Hakim ve Savcı Ne İş Yapar?
Hakimlerin başlıca görevi, şahısların yaşadıkları anlaşmazlıkları çözüme kavuşturmaktır. Hakimler dava dosyalarını inceler, tarafsız kararlar alır. Tarafların temsilcilerinden, savcılık makamından ve bilirkişiden gelen bilgi ve belgeleri derleyerek dava dosyasına ekler ve davalar hakkında Türk milleti adına hüküm verir.
Savcıların başlıca görevi ise devlet adına ceza davası açmaktır. Savcılar kanıt toplar, sanıkları sorgular, iddianame hazırlar ve kamu davası açar. Bir suçtan kaynaklanan zararlar varsa mağdur kişilerin haklarını korur ve ayrıca ölüm vakalarında ceset üzerinde adli muayene yaptırır. Özetle ifade etmek gerekirse savcılar, kamu yararına, vatandaşların haklarını savunmak için araştırma ve soruşturma faaliyetleri yürütürler ve bir soruşturma kapsamında açılan ceza davalarında, iddia makamı olunduğu bilinmektedir.
Nasıl Hakim ya da Savcı Olunur?
Hem toplumdaki itibarları nedeniyle hem de aldıkları maaşlar nedeniyle hakimlik ve savcılık meslekleri, öğrencilerin kariyer hedeflerinde önemli bir yer tutar.
Hakim ya da savcı olmak isteyen bir öğrencinin, hedefine ulaşabilmek için şu adımları takip etmesi gerekmektedir:
- Liseden mezun olan öğrenci; YKS sınavında, Türkçe-Matematik (eşit ağırlık) puan türünde başarılı olmalıdır.
- YKS puanı sonucu bir hukuk fakültesinde okumaya hak kazanmalıdır.
- Hukuk fakültesini başarıyla tamamlayan öğrenci, ÖSYM bünyesinde düzenlenen “Adli Yargı Hakim ve Savcı Adaylığı” sınavına girmelidir ve bu sınavdan en az 70 puan almalıdır.
İlgili sınavda en yüksek puanı alan öğrenci, hakim ve savcı olma hedefinde avantaj sağlar. Çünkü Adalet Bakanlığı, her yıl belirli sayıda hakim ve savcı alır. Bu nedenle sınavda en yüksek puanı elde eden öğrencilerin kariyer hedeflerine ulaşma ihtimali daha yüksek olduğu bilinmektedir.
Hakim ve Savcı Olma Şartları Nelerdir?
Hakim ya da savcı olmak isteyen kişinin, şu şartları taşıması gerekir:
- Öncelikli şart, T.C. vatandaşı olmaktır. T.C. vatandaşı olmayanlar savcı ya da hakim olamaz.
- Adayın sicilinde devlete karşı işlenmiş bir suç olmamalıdır. Ayrıca aday, üç aydan fazla hapis yatmamış olmalı ve herhangi bir yüz kızartıcı suçtan hüküm giymemiş olmalıdır.
- Erkek adayların askerlikle ilişiği olmamalıdır.
- Adayın kamuda çalışmasına engel bir yasağı olmamalıdır.
- Aday, herhangi bir akıl ve vücut probleminin olmadığını kanıtlayabilmelidir.
- Aday, şehir dışı çalışmaya uygun olması gerekmektedir.
Hakim ve Savcı Maaşları
Adalet sistemlerinin işleyişinde hakimler ve savcılar, önemli bir görev üstlenirler. Bu önemli görev nedeniyle hakimlerin ve savcıların yetkileri ve özlük hakları her zaman ilgi çeker. Toplumda oldukça saygın bir mesleğe sahip olan hakimlerin ve savcıların ne kadar maaş aldığı, büyük bir kesim tarafından merak edilir ve araştırılır.
Her meslekte olduğu gibi hakimlerin ve savcıların maaşlarında da kıdem, derece ve diğer bazı unsurlar belirleyicidir. Ancak genel bir değerlendirme yapmak gerekirse hakimlerin ve savcıların 2022 yılında aylık olarak 9 bin Türk lirası ile 25 bin Türk lirası arasında para kazandıkları söylenebilir. En yüksek maaşı; 1/4 derecesinde, 24 yıl deneyimi olan birinci sınıf bir hakim ya da savcı kazanırken meslekteki en düşük maaşı, stajyer ve mesleğe yeni başlayan hakim ve savcılar kazanır.
Stajyer Hakim ve Savcı Maaşı
Hakimlik ve savcılık staj süreleri, 2 yıldır. Hakimler ve savcılar, zorunlu staj dönemleri boyunca “stajyer hakim” ve “stajyer savcı” olarak çalışırlar ve stajyer maaşı alırlar. Bu maaş, 2022 yılının ikinci yarısında yaklaşık 9 bin Türk lirasıdır.
Staj süresini tamamlayan hakimler ve savcılar, 8. dereceden mesleğe başlarlar.
Derecelerine Göre Hakim ve Savcı Maaşı
Genel bir çerçeve çizersek 2022 yılında derecelerine göre hakim ve savcı maaşları şöyledir:
- 8. derece: Bu grupta, mesleğe yeni başlayan hakimler ve savcılar yer alır. Maaşları 2022 yılında yaklaşık 12 bin 500 TL’dir.
- 7. derece: 3 yıl deneyimi olan 7. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 13 bin TL’dir.
- 6. derece: 5 yıl deneyimi olan 6. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 13 bin 500 TL’dir.
- 5. derece: 7 yıl deneyimi olan 5. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 14 bin TL’dir.
- 4. derece: 9 yıl deneyimi olan 4. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 14 bin 500 TL’dir.
- 3. derece: 11 yıl deneyimi olan 3. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 15 bin 200 TL’dir.
- 2. derece: 13 yıl deneyimi olan 2. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 15 bin 750 TL’dir.
- 1. derece: 18 yıl deneyimi olan 1. derecedeki hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 18 bin TL’dir
- 1. derece (birinci sınıfa ayrılmış): Birinci sınıfa ayrılmış hakimlerin ve savcıların maaşları, yaklaşık 28 bin TL’dir.
- 1. derece (24 yıl): 24 yıl deneyimi olan birinci sınıf hakimlerin ve savcıların maaşları, 35 bin Türk lirasına kadar çıkabilmektedir.
Yargıtay ve Danıştay Hakim ve Savcı Maaşları
Yargıtay ve Danıştay hakimlerinin ve savcılarının (üyelerinin) maaşları, diğer hakimlere ve savcılara göre daha yüksektir:
- 1/4 derecesindeki, 24 yıl deneyimli Yargıtay ya da Danıştay üyesi hakim ya da savcının maaşı, yaklaşık 23 bin Türk lirasıdır.
- 1/4 derecesindeki, 25 yıl deneyimli Yargıtay ya da Danıştay daire başkanının maaşı, yaklaşık 24 bin Türk lirasıdır.
- 1/4 derecesindeki Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Birinci Başkan Vekili ile Danıştay Birinci Başkan Vekili maaşları, yaklaşık 24 bin Türk lirasıdır.
Ayrıca, aynı derece ve deneyimdeki (25 yıl) Adalet Bakanlığı Müsteşarı maaşı da yaklaşık 24 bin Türk lirasıdır.
Yargıtay ve Danıştay Başsavcı ve Başkan Maaşları
Yargıtay ve Danıştay’da çalışan başsavcı ve başkanların 2022 maaşları şöyledir:
- 1/4 derecesindeki, 25 yıl deneyimli Yargıtay/Danıştay Cumhuriyet Başsavcısı maaşı, yaklaşık 27 bin TL’dir.
- 1/4 derecesindeki, 25 yıl deneyimli Danıştay Başkanı/Yargıtay Birinci Başkanı maaşı, yaklaşık 28 bin TL’dir.
Hakim ve Savcı Maaşlarını Etkileyen Diğer Unsurlar
Hakimlerin ve savcıların maaşlarını, meslekteki derecelerinin ve hizmet sürelerinin yanı sıra görev yaptıkları bölgeler de etkiler. Ayrıca hakimler ve savcılar da kamu görevlisi sayıldığı için her yıl ocak ve temmuz aylarında zam alındığı bilinmektedir.
Yazımızda yer verdiğimiz maaş bilgileri, 2022 yılının Ocak-Temmuz ayları arasındaki dönem için geçerli olup 2022 yılı Temmuz ayı zamlı hakim ve savcı maaşları, son 6 aylık enflasyon oranı göz önünde bulundurularak bir sonraki 6 aylık dönemde, yani 2022 yılının Temmuz ayında belirlenecektir ve yılın ikinci yarısı için geçerli olacaktır.