Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, Enflasyon Raporu 2024-IV Bilgilendirme Toplantısı’nda asgari ücret ve maaş zamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Karahan, asgari ücrete düşük zam önerdiğine dair iddiaları yanıtlayarak, enflasyon beklentilerine yönelik tahminlerin güncellendiğini ifade etti.
Memur ve Emekliye Yeni Zam Tahminleri
Karahan’ın açıklamaları doğrultusunda, enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü güncellenmesiyle birlikte memur ve emekli maaşlarına yapılacak zam oranları da yeniden ele alındı. ABD temaslarında yatırımcılara asgari ücrete yüzde 25’lik bir artışın enflasyon beklentileriyle uyumlu olduğunu söylediğine dair çıkan haberlere de açıklık getirdi.
MERKEZ BANKASI ASGARİ ÜCRET ÖNERİSİNDE BULUNDU MU?
Karahan konuya ilişkin şunları kaydetti:
“Asgari ücrette kapalı kapılar ardında bir şey söylediğimiz doğru değil. Bunu net bir şekilde yalanlamak istiyorum. Bizim bu konuda değerlendirme yapmamız söz konusu değil. Biz karar verici değiliz. Bir kurul var, kurul toplanıyor, süreçlerini işletiyor ve bir karar veriyor. Biz bu kurulun bir tarafı olmadığımız gibi resmi ya da resmi olmayan herhangi bir tavsiyede bulunmuyoruz.
Bununla birlikte raporumuzda bir enflasyonu tahmini vermek durumundayız. Dolayısıyla ücret gelişmeleri dahil çeşitli varsayımlar yapmamız gerekiyor. Varsayımları yaparken yetkili mercilerin açıklaması üzerinden tahminlerimizi oluşturuyoruz.”
“Yüksek enflasyon ortamında ücretler reel olarak erir. Yani ücretlerin erimesine neden olan şey enflasyonun yüksek olması. Bizim yapmamız gereken enflasyonu kalıcı bir şekilde düşürmek, fiyat istikrarını sağlamak. Bu konuda kararlıyız” diyen Karahan, “Enflasyonun net bir şekilde düştüğünde alım gücünün arttığını, kalıcı bir düzelme olduğunu ve refah artışının toplumun tüm kesimleri tarafından daha düzgün bir şekilde paylaşıldığını göreceğimizi düşünüyorum” ifadelerine yer verdi.
NE OLMUŞTU?
Karahan’ın Washington’da yatırımcılarla gerçekleştirdiği görüşmelerde 2025 para politikasını şekillendirirken asgari ücret artışı boyutunu da değerlendirmeye alacakları mesajını verdiği belirtilmişti.
Bloomberg’e konuşan ve Karahan’ın yatırımcılarla toplantısından edinilen bilgilere atıfta bulunan kaynaklar, yetkililerin yüzde 25 civarı asgari ücret artışının 2025 enflasyon görünümüyle uyumlu olacağı mesajını verdiğini kaydetmişti.
ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELTİLDİ, ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?
Merkez Bankası bugün yılın son enflasyon raporunda sene sonu tahminlerini yükseltti. Karahan Merkez Bankası’nın enflasyon oranlarını yukarı yönlü revize ettiğini dile getirdi.
TCMB’nin bir önceki raporuna göre yüzde 38’lik yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44’e, 2025 için yüzde 14 seviyesinde olan yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 21 seviyesine çıkardı.
2026 sonu enflasyon tahmini ise yüzde 12’ye yükseltildi.
Enflasyon hedefinin yükseltilmesi asgari ücretteki beklentileri de yükseltti.
Asgari ücrete 2025’te 2024 yıl sonu enflasyon tahmini oranında tahmini oranında zam yapılırsa 17 bin 2 TL’lik asgari ücret yüzde 21 artışla 24 bin 482 liraya çıkarılacak.
ÇALIŞANLARIN BEKLENTİSİ YÜKSEK, İŞVEREN DÜŞÜK İSTİYOR
Türkiye’de 2025’de uygulanacak asgari ücret için emekçilerin taleplerine ve araştırmaların ortaya koyduğu rakamlara göre büyük bir fark ortaya çıkıyor.
Çalışanların beklentisi yüzde 50 civarında bir zam olurken, işverenler ise yüzde 25 oranında daha muhafazakar bir zam önerisinde bulunuyor.
Öte yandan işverenler, asgari ücret artışı konusunda daha muhafazakar bir yaklaşım sunuyor.
Önerilen yüzde 25’lik artış gerçekleşirse, 2025 yılında asgari ücretin 21,250 TL olması öngörülüyor.
İş gücü maliyetleri ve işletme bütçelerinin dengelenmesi bu oranın savunulmasının ana sebepleri arasında yer alıyor.
Asgari ücrete yapılacak olası zamlarla yeni ücretler şöyle olabilir:
Yüzde 20 zam: 20 bin 402,40 TL
Yüzde 25 zam: 21 bin 252,50 TL
Yüzde 30 zam: 22 bin 102,60 TL
Yüzde 35 zam: 22 bin 952,70 TL
Yüzde 40 zam: 23 bin 802,80 TL
Yüzde 44 zam: 24 bin 482,88 TL
Yüzde 45 zam: 24 bin 652,90 TL
Yüzde 50 zam: 25 bin 503 TL
MEMUR VE EMEKLİ ZAMMI MERAK EDİLİYOR
Enflasyon tahminlerinin değişmesinin ardından memur ve emekli maaşına yapılacak zamda hesaplar da değişti.
İşte kasım ayı itibarıyla memur ve emeklilerin zam hesabında son durum…
SSK ve Bağ-Kur emeklileri 6 ayda bir enflasyon kadar zam alıyor. Buna göre emeklilerin 2024’ün ikinci yarısı için alacağı zam şimdiden yüzde 12,06’ya yükseldi.
Enflasyon beklentisine göre işçi ve SSK emeklisinin alacağı zam ise yüzde 15,44 olarak hesaplanıyor.
İşçi emeklileri temmuzda yüzde 24,73 zam almıştı.
MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİ ZAM ORANI NE KADAR OLACAK?
Memur ve memur emeklileri için zam hesabı farklı. Memur ve memur emeklileri toplu sözleşmeye ek olarak enflasyon farkı alıyor.
Memur ve memur emeklileri yılın ikinci yarısı için yüzde 10’u toplu sözleşme zammı yüzde 9,31’i enflasyon farkı olmak üzere toplam yüzde 19,31 zam aldı.
Memurlar, ocak ayından itibaren 2025’in ilk 6 ayı için toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 6 zam alacak. Buna enflasyon farkı eklenecek ve nihai zam oranı netleşecek.
Yılın ikinci yarısında memurlar yüzde 1,9 enflasyon farkına hak kazandı. Buna toplu sözleşme zammı eklenince şimdiden ocak zammı yüzde 8 olarak hesaplandı.
Yıl sonunda enflasyon yüzde 44 gelirse yeni yılda memur ve memur emeklisine yapılacak toplam enflasyon farkı ve toplu sözleşme zammı tahmini yüzde 11,25 seviyesinde gerçekleşiyor.