şartıyla
- Serbest meslek mensupları: Gelir ve aynı gelir dönemine ait prim ödemesini muhasebecilerine iletmeleri şartıyla
- Aile fertleri: Bir aile ferdinin sigorta priminin ödenmesi şartıyla*
*Bu gruptaki kişiler, eşleri başka bir işletmede çalışıyor olsa bile vergi indiriminden yararlanır. 18 yaş altı çocuklar ve 25 yaş altı öğrenciliği devam eden bireyler için de vergi indiriminden yararlanılır.
Ayrıca vergi indiriminden yararlanmak için sigortalı olma şartı aranmaz. Örneğin, sigortalı olarak çalışmayan eşi için özel sağlık sigortası yaptıran bir memur, eşi için de vergi indiriminden yararlanabilir.
Vergi İndiriminin Şartları Nelerdir?
Sağlık sigortası vergi indiriminden yararlanmanın bazı şartları vardır. Öncelikle sağlık poliçesinin, merkezi Türkiye’de bulunan ve vergi indirimine uygun olan bir sigorta şirketi tarafından düzenlenmesi gerekir. Sigorta, bu niteliği taşıyan şirketlere yaptırılmazsa kişiler, vergi indiriminden yararlanamaz.
Sağlık sigortası yaptırarak vergi indiriminden yararlanmanın diğer şartları şöyledir:
- Sigorta priminin kişinin şahsına, eşine ve çocuklarına ait olması gerekir.
- Prim ödemeleri faturalarla ya da makbuz asıllarıyla kanıtlanabilmelidir.
- Şahıs sigortası için ödenen primlerin, kişi tarafından ödemenin yapıldığı ayda elde dilen gelirin %15’ini ve yıllık bazda asgari ücreti aşmaması gerekir.*
*BES ödemeleri bu şartın dışındadır.
Sağlık Sigortası Vergiden Nasıl Düşülür?
İndirim kapsamında olduğunu düşünen ve vergi indirimi avantajından yararlanmak isteyen kişiler, şu adımları atmalıdır:
- Bordrolu çalışanlar: Prim ödemesine ait makbuz ya da banka dekontu, çalışılan işyerinin muhasebe ya da insan kaynakları birimlerine, vergi indiriminin işlenmesi için teslim edilir.
- Gelir vergisi beyannamesine tabi olan mükellefler: Prim ödemesine ait makbuzun beyanname sırasında belirtilmesi yeterlidir.
Çalışanlar Adına Ödenen Katkı Payları Vergiden Düşülür mü?
Çalışanlar adına ödenen bireysel emeklilik katkı payları ve özel sağlık sigortası primleri, vergiden düşürülebilir. Çalışanlar adına ödenen primlerin vergiden düşülmesinde, şu şartlar dikkate alınır:
- Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, “doğrudan gider” olarak gösterilebilir. İndirime konu olan tutar, kişinin aylık gelirinin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücreti aşamaz.
- İşveren tarafından personel adına yapılan özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payı ödemeleri, aylık asgari ücretin %30’unu geçmemek koşuluyla vergi tutarından düşülür.
- Aylık ve yıllık limitleri aşan kısımlar, ücret matrahına dahil edilir. Vergi indirimini aşan ödemeler, stopaja tabidir.
- Personelin ailesi (eşi ve çocukları) için ödenen özel sağlık sigortası primi, işveren tarafından destekleniyorsa bu tutardan SGK primi kesilir.
- Özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payları dışındaki sigortaların tamamı vergiye tabidir.
Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Vergi İndirimi
Özel sağlık sigortalarının yanı sıra tamamlayıcı sağlık sigortaları için de vergi indirimi uygulanır. Tamamlayıcı sağlık sigortaları, şu koşullarda vergi tutarından düşülebilir:
- İndirime konu olan tutar aylık kazancın %15’ini ve yıllık olarak asgari ücreti aşamaz.
- Vergi indiriminden hem işçi hem de işveren yararlanır.
- Sigorta primi ödemelerinde gecikmeler yaşanırsa ve ödenmeyen aylık primler söz konusuysa vergi indiriminden yararlanılamaz. Vergi indiriminden düzenli olarak yararlanmak isteyen kişilerin prim ödemelerine dair belgeleri düzenli olarak yetkili yerlere teslim etmesi gerekir.
- Sigorta primi nakit, kredi kartı, taksitli olarak ya da peşin ödenebilir. Ödeme yöntemi, vergi indirimini etkilemez.
- Ödeme peşin veya taksitle yapıldıysa makbuz ile ibraz edilmelidir.
- Ödeme, kredi kartı blokesiyle taksitlendirildiyse sigorta şirketinden temin edilen ve kredi kartı çekim talimatını gösteren belge de muhasebe birimine sunulmalıdır.
- Eğer ödeme, kredi kartıyla blokesiz ve normal şekilde yapıldıysa her ay ödeme makbuzu, muhasebeciye sunulmalıdır.
- Gelirin elde edildiği ay için sigorta priminin ödenmiş olması ve gerekli belgelerein ilgili yerlere sunulmuş gerekir. Gelir dönemi ve sigorta primi dönemi farklı olursa indirimden yararlanılamaz.