Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlarda, 774 bin 536 kadrolu ve 114 bin 1 sözleşmeli öğretmen görev alır. Ayrıca eğitim öğretim hizmetleri sınıfı dışında kadrolu ya da sözleşmeli olarak çalışan 79 bin 451 öğretmen bulunur. Bütün kamu kurumlarında görev alan toplam öğretmen sayısı, 1 milyon 100 binin üzerindedir. Peki kamuda çalışan öğretmenler hangi özlük haklarından faydalanabilir ve ne kadar maaş alır?
Öğretmenlerin Hakları
657’ye (Devlet Memurları Kanunu) bağlı öğretmenlerin; mesleki hakları, mali hakları, üçüncü kişilere karşı korunma hakları ve sosyal hakları bulunur. Bu haklar, 657 sayılı kanun ile açıklanmıştır.
657’ye göre öğretmenlerin şöyledir:
- İlerleme ve yükselme (terfi etme) hakkı
- İzin hakkı
- Sendika kurma hakkı
- Toplu görüşme yapma hakkı
- Hizmet hakkı (derecesinin altında çalıştırılamama hakkı)
- Aylık maaş ve ders ücreti hakkı
- Yolluk hakkı
- Eğitim-öğretim tazminatı
- Emeklilik hakkı
- Emekli maaşı ve emekli ikramiyesi
- Yabancı dil tazminatı
- Hastalık ve analık sigortası hakkı
- Aile yardımı ödeneği hakkı
- Konut kredisi ve konut edinme hakkı
- Doğum yardımı ödeneği hakkı
- Ölüm yardımı ödeneği hakkı
- Tedavi yardımı ve cenaze giderlerinin karşılanması hakkı
Aynı kanun, öğretmenlere güvence ve güvenlik hakkı verir. Hiçbir öğretmen, kanunda belirtilen haller dışında memuriyetten çıkartılamaz. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu dışında, öğretmenlere çeşitli haklar veren bir diğer kanun, Milli Eğitim Temel Kanunu’dur. Bu kanuna göre öğretmenler; eğitim alma hakkına, kariyer hakkına, hizmet içi yetiştirilme hakkına, yurt içi ve yurt dışı yetişme imkanlarına ve konut hakkına sahip oldukları bilinmektedir.
Öğretmenler Maaşları ve Ek Ders Ücretleri Nasıl Belirlenir?
Yukarıda da belirtildiği üzere öğretmenlerin aylık maaş, ders görev ücreti ve toplu sözleşme hakları bulunur. Bu bağlamda öğretmenlere; niteliklerine, okuttukları ders saatlerinin sayısına ve diğer hususlara bağlı olarak ödeme yapılır. Yani öğretmenler, sabit maaşın ve toplu sözleşme zamlarının dışında ödeme alabilir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, ek ders ücretinin nasıl hesaplanacağını belirtir. Buna göre ek ders ücreti, ders saati başına 140 gösterge rakamının aylık katsayı ile çarpılması sonucu hesaplanır. Eğer eğitim, yarıyıl ve yaz tatillerinde ya da cumartesi ve Pazar günleri saat 18.00’dan sonra başlarsa ek ders ücretinin hesaplanmasında 150 gösterge rakamı esas alınmaktadır.
Öğretmen Maaşı Ne Kadar?
2022 yılının ilk altı aylık döneminde öğretmen maaşları şu şekildedir:
2022 yılı Temmuz zammı sonrası öğretmen maaşları, enflasyon verileri de dikkate alınarak şu şekilde güncellenmiştir:
- 9/1 derecesinde öğretmen maaşı: 8.576 TL
- 5/1 derecesindeki öğretmen maaşı: 9.225 TL
- 1/1 derecesinde öğretmen maaşı: 10.461 TL
- 1/4 derecesinde öğretmen maaşı: 11.592 TL
En Düşük Öğretmen Maaşı
En düşük öğretmen maaşı, kamuda çalışan bir öğretmene halihazırda verilen en düşük maaştır. Bu tutar, herhangi bir devlet kurumunda kadrolu olarak çalışan bir öğretmenin alabileceği minimum maaşı gösterir.
En düşük öğretmen maaşı, Ocak-Temmuz 2022 arası dönemde, 6 bin 354 Türk lirasıdır. Temmuz ayında yapılan toplu sözleşme zammından sonra, en düşük öğretmen maaşı 8.576 TL ile 9 bin TL arasında değişkenlik göstermektedir.
En Yüksek Öğretmen Maaşı
En yüksek öğretmen maaşı, kamuda çalışan bir öğretmenin alabileceği en yüksek maaştır. Bu maaşı, genellikle alanlarında akademik kariyer yapmış, branş öğretmenleri almaktadır.
1/4 kademe ve derecesinde, kendi branşında doktora yapmış ve dil tazminatı alan bir öğretmenin maaşı, 2022 yılı ilk altı ayı için yaklaşık 9 bin liradır. Temmuz 2022 zammıyla birlikte aynı öğretmen, yılın ikinci yarısında yaklaşık 12 bin 500 TL maaş almaktadır.
2022 Temmuz Öğretmen Maaşı Zam Kalemleri
2022 yılı temmuz ayında, öğretmen maaşlarına 2 farklı kalemde zam gelmiştir:
- Toplu sözleşme kapsamında önceden belirlenen %7,5’luk zam,
- Yine toplu sözleşmede uzlaşıldığı üzere enflasyon miktarı oranında, enflasyon zammı
Bu zam kalemlerinin yanı sıra, ek zammın olup olmayacağı hala tartışma konusudur. Ocak 2022’de söz konusu olan ek zammın, Temmuz 2022’de tekrar söz konusu olup olmayacağı, henüz bilinmemektedir. Bütün bu zamlar neticesinde öğretmen maaşları, yaklaşık olarak %40 zamlanmıştır. Zamlı maaşlar, 2022 yılı Temmuz ayından itibaren öğretmenlere ödenmeye başlandığı bilinmektedir.
Sözleşmeli Öğretmen Maaşı
Kamu kurumlarında, 100 binin üzerinde sözleşmeli öğretmen görev alır. Sözleşmeli öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından istihdam edilir. Sözleşmeli öğretmen olmak isteyen adayın, yeterli düzeyde bir KPSS puanı alması ve sözlü mülakatı başarıyla geçmesi gerekir.
Sözleşmeli öğretmenlerin 2022 yılı ilk altı ay maaşları, 6354 TL ile 6.749 TL arasındadır. 2022 yılı Temmuz zamları sonrası, sözleşmeli öğretmenlerin maaşları 8.576 TL ile 9.200 TL arasında şekillenir. Bu bakımdan sözleşmeli öğretmenlerin, kadrolu öğretmenlerle aynı maaş haklarına sahip olduğu söylenebilir.
Ücretli Öğretmen Maaşı
Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde, farklı branşlardan 85 bine yakın ücretli öğretmen görev yapar. Ücretli öğretmenler, MEB öğretmen kadrosunda açık bulunan dersler için, ücreti karşılığı sözleşmeyle istihdam edilen öğretmenlerdir. Ücretli öğretmenlerin ders saati, örgün öğretim kurumlarında 30 saati, yaygın eğitim kurumlarda ise 40 saati geçmez.
Ücretli öğretmen maaşı, sözleşmeli ve kadrolu öğretmen maaşından farklı hesaplanır. Ücretli öğretmenlerin maaşları hesaplanırken haftalık ders sayıları dikkate alınır. Buna göre haftada 30 saat ders veren bir ücretli öğretmen, 5.740 TL maaş alır. Temmuz 2022 memur zammı, ders ücretlerini doğrudan etkilemez. Ancak ek ders ücretinin Temmuz 2022 zamlarıyla birlikte 39,2 TL’ye yükselmesi yönünde büyük bir beklenti söz konusudur. Her 5 ders için ilave bir saat ek ders ödemesi yapılır. Haftada 30 saat derse giren öğretmenin alacağı ücret 3 bin 400 TL’den 5 bin 740 liraya yükselmektedir. 40 saat üzerinden alacakları ücret de 7 bin 400 liraya çıkmaktadır.