Yeni bir uluslararası araştırma, antidepresan ilaçların fiziksel yan etkilerinin sanılandan çok daha farklı ve ilaç türüne göre değişken olduğunu ortaya koydu. The Lancet dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bazı antidepresanlar kilo artışı, kalp atış hızı ve kan basıncı üzerinde ciddi değişimlere yol açarken, bazıları bu etkiler açısından “nispeten zararsız” kabul ediliyor.
King’s College London öğretim görevlisi Dr. Toby Pillinger liderliğinde yürütülen araştırmada, 151 klinik çalışma ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) 17 raporundaki veriler analiz edildi. Yaklaşık 59 bin kişi üzerinde yapılan inceleme, antidepresanların fiziksel etkileri arasında “klinik olarak anlamlı farklılıklar” bulunduğunu gösterdi.
Örneğin agomelatin ile maprotilin arasında kilo değişiminde 4 kilogramlık fark, fluvoksamin ile nortriptilin arasında ise kalp atım hızında dakikada 21 atımdan fazla fark tespit edildi. Özellikle maprotilin ve amitriptilin gibi bazı antidepresanların, kullanıcıların yaklaşık yarısında belirgin kilo artışına neden olduğu belirlendi.
Araştırmacılar, yaygın kullanılan SSRI grubu ilaçların (örneğin sertralin, essitalopram, fluoksetin) genel olarak diğer türlere göre “daha iyi tolere edildiğini” ifade etti. Ancak, fiziksel yan etkilerin hastaların tedaviyi bırakmasına yol açabileceği, bunun da depresyonun seyrini kötüleştirebileceği vurgulandı.
Oxford Üniversitesi’nden Dr. Andrea Cipriani, daha az yan etkiye sahip ilaçların hastaların tedaviye daha uzun süre devam etmesini sağladığını belirtti. Imperial College London’dan Dr. Azeem Majeed ise sonuçların, antidepresan kullanan kişilerin rutin fiziksel sağlık kontrollerinden geçirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
Buna karşın Bath Üniversitesi’nden Dr. Prasad Nishtala, araştırmanın uzun vadeli riskleri yeterince hesaba katmadığını ve özellikle kronik depresyonu veya metabolik rahatsızlıkları olan hastalarda bu risklerin daha yüksek olabileceğini söyledi.
Uzmanlar, bu bulguların antidepresan tedavilerinin kişiselleştirilmesi ve fiziksel sağlık faktörlerinin daha dikkatli izlenmesi gerektiğine işaret ettiğini vurguluyor.