Devlet memurlarını ilgilendiren değişiklikleri kapsayan “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda değerlendirildi.
Görüşmelerin ardından, AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, Devlet Denetleme Kurulu’nun görevden uzaklaştırma yetkisiyle ilgili yaptığı açıklamada, bunun memuriyetten atma anlamına gelmediğini vurguladı. Öte yandan, MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, kapsamlı bir personel rejimi reformunun gerekliliğine dikkat çekti.
Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Toplantıda CHP milletvekillerinin oturduğu sıraların önünde “Tüm memurlara 3600 ek gösterge”, “150 bin taşeron müjde bekliyor” yazılarının yer aldığı dövizler yer aldı.
Usule ilişkin söz alan CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, TBMM Genel Kurulunda 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi ile 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanun Teklifi’nin görüşüleceğini hatırlattı. Bütçe öncesi söz konusu kanun teklifinin Komisyona gelmesini eleştiren Türeli, “Kanun teklifini neden bu arada getirdiniz? Siz muhalefet şerhi yazmıyorsunuz kaygılarınız yok ama bizim var. Bunun zamanlaması doğru mu?” dedi. Türeli, Komisyona gelen kanun teklifinde Anayasa’ya aykırılıkların olduğunu savundu.
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta da usul hakkında söz alarak, muhalefet şerhleriyle uğraştıklarını ifade etti ve söz konusu kanun teklifinin bütçe görüşmeleri öncesi Komisyona gelmesini eleştirdi. Usta, “Neden bu vakte sıkıştırdınız? Meclise karşı da saygısızlık bu. Anayasa Mahkemesinin iptalleri 6 ay önceden belli, neden o zaman getirmediniz?” diye konuştu.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, bütçe görüşmelerinin Komisyonda tamamlanmasının ardından kanun teklifinin Komisyona gelmesi gerektiğine yönelik eleştirilere katıldığını ancak her şeyi sisteme bağlamanın ve bu yöndeki eleştirilerin yanlış olduğunu söyledi.
AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yegin, muhalefet milletvekillerini eleştirerek, “Ülkeyi yönetmeye talip olduğunuzu söylüyorsunuz ancak işleri yetiştirmekle ilgili şikayette bulunuyorsunuz. Bunlar doğru yaklaşımlar değil. Kadronuzun büyük ve geniş olması lazım.” ifadelerini kullandı.
Komisyon Başkanı Muş ise bütçe arasında kanun teklifini nadiren gündem yaptığını, kanun teklifindeki düzenlemelere ilişkin zaman kısıtı olduğu için kanun teklifini gündem yapmak zorunda kaldıklarını belirtti. Komisyonda daha sonra teklifin ilk imza sahibi AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, teklife ilişkin sunumuna başladı.
AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, “Getirdiğimiz teklif ile sözleşmelilerden kadroya atananların sözleşmeli statüde geçen sürelerinin kademe artışına sayılmasına dair kapsayıcı, pozitif ve hak kaybı içermeyen bir düzenleme oluşturuyoruz.” dedi.
AK Parti Samsun Milletvekili Aksu, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne ilişkin sunum yaptı. Aksu, teklifle Devlet Memurları Kanununun 4/B maddesinde yapılan ve sözleşmeli personel statüsünden memur kadrolarına atananlara sözleşmeli geçirdikleri süreyi de kapsayacak şekilde, son 8 yıl içinde herhangi bir disiplin cezası almama kaydıyla yayımı tarihinden geçerli olmak üzere, bir kademe artışı sağlayan düzenleme getirildiğini söyledi.
“Getirdiğimiz teklif ile sözleşmelilerden kadroya atananların sözleşmeli statüde geçen sürelerinin kademe artışına sayılmasına dair kapsayıcı, pozitif ve hak kaybı içermeyen bir düzenleme oluşturuyoruz.” diyen Aksu, yaklaşık 950 bin kamu çalışanının düzenlemeden faydalanacağının değerlendirildiğini bildirdi.
“Aile birliğinin sağlanması amaçlanmakta”
Ersan Aksu, teklifin yabancı memleketlerin resmi kurumları veya uluslararası kuruluşlarda, kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara belli ölçüler dahilinde aylıksız izin verilebilmesine dair mevcut düzenlemeye katkı sağladığını söyledi. Aksu, kanun teklifinin memurlara “ulusal menfaat ve kamu yararı ilkeleri çerçevesinde yurt dışındaki kuruluşlarda da aylıksız izin ile görev verilebilmesine dair yetki düzenlemesini de içerdiğini” aktardı.
Aksu, kanun teklifine ilişkin şunları kaydetti:
“Teklifimizle kamuda yöneticilik görevi sonrası bakanlık müşaviri, müşavir, danışman, idari uzman ve araştırmacı kadrolarına atananlara ilişkin efektif yararlanabilme adına, kendi kurumları dışında bilgi birikimi ve deneyimlerinden istifade edilebilecek görevlendirmeye de imkan sağlayan, kendi talepleri ile özel sektöre geçmeleri durumunda kamuya dönüşlerini kolaylaştıran ve konuya ilişkin yürütmeye usul ve esasları belirleme yetkisi veren bir düzenleme getirilmektedir.
Yine teklifimizle Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlarda görevlendirilenler ile kamu sermayeli kurum veya kuruluşların yurt dışı birimlerinde çalışanların ya da bu kurum ve kuruluşlarda çalışanlardan yurt dışında görevlendirilenlerin eşlerine 3 yıla kadar aylıksız izin verilebilmesi sağlanarak aile birliğinin sağlanması amaçlanmakta, mevcut düzenlemenin kapsamı genişletilmektedir.”
Ersan Aksu, teklifle, halihazırda Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında görev yapmakta olan hakim ve savcı, kaymakam, yasama uzmanı ve diğer kariyer meslek mensuplarından en az 3 yıl süreyle görev yapmış olanların, kendi talepleri ve uygun görülmeleri halinde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığında kariyer meslek personeli kadrolarına atanabilme imkanı getirildiğini anlattı.
Teklifin, hayata geçmesi durumunda sözleşmeli personelden kadroya geçenlere şartları uygun olmak kaydıyla bir kademe verilmesine dair düzenlemeden potansiyel olarak 950 bin kamu çalışanın yararlanacağını dile getiren Aksu, şöyle konuştu:
“Kademe verilmesi düzenlemesi hak edenler açısından yasanın yürürlüğe girmesinden sonrası için hüküm doğuracak ve toplamda 4,6 milyar lira bir maliyet oluşturacağı değerlendirilmektedir. Bunun dışında teklifimizin içeriğinde mali anlamda kamuya veya vatandaşımıza yük getiren bir düzenleme bulunmamaktadır.”
Teklifin tümü üzerinde görüşmeler tamamlandı
Devlet memurlarına ilişkin düzenlemeleri de içeren Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin Plan ve Bütçe Komisyonu’nda tümü üzerindeki görüşmeler tamamlandı.
Teklifin tümü üzerinde söz alan CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, kanun teklifinin bazı maddelerinin Anayasa’ya aykırı olduğunu söyledi. Kanun teklifinde sıkıntılı bazı maddelerin olduğunu ifade eden Akay, teklifte yer alan Devlet Denetleme Kurulu’na ilişkin düzenlemeyi eleştirdi.
Akay, “Dernekler, vakıflar ve bunların iştirak ettiği diğer kuruluşlarla alakalı da denetleme, inceleme yetkisi Devlet Denetleme Kurulu denetçilerine verilmiş olacak.” diye konuştu.
DEM Parti Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sayyiğit, Anayasa’ya göre yürürlükteki kanunlarda açıkça düzenlenmiş konularda kararname ile düzenleme yapılamayacağını söyledi. Kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda da cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacağını kaydeden Sayyiğit, cumhurbaşkanlığı kararnamesi konusunda mevzuatın çok açık olduğunu dile getirdi. Sayyiğit, “Yapılan düzenlemeler Anayasa Mahkemesi önüne getirildiğinde iptal kararları verilmekte ancak bu kez iktidar, cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yapamadığını torba kanun marifetiyle yapmaya, hukukun etrafından dolanmaya devam ediyor.” diye konuştu.
“Görevden alma yetkisi kanunla ilk kez veriliyor”
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, teklifle Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlarda görevlendirilenler ile kamu sermayeli kurum veya kuruluşların yurt dışı birimlerinde çalışanların ya da bu kurum ve kuruluşlarda çalışanlardan 6 aydan fazla yurt dışında görevlendirilenlerin memur olan eşlerine 3 yılı aşmamak üzere bunların görev süresince aylıksız izin verilebileceğini hatırlattı. Söz konusu düzenlemeyi eleştiren Temurci, “Şahsa sen 10 yıl kalabilirsin ama onun devlete çalışan eşine ‘Bu hakkı sana 3 yıl veriyorum’ diyorsunuz. Bu insani değil. Aile bütünlüğünü koruma gibi düşünceniz varsa bunun birbiriyle eş değer olması lazım.” ifadesini kullandı.
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, teklifte yer alan Devlet Denetleme Kurulu’na ilişkin düzenlemeyi eleştirdi. Devlet Denetleme Kurulu’nun temel denetim birimi olmadığını söyleyen Usta, her kurumun kendi denetiminin olduğunu, dış denetim konusunda da Sayıştay’ın olduğunu ifade etti. Usta, “Sayıştay’ı budayacaksın, iç denetimi, teftiş kurullarını budayacaksın, yetkileri artırarak, Devlet Denetleme Kurulu üzerinden bütün kamuyu denetlemeye çalışacaksın, yok öyle bir dünya. Dünyanın neresinde böyle bir şey var? Bu görevden alma yetkisi kanunla ilk kez veriliyor.” diye konuştu.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, teklifte Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği kararnamelerin kanuna dercedilmesine ilişkin düzenlemenin yanı sıra ilk defa yapılan birtakım düzenlemelerin olduğunu söyledi. Aksu, şunları kaydetti:
“MHP olarak biz münferit düzenlemeler yerine Türkiye’de kapsamlı bir personel rejimi reformunun hayata geçirilmesinden yanayız. Çıkan her düzenleme beraberinde birtakım mağduriyetler ya da beklentileri getirebiliyor. O sebeple bu meselenin masaya yatırılıp, enine boyuna, kapsamlı bir şekilde bütün kurumlarla beraber, yapılması gerektiğini düşünüyoruz.”
Aksu, soruları yanıtladı
Milletvekillerinin değerlendirmelerinin ardından teklifin ilk imza sahibi AK Parti Samsun Milletvekili Ersan Aksu, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Devlet Memurları Kanunu ile ilgili bütüncül bir değişiklik ihtiyacının olduğunun ifade edildiğini belirten Aksu, “Partimizin ciddi anlamda bir çalışma içerisinde olduğunu, bundan önce bana kalırsa Anayasa anlamında esaslı bir değişiklikle bunların sağlanmasının çok daha kolay olacağını belirtmek istiyorum.” dedi.
Devlet Denetleme Kurulu’na ilişkin düzenlemelere yönelik eleştirilere yanıt veren Aksu, şunları anlattı:
“Devlet Denetleme Kurulu’na verilen görevden uzaklaştırma yetkisiyle ilgili bir bakanlığın teftişinde ya da başkaca yerde görevden uzaklaştırma demek memuriyetten atma anlamına gelmiyor. Görevden uzaklaştırılan kişinin belli bir süre, orada bir problem varsa onun tespiti için geçecek zaman kadar bir süre, yine maaşının belli bir kısmını alarak görevden uzaklaştırmayı tanımlıyor.”
Aksu’nun konuşmasının ardından CHP milletvekillilerinin, kanun teklifinin 8, 10 ve 23. maddelerinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle verdiği önerge, Komisyonda kabul edilmedi. Komisyonda daha sonra kanun teklifinin maddeleri üzerinde görüşmelere geçildi.