Margarinin zararları ile ilişkili birçok farklı sağlık riski vardır. Bu riskler arasında Trans yağ asitleri, Fitosteroller ve artan kanser riski yer alır. Gelin bu risklere ve sağlığınız üzerindeki etkilerine daha yakından bakalım. Ayrıca, kilo vermeye çalışıyorsanız margarinden kaçınmalısınız.
Trans yağ asitleri
Trans yağ asitleri, obezite ve diyabet için önemli katkıda bulunur. New England Journal of Medicine’de 1990 yılında yapılan bir araştırmaya göre, bu yağlar kötü kolesterol seviyelerini yükseltiyor. Harvard tarafından 1993 yılında yapılan bir başka araştırma, kısmen hidrojene edilmiş bitkisel yağların artan kalp krizi riski ile bağlantılı olduğunu bulmuştur. Bu yağların her yıl binlerce erken ölüme katkıda bulunduğu tahmin edilmektedir.
Bu yağlar genellikle işlenmiş gıdalarda ve fast food restoranlarında bulunur. Özellikle kızarmış yiyeceklerde yaygındırlar. McDonald’s gibi bazı fast food zincirleri, son zamanlarda farklı türde bitkisel yağlara geçerek kızartmalarındaki trans yağ asitlerinin miktarını azalttı. Bununla birlikte, birçok ticari unlu mamül hala trans yağ içerir.
Dünya Sağlık Örgütü, trans yağ asitlerinin kardiyovasküler hastalıklar ve diğer hastalıklar nedeniyle yılda 500.000’den fazla ölüme katkıda bulunduğunu tahmin ediyor. Endüstri, bu yağları gıda kaynağından çıkarmak için çalışıyor. Gıda ve İlaç İdaresi’nin yakın tarihli bir kuralı, üreticilerin bu yağların kullanımını beş yıl içinde aşamalı olarak bırakmasını zorunlu kılmıştır.
Yediğimiz trans yağların çoğu kısmen hidrojene bitkisel yağlardan gelir. Bu yağlar ucuzdur ve uzun raf ömrüne sahiptir, bu nedenle birçok işlenmiş gıdada bulunurlar. 2018’de FDA, çoğu işlenmiş gıdanın üretiminde kısmen hidrojene yağların kullanımını yasakladı. Bu yasak tam olarak uygulanmamış olsa da, birçok ülke bu yağların işlenmiş gıdalarda kullanımını sınırlamak için adımlar atıyor.
Çoklu doymamış yağlar
Margarin, yemek pişirmek, fırınlamak ve tatlandırmak için yaygın olarak kullanılan bir yağ türüdür. Başlangıçta hayvansal yağlardan yapılmıştır, ancak günümüzde çoğu bitkisel yağdan yapılmaktadır. Adı, Latin oleum ve Yunan margaritinden türetilmiştir.
Tipik olarak, margarin yüzde 45 ila 50 çoklu doymamış yağlardan yapılır. Ayrıca en az yüzde yetmiş ayçiçeği tohumu veya soya fasulyesi yağı içermelidir. Bu yağ türü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve sağlığınız için doymuş yağ oranı yüksek margarinden daha iyidir.
Margarin kalp dostu besinler içermekle birlikte, kalp hastalığı ve kronik sağlık sorunları riskinin artmasıyla bağlantılı trans yağ da içerir. Margarin, hidrojenasyon adı verilen bir işlem kullanılarak kimyasal olarak yapılır. Bu işlem, yağı katı hale getirmek için yüksek ısı ve basınç kullanır. Ayrıca yağı katı hale dönüştürmek için metal bir katalizör gerektirir.
Bununla birlikte, araştırmalar çoklu doymamış yağların meme kanseri riskini artırabileceğini göstermiştir. Araştırmacılar bu doymuş yağların yerini alacak daha iyi yağları keşfetmeye başladılar. Umut verici bir aday, kolesterol ile hiçbir ilişkisi olmayan hindistancevizi hurma yağıdır. Bu yağ türü binlerce yıldır gıda ürünlerinde kullanılmaktadır ve çoğu süpermarkette yaygın olarak bulunmaktadır.
Tereyağı ayrıca vücudumuzu serbest radikal hasarından koruyan antioksidanlar açısından da yüksektir. Tereyağı yüksek miktarda A vitamini ve E vitamini içerir. Tereyağı ayrıca hayati bir antioksidan olan selenyum açısından da zengindir. Ringa veya buğday tohumundan gram başına daha fazla selenyum içerir. Ek olarak, tereyağı, kolesterolün uygun metabolizmasına yardımcı olan doğal lesitini içerir.
Fitosteroller
Margarinlerdeki fitosterollerin toplam kolesterol ve LDL kolesterol seviyelerini düşürdüğü gösterilmiştir. Bu sonuçlar statin kullananlarda ve kullanmayanlarda benzerdi. Fitosterollerin margarindeki etkileri artan tüketimle arttı. En düşük toplam kolesterol konsantrasyonu, zenginleştirilmiş margarin tüketen deneklerde bulundu. En yüksek konsantrasyon statin ilaçları kullanan kişilerde bulundu.
Fitosterollerin insanlar için ne kadar faydalı olduğuna dair bazı sorular var. Ancak FDA, bunların yaya gıdalarında kullanımını onayladı. Bu, endüstrinin bunları kullanarak kar elde etmesini sağlar. Fitosteroller, odun hamuru atıklarından elde edilen östrojen benzeri bileşiklerdir. İnsan sağlığına toksik olabilirler.
Araştırmalar, gıdadaki fitosterollerin sadece yüzde 2’sinin vücut tarafından emildiğini gösteriyor. Bununla birlikte, fitosteroller, yüksek kolesterol düzeyine sahip kişiler için faydalı olabilir. Sebzelerde, kuruyemişlerde, margarinde ve diğer bitkisel gıdalarda bulunurlar. Bitki bazlı bir diyet, diyetinize fitosterol almanın en iyi yoludur. Bitki bazlı gıdalar sadece fitosterollerde yüksek değil, aynı zamanda vitamin ve lifle de doludur.
Sıçanlarda yapılan bir çalışmada, fitosteroller, kanser riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir. Daha düşük mide, karaciğer, meme, prostat ve yumurtalık kanseri riskleri ile ilişkilendirildiler. Ayrıca tümörlerin büyümesini yavaşlatıyor gibi görünüyorlar. Bununla birlikte, insanlarda yapılan çalışmalar, margarindeki fitosterollerin faydalarını henüz doğrulamadı veya çürütmedi.
Artan kanser riski
Aksine iddialara rağmen, margarin kanser riskinizi artırabilir. Hong Kong Tüketici Konseyi tarafından yürütülen bir araştırma, bitkisel yağlar içeren margarinin yüzde 90’ından fazlasının kanserojen bir madde olan glisidol içerdiğini buldu. Bu madde vücuttaki iltihabı arttırır ve insülin direnci ile bağlantılıdır.
Margarin içindeki trans yağlar, endüstriyel sürecin bir yan ürünüdür ve daha yüksek kronik hastalık riski ile bağlantılıdır. Bunu önlemek için trans yağsız margarine yapışmak önemlidir. Margarinden tamamen kaçınamıyorsanız, tereyağı veya diğer sağlıklı alternatifleri seçin. Ayrıca mümkünse otla beslenmiş tereyağı tercih edin. Tereyağının sağlığa faydaları margarinin risklerinden daha ağır basmaktadır.
Margarin kalp dostu besinler içermekle birlikte, aynı zamanda daha yüksek kanser ve diğer sağlık sorunları riskiyle bağlantılı olan trans yağ içerir. Trans yağ asitleri zarlara dahil edilemez, bu nedenle kanser risklerini artırmaları ve iltihaplanmayı teşvik etmeleri muhtemeldir. Ayrıca, trans yağ asitleri, dokuların hızlandırılmış yaşlanması ve dejenerasyonu ile ilişkilendirilmiştir. Trans yağ asitlerinin sağlık üzerindeki etkileri o kadar önemlidir ki, Dr. Andrew Weil margarini kendi diyetinden çıkarmıştır.
Ek olarak, araştırmalar margarin tüketiminin kolorektal kanser riskinde artışa yol açabileceğini göstermiştir. Çalışma, 3.200 kolorektal kanser vakasını inceledi ve en fazla işlenmiş gıdaları tüketen erkeklerin, en az ultra işlenmiş gıdaları tüketenlere göre %29 daha yüksek kolorektal kanser riskine sahip olduğunu buldu. Bununla birlikte, çoğu hazır gıdaları tüketen kadınlarda kolorektal kanser riski daha düşüktür.
Hızlandırılmış yaşlanma
Margarin zararsız bir madde gibi görünebilir ancak birçok kötü yan etkisi vardır. Birincisi, kronik hastalık riskini artıran trans yağlarla doludur. Sadece bu değil, margarin de vücudunuzun hidrasyon seviyelerini bozar. Ve dehidrasyon kırışıklıkların birincil nedenidir. Ayrıca margarin, midenizi tahriş edebilecek yüksek düzeyde omega-6 yağ asitleri içerir.
Yaşlanma sürecini hızlandırmanın yanı sıra margarin, kırışıklıkların ve yaşlılık lekelerinin oluşumuna katkıda bulunan UV hasarı riskinizi artırır. Margarini, antioksidanlar ve yaşlanma karşıtı bileşikler içeren zeytinyağı veya avokado gibi sağlıklı yağlarla değiştirmek en iyisidir. Ancak ne yaparsanız yapın, ılımlılığın sağlıklı beslenmenin anahtarı olduğunu unutmamalısınız. Dikkatli yemek yemek ve daha iyi seçimler yapmak sizi daha genç tutacaktır.
Erken yaşlanmayı önlemenin bir başka yolu da işlenmiş gıda alımını azaltmaktır. Bu besinler bağışıklık sistemini zayıflatır ve cildinizin kolajenini soyar. Bu yiyecekler ayrıca obezite ve tip 2 diyabete de yol açabilir. Yukarıdaki sorunlardan kaçınmak için tam tahıllı ekmek ve filizlenmiş tahıllar gibi vitamin, mineral ve antioksidan içeren yiyecekleri yemeye çalışın.
Anne sütü kontaminasyonu
Margarin bulaşmış anne sütü bebekler için zararlı olabilir. Sütün içindeki protein, bebeğin sindirim sisteminde 72 saate kadar kalabilir. Bebek ayrıca ishal yaşayabilir ve dışkısında kan olabilir. Bu durumlarda bebeğe hipoalerjenik formül verilmelidir. Semptomlar azaldıktan sonra bebek iyileşmeli ve kilo almalıdır.
Çevre Savunma Fonu’na göre, kontaminasyonun en yaygın nedeni gıda ürünlerine maruz kalmaktır. Çevre kirliliği en yaygın kirletici kaynağı iken, başka nedenler de vardır. Çevresel kirleticiler arasında kurşun, cıva, Kalıcı Organik Kirleticiler (KOK’lar) ve havada ve yerde bulunan diğer şeyler bulunur. Bu hikayeler anne sütünün güvenliği ile ilgili endişeleri artırabilir ve bazı ebeveynler bebeklerini erken kesmeyi seçebilir. Bu uygulama bebek ve anne için zararlı olabilse de personel sağlık doğru destekle önlenebilir.
Süt ürünlerinin yanı sıra süt tozu da kontamine olabilir. Süt tozunda DEHP ve DnBP tanımlanmıştır. Perakende süt ve süt ürünlerinde de tespit edildiler. Bulgular kesin olmasa da olası kontaminasyon kaynakları hakkında faydalı bilgiler sağlıyor. Ayrıca, Belçika’da yürütülen bir araştırma, DMP, DnBP ve BzBP’nin prevalansının çiğ sütte bulunanlara benzer olduğunu bulmuştur.
Allegheny İlçe Sağlık Departmanı ve Gıda ve İlaç İdaresi, kontaminasyonun kaynağını belirlemek için birlikte çalıştı. Araştırma göğüs pompası kitleri, donmuş EMM, elle sağılmış anne sütü ve bir annenin göğüslerinde kullanılan lanolin üzerinde yapılan testleri içeriyordu. Ayrıca araştırmacılar musluk suyu, musluk yüzeyleri ve anne dışkı örneklerini de test etti.