Oxford İngilizce Sözlüğü, 2024 yılının kelimesi olarak “beyin çürümesi” (brain rot) terimini seçti. Uzman Klinik Psikolog Aybige Üstüner, bu terimin aşırı sosyal medya kullanımının zihinsel sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini tanımladığını belirtti. Üstüner, “Uzun süreli ve gereksiz sanal bilgi akışı, bireylerin düşünme becerilerini zayıflatıyor. Sosyal medya kullanımını sınırlandırmak ve dijital detoks yapmak bu etkileri önlemeye yardımcı oluyor” dedi.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nden Psikolog Aybige Üstüner, sosyal medyanın beyin fonksiyonlarına etkilerine dikkat çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:
- Sürekli bilgi akışı beyin üzerinde aşırı yük oluşturuyor.
- Bu durum düşünme süreçlerini yüzeyselleştiriyor ve odaklanmayı zorlaştırıyor.
- Özellikle gençler bu olumsuz etkileri daha yoğun şekilde yaşıyor.
‘GERÇEKLE ETKİLEŞİMİN AZALMASI DENGEYİ BOZUYOR’
Aşırı ekran kullanımının beyin fonksiyonlarında uyumsuzluklar ve duygusal dengesizlikler yaratabileceğine değinen Üstüner, “Uzun süre sosyal medya kullanımı, beynin işlevlerini olumsuz etkileyebilir ve kişilerin gerçek dünyadaki etkileşimlerini zayıflatabilir” dedi. Sosyal medyanın uzun vadeli etkileri arasında, dikkatin dağılması, anksiyete, depresyon gibi zihinsel sağlık sorunlarının artışı ve bilişsel işlevlerdeki zayıflama bulunduğunu açıklayan Üstüner, sosyal medya kullanımını sınırlamanın ve dijital detoks yapmanın bu sorunları engellemeye yardımcı olabileceğini belirtti.
ZİHNİ CANLI TUTMANIN YOLLARI
Sosyal medya bağımlılığıyla mücadele etmek için tavsiyelerde bulunan Üstüner, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Ekran süresini sınırlayın. Uzun süreli ekran kullanımı, zihinsel sağlığı tehdit edebilir. Sosyal medya kullanım sürelerinizi sınırlayarak beyninize dinlenme fırsatı verin. Fiziksel aktiviteyi artırın. Egzersiz, beynin sağlıklı işleyişine katkıda bulunur. Düzenli egzersiz yapmak, zihinsel sağlığı iyileştirirken odaklanmayı artırabilir. Dijital detoks yapın. Haftada belirli günlerde dijital cihazlardan uzak durarak beyin sağlığınızı koruyabilirsiniz. Zihinsel egzersizler yapın. Kitap okuma, bulmaca çözme gibi aktivitelerle zihinsel sağlığınızı aktif tutun. Bu tür önlemler, beynin sağlıklı çalışmasını destekler ve zihinsel sağlığı tehdit eden sosyal medya etkilerine karşı koruyucu bir bariyer oluşturur.”