Hastanelerdeki hizmetlerin 24 saat kesintisiz olarak yürütülmesi esas olduğu için nöbet muafiyet raporu alma konusunda sorunlar yaşanabilmekte ve bu rapor, raporu geçersiz sayılan sağlık çalışanları nedeniyle gündeme gelebilmektedir. Rapora dair bütün bilgileri ve sağlık çalışanlarının hangi durumlarda nöbet tutmaktan muaf olduğuna dair gerekli bilgiler, haberimizde…
Sağlık Bakanlığı Nöbet Muafiyeti 2022
Sağlık Bakanlığı nöbet muafiyeti, personelin nöbet hizmetlerinden muafiyet raporu almasıyla sağlanır. Bu rapora sahip olmayan personel, kurumun işleyişine uygun olarak nöbet sistemine dahil olmak ve kurum amiri tarafından düzenlenen/onaylanan çizelgeye uymak zorundadır. Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği, nöbet esaslarının belirlenmesinde kurum amirinin sorumlu ve yetkili olduğunu açıkça belirtir.
Ancak sağlık personeli, kanunlarda ve yönetmeliklerde belirtilen durumlarda nöbet hizmetlerinden muafiyet raporu alarak nöbet tutmayabilir.
Nöbet Hizmetlerinden Muafiyet Raporu Nedir?
Nöbet hizmetlerinden muafiyet raporu ya da nöbet muafiyet raporu bilinen rapor, kişinin nöbet tutamayacağını açık ve net olarak ifade eden bir sağlık kurulu raporudur. Bu tür raporlar, ikna edici ve açık gerekçe ya da gerekçeler içermelidir.
Nöbet hizmetlerinden muafiyet raporu, doğrudan bir sağlık sorunundan ötürü alınabileceği gibi bazı durumlar (engelli olmak gibi) nedeniyle de alınabilir.
Gece Nöbeti Muafiyet Raporu Nedir, Nasıl Alınır?
Herhangi bir sağlık sorunu nedeniyle alınan nöbet muafiyet raporu, “gece nöbeti tutamaz” ibaresi içersin veya içermesin, gece nöbetleri için geçerlidir. Bu kapsamda nöbet hizmetlerinden muafiyet raporu alan kişiler, hafta sonu ve resmi tatil günlerinde günüz nöbeti tutmaya devam ederler.
Gece nöbeti muafiyet raporu almak isteyen bir sağlık personeli, şu adımları takip etmelidir:
- Tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulundan randevu alır.
- Sağlık kurulu muayenesinde, kurulun personelin nöbet tutmasına engel bir sağlık probleminin olduğuna kanaat getirmesi gerekir.
- Personelin nöbetlerden muaf tutulması gerektiğine karar veren kurul, nöbet muafiyet raporunu düzenler.
- Düzenlenen rapor, değerlendirilmek ve onaylanmak üzere Sağlık Bakanlığı Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu’na iletilir.
- Komisyon tarafından değerlendirilen ve raporu kabul edilen personelin, nöbetlerden muafiyeti sağlanır.
Nöbet Muafiyeti Gerektiren Hastalıklar Nelerdir?
Nöbet muafiyeti gerektiren hastalıklar, kanunlarda ve yönetmeliklerde net olarak tanımlanmaz. Herhangi bir sağlık sorunu nedeniyle nöbet tutamayacak durumda olduğuna kanaat edilen personele, hastanelerin sağlık kurulları tarafından nöbet muafiyet raporu düzenlenir.
Sağlık sorunu nedeniyle nöbetlerden muaf olmak isteyen personelin nöbet muafiyet raporunda, hangi tıbbi gerekçe ile nöbet tutamayacağı açık şekilde yer almalıdır. Gerekçenin açık şekilde yer almadığı raporlar, Sağlık Bakanlığı Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu tarafından reddedilir.
Nöbet Muafiyet Raporunun Kapsamı Nedir?
Bu kapsamda rapor alan ve raporları, Sağlık Bakanlığı Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu tarafından onaylanan personelin, yalnızca hafta içi ve resmi tatil günleri dışındaki nöbetlerden muafiyet sağladığı unutulmamalıdır.
Sağlık sorunu gerekçesiyle nöbet muafiyet raporu alan personel, hafta sonu ve resmi tatil günlerinde tutulması gereken gündüz nöbetlerinden muaf değildir ve herhangi bir sağlık sorunu nedeniyle gündüz nöbetlerinden muafiyet talep edilemez.
Nöbet Tutamaz Raporu Örneği
Her sağlık raporu, nöbet muafiyeti için yeterli değildir ve personel tarafından alınmış raporların büyük bir bölümü, Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu tarafından reddedilir. Bu nedenle nöbet muafiyet raporu almak isteyen sağlık personeli tarafından, nöbet tutamaz raporu örnekleri araştırılmaktadır.
Bir sağlık raporunun, nöbet tutamaz raporu olarak ilgili komisyon tarafından kabul edilebilmesi için şu şartları taşıması gerekir:
- Alınan sağlık raporunun yetkili komisyon tarafından kabul edilebilmesi için sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hakem hastanelerden alınmış olması gerekir.
- Raporun hangi tıbbi gerekçeyle verildiği ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
- Rapor, “tek başına çalışamaz”, “gece çalışamaz”, “gece vakitlerinde mesleğini icra edemez/etmeye uygun değildir” gibi net ifadeler içermelidir.
- Rapor eğer işitme, görme vb. yetilerin kaybı nedeniyle verildiyse kayıp oranı raporda mutlaka belirtilmelidir.
- Rapor eğer psikiyatri, kanser gibi tanılar nedeniyle verildiyse hastalığın teşhisi, hangi evrede olduğu ve kategorisi; raporda mutlaka (açık ifadelerle) belirtilmelidir.
Nöbet Muafiyetini Kapsayan Diğer Durumlar Nelerdir?
Nöbet muafiyet raporu, sadece bir sağlık problemi gerekçesiyle düzenlenmez. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından paylaşılan son yazılar dikkate alındığında, şu durumların nöbet muafiyeti kapsamında değerlendirildiği görülür:
- Kadın memurlara hamilelik durumunda nöbet muafiyeti sağlanır. Hekim raporunda belirtilmesi ve talep edilmesi durumunda hamileliğin 24. haftasından önce ya da her durumda hamileliğin 24. haftasından itibaren nöbet muafiyeti sağlanır. Hamilelere sağlanan nöbet muafiyeti, gece nöbeti/vardiyası muafiyetini kapsar ve doğumdan sonra da 1 yıl süreyle devam eder.
- Engelli memurlara, talep etmeleri haricinde gece nöbeti ya da vardiyası verilemez. (Gündüz nöbetlerinden muafiyet söz konusu değildir.)
- Personelin kanunen bakmakla yükümlü olduğu (bakıma muhtaç) engelli aile bireyi varsa ve bu durum hakem hastanelerden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelenebiliyorsa personel, mesai saatleri dışındaki nöbet görevlerinden ve gece vardiyasından muaf olur.
- 25 yıllık hizmet süresini dolduran personel, mümkün mertebe nöbetten muaf tutulur. Ancak bu kategorideki personel için son kararı, çalışma huzurunun bozulmaması ve hizmetin aksamaması şartlarını dikkate alarak kurum amiri verir. (Salgının getirdiği iş yoğunluğu nedeniyle son yıllarda kurum amirlerinin birçoğunun, hizmette 25 yılını dolduran personeli nöbetlerden muaf tutmadığı gözlemlenmektedir.)
Sağlık Raporu Kabul Edilmeyen Kişiler Ne Yapmalı?
Eğer Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu, personelden daha çok ayrıntı içeren bir rapor talep ediyorsa personel, daha detaylı bir sağlık kurulu raporunu tekrar kurula sunmalıdır. Eğer kurul, raporu kabul etmezse ve nöbet muafiyet raporu olan personelin nöbet tutabileceğine karar verirse personel süreci yargıya taşıyabilir. Yargı sürecinde personelin mağduriyet yaşadığı kararına varılırsa personel, nöbet muafiyeti hakkını geri kazanır. Bu alanda emsal yargı kararları mevcuttur.
Sağlık personeli son yıllarda temin ettiği nöbet muafiyet raporunu ve yaşadığı sağlık problemini, yetkili birimlere kabul ettirme konusunda çeşitli zorluklar yaşamaktadır. Bazı durumlarda sağlık raporları, gerekli koşulları taşısa ve gerekli özelliklere sahip olsa bile yetkili kurullar tarafından kabul edilmemektedir. Kurum amiri, personel tarafından alınan nöbet muafiyet raporuna itiraz edebilmekte ya da Sağlık Bakanlığı Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu, personelin nöbet tutabileceğine dair karar verebilmektedir. Bu olayın bir örneği, geçtiğimiz yıllarda Manisa’da yaşanmıştır. Gerekli şartları taşıyan nöbet tutamaz raporu, Sağlık Bakanlığı Nöbet Muafiyeti Değerlendirme Komisyonu tarafından kabul edilmeyen bir ebe, konuyu Sağlık-Sen’den destek alarak yargıya taşımış ve sonuç olarak mağduriyet, yargı kararıyla tescillenmiş ve giderilmiştir.
Bu konuda mağduriyet yaşadığını düşünen ve herhangi bir sağlık/sosyal hizmet iş kolu sendikasına üye olan sağlık personeli, konuyu öncelikle üye olduğu sendikanın hukuk birimine danışabilir. Eğer sendika da kişinin mağduriyet yaşadığını düşünürse konu, sendikanın desteğiyle yargıya taşınabilir.