Egzama Nedir?
Egzama kaşıntılı, cildin kızarması ve kabarık bir görünüm almasıyla karakterize bir hastalıktır. Deri sağlıklı görünümünden uzaklaşmıştır. Bununla birlikte ciltte kuruluk, çatlama ve su dolu kabarcıklar oluşabilir.
Atopik dermatit genellikle çocukluk çağı türü olarak bilinen bir egzama türüdür. Atopi, alerjik hastalıklara kalıtsal olarak yatkınlık anlamına gelir ve alerji ile ilişkili diğer hastalıklarda da kullanımı söz konusudur. Buradan da anlaşılacağı üzere bu hastalığın bazı türleri alerjik bünyelerde daha sık rastlanan fakat başka sebeplerle de tetiklenen bir cilt hastalığıdır.
Ailesinde genetik olarak alerji durumu olan bireylerde diğer bireylere kıyasla görülme sıklığı çok daha yüksektir. Atopik egzama hastaların büyük çoğunluğunda (%90) 5 yaşından önce ortaya çıkar ve genellikle ergenliğe doğru gerilerken nadiren de olsa erişkin yaşta da görülebilmektedir. Atopik dermatit denilen çocukluk çağı egzaması ilerleyen yaşlarda astım ve daha sonra alerjik rinite ilerleyebilir. Bu sürece ”atopik yürüyüş” denilmektedir. Yani; çocukluk çağında oluşan hastalıkkişinin ilerleyen dönemlerinde alerji ile tetiklenen rinit, astım gibi bazı hastalıklara da yatkınlığını artırabilir. Bu durum kişinin hem çocukluk çağı hem de yetişkinlik süresince hayat kalitesini olumsuz etkilemesine sebep olur.
Egzama Belirtileri
Egzamadan etkilenen vücut bölgesi yaşla birlikte değişim gösterebilir. Hastalık bebeklerde ve küçük çocuklarda bu hastalık genellikle yüzü, dirsek dışını ve dizleri etkiler. Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde ise ellerde, ayaklarda, kollarda, dizlerin arkasında ve dirsek kıvrımlarında yerleşim gösterme eğilimindedir.
Bu hastalığın belirtileri her insan için farklılık gösterebilir. Yaygın egzama belirtileri şunları içerir:
- Deride kuru, pullu lekeler
- Kaşındığı zaman açılan ve sızlayan küçük yumrular
- Deride kızarıklık ve şişlik
- Deride kalınlaşma (kronik)
- Deride çizik izleri
Ciltte çok fazla sürtünme ve kaşıma cildi yırtabilir ve enfeksiyona yol açabilir. Bu hastalığın belirtileri diğer cilt rahatsızlıkları semptomları ile benzerlik gösterebilir. Teşhis için daima uzman doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
Egzama Çeşitleri
Egzama hastalığı, oluşma nedenine göre şu şekildedir:
- El Egzaması: Zayıf uyarıcı maddelerin el ile teması sonrasında ortaya çıkan ve el bölgesinde görülen egzama çeşididir. Genellikle temizlik ile uğraşan kişilerde, ev kadınlarında ve kimyasal maddeyle temas etmekte olan kuaförlük, metal işçiliği gibi meslekler ile uğraşan kişilerde sıklıkla görülür.
- Atopik Egzama: Kişinin alerjik yatkınlığı ve çevresel etmenler nedeni ile görülür. Genellikle bebeklik döneminden sonra ortaya çıkmaktadır. Egzama hastalığı zamanla hafifleyip iyileşme başlasa bile tekrarlayıcı özelliğe sahiptir.
- Saç Egzaması: Sebebi tam olarak bilinmemekte birlikte bir çeşidi olarak cildin yağlı olan bölgelerinde ortaya çıkmakta ve pullanma, kızarıklık ve kabuk oluşumuna neden olur. Genellikle bahar ve kış aylarında artış göstermektedir. Saç derisinde oluşan egzamanın kabuklanır ve pul pul dökülmeyle ortaya çıkar. Seboreik egzama olarak adlandırılan bu cilt rahatsızlığı, kronik seyreden bir hastalıktır. Yaz aylarında biraz daha hafiflemekte beraber kışın artıcı özelliktedir. Sedef hastalığıyla karıştırılmaktadır. Saçlar dışında seboreik egzamanın görüldüğü diğer kısımlar arasında göğüs ön yüzü, kulak arkası ve burun yanlarında da yer almaktadır. Hastalığın atak yapmasında stresin büyük etkisi var. Genetik faktörlerin hastalığın gelişmesinde etkiye büyüktür. Saç egzamasının tedavisinde medikal şampuanlar, steroid içeren losyonlar ve kaşıntı giderici tabletler verilmektedir.
- Numuler Egzama: Genellikle kollarda, ellerde ve bacaklarda yaygın olarak görülür. Dairesel lezyonların kaşıntıya sebep olan ve genellikle bireylerde erişkin oldukları zamanlarda görülen, kronik seyreden bir egzama türüdür.
- Asteatotik Egzama: Cilt yüzeyinde bulunan yağ tabakasının azalmasının sebebiyle ortaya çıkar. Sık banyo yapılmasıyla ve yaşlılık sebebiyle cildin kuruması gibi nedenlerden kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır.
- Stres Egzaması: Hastanın strese girmesine bağlı olarak ortaya çıkan psikolojik kaynaklı egzama çeşiiddir. Stres egzaması olmuş cildi rahatlatmak için her fırsatta derinin nemlendirilmesi ve mümkün olduğu kadar stresli ortamlardan uzak durulması gerekir
- Ayakta egzama: Kızarıklık, kaşıntı, kabarcıklar, kuruluk, iltihap ve ciltte oluşan kalınlaşma şeklinde kendini gösterir. Ayak egzamasıyla ayak mantarı birbirine çok benzemektedir. Fakat ayak mantarı genelde parmak aralarında ve tırnaklarda oluşur. Mantar bulaşıcı bir hastaslıkken, ayakta egzama bulaşıcı değildir. Ayakta egzamada ayakların terli kalmaması, nefes alması, nemlendirici krem kullanılması gerekmektedir.
- Gravitasyonel egzama: Ayakta kalarak çalışanlar ve yaşlılarda bu egzama türü çok sık görülmektedir. Bacakların alt bölgesinde varislerin oluşmasına ve kan dolaşımının bozulmasıyla gelişir. Bu kısımda kan birikmesinden dolayı damarlardaki basınç artmakta ve bu da deride hasara olmasına sebep olabilmektedir. Gravitasyonel egzama, doğum yapmış kadınlarda görülebilir. Belitileto bacaklarda kuruluk, su toplanması, kaşıntı, kızarıklık gibi belirtiler ile kendini gösterir. Egzama kronikleşmesi ile deri üzerinde koyu lekeler, derinin sertleşmesi ve daha sonra ülser gibi yaraların oluşmasına neden olur.
Egzama Tedavisi
Egzama hastalığı kronik bir rahatsızlık olup bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Hastalara uygulanan tedaviler, genel olarak egzamanın bireyde yol açtığı semptomların önüne geçmeye veya şiddetini azaltmaya yöneliktir. Herhangi bir uyarana karşılık olarak oluşan egzama türlerinde tedavinin temel ilkesi uyaranla temasın önüne geçmek veya temas sıklığını azaltmaktır. Hastalığın tedavisinde hekimin önerileri doğrultusunda genellikle alerji önleyici ilaçlar, kortikosteroid içerikli ilaçlar, ve nemlendiricilerden yararlanılır. Kaşıntının önlenmesi için krem ve jeller kullanılabilir. Ciltteki kuruluğun önüne geçmek için bol miktarda su tüketilmeli, cilt sürekli nemlendirilmelidir. Tedavi sürecinde cildi kaşımamak ve oluşan kabarcıkları patlatmamak büyük önem taşır. Eğer siz de egzama hastalığına sahipseniz yukarıda belirtilen hususlara özen göstererek ve düzenli olarak sağlık kontrollerinizi yaptırarak hastalığın yol açtığı sorunların önüne geçebilir, yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.
Egzamaya Ne İyi Gelir?
- Aloa Vera
İltihapları gideren, cilt için çok faydalı olan ve enfeksiyonları önleyen aloe vera, egzama için kullanılan yöntemlerden biridir. Aloe vera bitkisinin içindeki jeli egzama olan bölgelere sürün. Kuruyana kadar bekleyin. Kuruduktan sonra su ile bu bölgeleri temizleyin. Haftada 2 kez uygulayabilirsiniz.
- Yulaf Tozu
Kaşıntı ve acıyı azaltmak için yulaf tozundan yararlanabilirsiniz. Küveti ılık suyla doldurun ve içerisine 2 bardak yulaf tozu ekleyin. Bu suyun içinde 15 dakika durduktan sonra çıkın ve güzelce kurulanın.
- Salatalık
İltihap karşıtı özellikleri bulunan salatalık, içeriğinde bol miktarda su barındırır. Salatalığı dilimleyin ve buz dolu bir kapta 1 saat kadar bekletin. Daha sonra suyu süzün ve salatalık dilimlerini egzama olan bölgelere yerleştirin. 15-20 dakika beklettikten sonra salatalıkları kaldırabilirsiniz.
- Papatya Suyu
Şişlik, kızarıklık ve kaşıntıyı azaltmak için papatyadan faydalanabilirsiniz. 1 yemek kaşığı papatyayı, 1 bardak suyun içinde kaynatın. Kaynadıktan sonra 15 dakika demlenmesi için bekleyin. Demleme işleminden sonra suyunu süzün. Temiz bir bezi bu suya batırarak egzama olan bölgelere sürün.
- Zerdeçal
Bakteri ve iltihap giderici özelliklere sahip olan zerdeçal, egzamaya iyi gelen besinlerdendir. Yarım çay kaşığı zerdeçala yavaş yavaş süt ekleyin ve macun kıvamına gelene kadar karıştırın. Hazırladığınız macunu kızarıklık ve kaşıntı olan bölgelere sürün. 10 dakika beklettikten sonra ılık suyla durulayın ve mutlaka kurulayın.
Diğer sağlık makalelerimize ulaşmak için lütfen buraya tıklayınız.
