Alzheimer hastalığı, her üç saniyede bir kişiye demans teşhisi konmasıyla giderek büyüyen bir halk sağlığı tehdidi haline geliyor. Dünyada şu an yaklaşık 50 milyon kişi Alzheimer ile yaşarken, bu sayının 2050’ye kadar 130 milyonu aşması bekleniyor. Ancak uzmanlara göre bu tablo değiştirilebilir.
Lancet Komisyonu’nun 2024 raporuna göre Alzheimer vakalarının üçte biri, risk faktörlerinden kaçınılarak önlenebilir. Bu noktada devreye giren yeni yaklaşım SHIELD modeli, kolay hatırlanabilir bir yol haritası sunarak Alzheimer’a karşı koruyucu etki yaratmayı hedefliyor.
SHIELD Modelinin Unsurları
-
Uyku: Orta yaşta 5 saatten az uyumak ya da kalitesiz uyku, ilerleyen yıllarda riski ciddi şekilde artırıyor. Yeterli uyku, zararlı protein birikimlerini engelliyor.
-
Kafa Travması Önleme: Spor yaralanmaları ve darbelere karşı alınacak erken önlemler, beyin sağlığını uzun vadede koruyor.
-
Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, obezite ve depresyon riskini azaltıyor, aynı zamanda beyin hücrelerini destekliyor.
-
Öğrenme: Eğitim ve yaşam boyu öğrenme, beynin “bilişsel rezervini” güçlendiriyor. Zihinsel olarak zorlayıcı aktiviteler koruyucu rol oynuyor.
-
Beslenme: Akdeniz tipi diyet, iltihaplanmayı ve damar hastalıklarını azaltarak demans riskini düşürüyor.
Neden Önemli?
Henüz kesin bir tedavisi bulunmayan Alzheimer’da en etkili yol, önleyici tedbirler. SHIELD modeli, bireylerin günlük hayatlarında kolayca uygulayabileceği basit ama bilimsel temellere dayalı bir yaklaşım sunuyor.
Uzmanlara göre Alzheimer artık “kaçınılmaz” bir kader değil. Doğru yaşam alışkanlıklarıyla milyonlarca insan zihinsel sağlığını uzun yıllar koruyabilir.