2025-2027 Orta Vadeli Program (OVP), 5 Eylül 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı ve ekonomik hedefleri ortaya koydu. Uzman Ozan Bingöl, programın asgari ücretliler, memurlar, emekliler ve dar gelirli vatandaşlar üzerindeki etkilerini değerlendirdi. OVP, gelecek üç yılda daha fazla vergi ödeneceğini ve vergi yükünün reel anlamda artacağını gösteriyor.
Vergi Yükü Artıyor
OVP’ye göre 2023 yılında vergi gelirlerinin GSYH’ya oranı %17,1 iken, bu oran 2025 ve sonrasında %18,3’e yükselecek. Önümüzdeki üç yıl içinde toplanması öngörülen toplam vergi miktarı ise 47 trilyon 442 milyar lira. Bu da vergi yükünün giderek artacağını işaret ediyor.
Memurlara Yüzde 20-25 Zam Beklentisi
OVP’de, memur maaşlarına ilişkin beklentilere de yer verildi. 2025’te personel harcamalarındaki artış oranı %30 olarak belirlenirken, vergi gelirlerinin %46 oranında artması öngörülüyor. Yeni istihdamlar göz önüne alındığında, memurlara %20-25 düzeyinde bir zam yapılacağı tahmin ediliyor. Ancak bu zam, artan vergi yükü karşısında memur ve emeklinin gelirde beklediği payı alamayacağına işaret ediyor.
Yatırımlardan Tasarruf Ediliyor
Yatırım harcamaları incelendiğinde, 2024 yılında 1 trilyon 92 milyar lira olan sermaye giderleri, 2025 yılında sadece 1 trilyon 102 milyar liraya çıkarılacak. Bu da %1’in altında bir artış anlamına geliyor ve reel olarak yatırımlarda kesintiye gidildiğini gösteriyor. Yatırımların azalması, kamu altyapısı ve istihdam üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Bütçenin Kara Deliği: Sosyal Güvenlik ve KÖİ Projeleri
2025 yılı bütçesinde en büyük artış %45 ile cari harcamalarda olacak. 14,7 trilyon liralık bütçenin 5,8 trilyon lirası cari transferlere ayrılacak. Bu kalemde en büyük pay, sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak ödemelere gidecek. Bu da sosyal güvenlik açıklarının bütçede giderek büyüyen bir sorun haline geleceğine işaret ediyor. Ayrıca kamu bankalarına yapılacak görev zararı ödemeleri ve KÖİ projelerine verilen garantiler, bütçenin büyük bir kısmını tüketecek.
Faiz Giderleri Yükseliyor
2024 yılı sonunda 1 trilyon 297 milyar lira olarak öngörülen faiz giderleri, 2025’te 1,9 trilyon liraya, 2026’da 2,3 trilyon liraya ve 2027’de 2,5 trilyon liraya yükselecek. KKM ödemeleri gibi kalemler ise bu giderlerin dışında kalıyor.
Sonuç olarak, vatandaşın vergi yükünün arttığı, yatırımların azaldığı ve sosyal güvenlik sisteminin bütçe üzerinde büyük bir yük oluşturduğu zorlu bir dönemin kapıda olduğu görülüyor. (Sözcü)
