Fitik Asit Nedir?
Günlük kalorinin S’si tahıllardan gelmelidir. Fitik asit, tahıllarda doğal olarak bulunan ve besin değerini olumsuz etkileyen bir faktördür. Fitik asit (inositol hekzofosfat (myoinositol 1,2,3, ,5, 6 hekzakihidrojenfosfat-IP6) veya fitat), birçok bitki hücresinde depolanan fosfordur.
En çok buğday, pirinç, arpa, çavdar, baklagiller ve fındık gibi tahıllarda bol miktarda bulunur. Enginar, incir, patates ve çilekte orta derecede, elma, brokoli, havuç ve taze fasulyede eser miktarda bulunur.
Bitkiler için çok önemli bir bileşendir. Bitki çimlenmesi ve büyümesi için önemli olan yüksek enerjili fosfatı depolar. İnsanlarda bu yapıyı parçalayabilecek fitaz enzimi olmadığı için insanlar bu fosfor yapısını sindiremezler. Fitaz, fosforu fitik asitten ayırmak için gerekli bir enzimdir.
Fitik asit kalsiyum, magnezyum, demir ve çinko gibi önemli minerallerle bağ oluşturarak fitatlar mineral salmadığı için mineral eksikliğine neden olur. İnsanlar, özellikle çocuklar ve gelişmekte olan ülkelerden gelen çocuklar, vücudun ihtiyaç duyduğu minerallerin düşük alımından kaynaklanan yan etkiler yaşayabilir. Gelişmekte olan ülkelerde en yaygın yol, tahılları ve tohumları fermente ederek bu minerallerin bulunabilirliğini artırmaktır. Birçok bakteri fitaz enzimini aktive eder.
Fitik asit bakterilerinin neden olduğu tahıl ve tohumların fermantasyonu sonucunda fitat molekülü parçalanır ve minerallerin kullanılabilirliği (biyoaktivite) artar. Fitik asit, tanenin farklı morfolojik kısımlarında düzenli olarak dağılmaz. Genellikle aleuron tabakasında yoğunlaşmıştır. Endosperm ve embriyolarda daha az bulunur. Diğer mısır tanelerinden farklı olarak, ruşeym fitik asitten daha fazlasını içerir. Fitik asit miktarı buğdayda %0,60-1,35, arpada %0,97-1,13, mısırda %0,53-0,89, yulafta %0,77-1,01, çavdarda %0,50-1 .89’dur. Görüldüğü gibi tam tahıllarda ortalama 1000 mg/100 g fitik asit varsa buğday kepeğinde 2800 mg/100 g fitik asit bulunur. Buğday ununun ekstraksiyon oranı arttıkça fitik asit miktarı da artmaktadır. Sürekli tam tahıllı ekmek tüketimi mineral eksikliğine yol açabileceğinden, ekmek tüketimini mümkün olduğunca çeşitlendirmeniz önerilir.
Yüksek Fitik Asitli Bakliyatlar
- Fasulye
- Bezelye
- Nohut
- Mercimek
- Fıstık
Fitik Asitli Kuruyemişler
- Badem
- Ceviz
- Kaju fıstığı
- Taneler
Fitik asit, Rafine edilmemiş tahıllar, kabuklarında ve tohumlarında büyük miktarlarda bulundukları için en yüksek miktarda fitik asit içerirler. Örneğin, 100 gram mısır püskülü 6.39, buğday kepeği 7.3 ve pirinç kepeği 8.7 gram fitik asit içerir. Fitik asit içeren yiyecekler yemek vücudun mineraller, proteinler,
enzimler ve nişasta ile çözünmeyen bileşikler oluşturmasına neden olur. Bu durum vücudun demir, çinko, kalsiyum ve magnezyum gibi protein ve mineralleri emmesini bozar. Fitik asit tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan minerallerdeki eksiklikler şu sağlık sorunlarına neden olabilir;
• Anemi
• Yorgunluk
• Zayıflık
• Hafıza ve konsantrasyon sorunları
• Saç dökülmesi
• İştah kaybı
• Mide bulantısı
• Kusma
• Düşük kemik kütlesi
• Erkeklerde iktidarsızlık
• Azaltılmış bağışıklık fonksiyonu
Fitik Asitin Sağladığı Faydalar
Cilt Kırışıklıklarıyla Savaşır
Bir AHA(Alfa Hidroksi Asit) olan fitik asit, ölü deri oluşumunu hafifletir. Bunun yanında hücre yenilenmesini ve kolajen üretimini artırarak kırışıklık, ince çizgi gibi yaşlanma belirtilerinin görünümünü azaltmaya yardımcı olur.
Yara izlerini gidermede faydalıdır
Ciltteki siyah ve kahverengi lekeleri ve yara izlerini azaltmak için peeling olarak kullanılır.
Serbest radikallerle savaşır
Fitik asit, serbest radikal görevi görerek antioksidan özelliği ile zararlı moleküllerin vücuda ve cilde zarar vermesini engeller.
Cilt tonunu eşitler
Fitik asit düzenli kullanımda cilt tonunu eşitlemeye yardımcı olur ve parlak cildi aydınlatır ve ortaya çıkarır.
Fitik asit zararlı mı?
fitik asit; Tamamen doğal içeriklerden oluştuğu için maske, peeling, tonik kullanımı cilde zarar vermez. Ancak vücudun herhangi bir ürüne alerjisi varsa önce küçük bir bölgede test edilmesini ve cilde uygulanmadan önce 2 saat beklenmesini öneriyoruz.
Ayrıca bildiğiniz gibi fitik asit diyette doğrudan tahıl ve kuruyemişlerden elde edilebiliyor, bu da vücuttaki mineralleri emebildiği için mineral eksikliği olan kişiler için sorun olabiliyor. Bu nedenle fitik asit içeren besinleri tüketirken dikkatli olmalısınız.