İnfertilite kısırlık demektir. Bir yıl boyunca korunmasız ilişkiye rağmen hamile kalınmaması durumunda kısırlığın meydana geldiği söylenmektedir. Günümüzde kadınlarda ve erkeklerde kısırlık nedir ve nasıl tedavi edilir sorusu sıklıkla sorulmaktadır. Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada yaşam koşulları, sağlıksız beslenme ve daha birçok faktörden dolayı kısırlık sorunu yaşanıyor. Hamilelik durumunda, kısırlık, ölü doğum veya düşüklerin tekrarı olarak kabul edilir. Etkisi kadın ve erkeklerde hemen hemen aynıdır. Üreme fonksiyonlarının yokluğunda ortaya çıkan kısırlık tedavi edilebilir bir durumdur.
Kadına Bağlı Kısırlık Nedenleri Nelerdir?
Kadına bağlı olarak görülen infertilite sebeplerinin bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:
- Tiroit hormon bozuklukları,
- Hiperprolaktinemi,
- Ovulasyon (yumurtlama) düzensizlikleri,
- Endometriozis (çikolata kisti),
- Polikistik over sendromu (PKOS),
- Rahim içerisinde yapışıklıklar olması (Asherman sendromu),
- Endometrial ossifikasyon gibi rahimde bulunan patolojiler,
- Fallop tüplerinin kapalı olması,
- Yumurta rezervi düşüklüğü (Amh),
- Üreme organlarına ait travmalar,
- İleri yaş,
- Erken menopoz.
Erkeğe Bağlı Kısırlık Nedir?
Erkek üreme sisteminde sperm üretimi çok önemlidir. Spermin üretimi ve olgunlaşması yaklaşık 74 gün sürer. Boşalma sırasında vücuttan çıkan sperm, çeşitli testislerde bulunan bezler tarafından üretilir. Her mililitre meni 15 milyondan fazla sperm hücresi içermelidir. Sperm sayısı, şekli ve hareketliliği gibi kriterlere göre üremeye uygun olmalıdır. Meni, sperm hareketliliğini ve dölleme yeteneğini artıran kayganlaştırıcı organik maddeler içerir.
Boşalma sırasında vajinaya giren spermlerin içeriğinde spermatozoa vajinal salgılar yardımıyla rahme ulaşır ve daha sonra kuyruklarını döllenmenin gerçekleştiği fallop tüplerine doğru hareket ettirir. Fallop tüplerinde bir dişi gameti olan bir yumurta bulunursa, yumurta döllenir. Yumurtanın yokluğunda spermatozoa burada 4-5 gün yaşar. Yumurta bu süre içinde fallop tüplerine ulaşırsa döllenme gerçekleşir.
Erkeğe Bağlı Kısırlık Sebepleri Nelerdir?
- Sperm kanallarının doğuştan tıkalı olması,
- Varikosel varlığı,
- Sperm morfolojisi (şekil bozuklukları) ile ilgili sorunlar,
- Sperm sayısının az olması,
- Sperm kalitesinin düşük olması,
- Menide hiç sperm olmaması,
- Kimyasal maddelere maruz kalmak,
- Aşırı sıcak ortamlarda uzun süre ile bulunmak,
- Oturarak çalışmak,
- Alkol ve sigara tüketimi.
Kadınlara Bağlı Kısırlık Sebepleri Nelerdir?
- Yumurtalıkların sağlıklı olmaması
- Yumurta salımı konusunda yumurtalıkların güçsüz olması
- Aşırı kilo alımı ya da tam tersi aşırı kilo kaybı
- Sigara ve alkol kullanımı
- Birden fazla düşük geçmişinin olması
- Tüplerin tıkalı olması
- Yoğun stres
- Kadınlarda Kısırlık nedenleri olarak gösterilmektedir.
İnfertilite Tedavisi Nasıl Uygulanmaktadır?
Kısırlığı tedavi etmek için, bir doktorun önce sorunun kaynağını belirlemesi gerekir. Doktora gittiğinizde hem erkek hem de kadın için araştırılması gereken durumlar vardır. Sadece kısırlıktan kadını suçlamak ya da doktora gitmek süreci uzatır. İlk olarak, doktor kısırlığın nedeninin kadın mı erkek mi olduğunu belirledikten sonra, durumun temel nedenini belirlemeli ve bir eylem planı geliştirmelidir. Modern teknoloji ile birlikte gelişen tıp alanı kısırlık alanında da önemli ilerlemeler kaydetmektedir.
İnfertilite Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Kısırlık birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Kısırlık tedavisi de kısırlığın nedeni bulunduktan sonra gerçekleştirilir. Bazı durumlarda çift döllenme yardımı ile yapılan tedavilerden biri olan tüp bebek tedavisi önerilmektedir. Bu tedavi yönteminde erkek gametin spermi ile dişi gametin yumurtasının laboratuvar ortamında birleştirilmesi ile döllenme sağlanır. Doğan embriyo anne adayının rahmine bırakılır ve gebelik kesinleşir. Kısırlığı tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Tüp bebek tedavisi,
- Yumurta gençleştirme (PRP),
- Aşılama (IUI),
- Mikroenjeksiyon,
- Yumurta dondurma,
- Embriyo tıraşlama,
- Yardımcı tomurcuklanma (Assisted hatching),
- Mitokondri transferi.