Birleşik Krallık’ta yürütülen yeni bir araştırma, Saxenda adıyla kullanılan liraglutid enjeksiyonlarının Alzheimer hastalarında bilişsel gerilemeyi yarı yarıya yavaşlatabileceğini ortaya koydu. Nature Medicine’da yayımlanan bulgular, zayıflama ilacının Alzheimer tedavisinde umut vadettiğini gösteriyor.
Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi (NHS) tarafından zayıflama ilacı olarak reçete edilen liraglutid, beklenmedik bir etkiyle tıp dünyasında heyecan yarattı. Imperial College London araştırmacılarının yürüttüğü çalışmaya göre, günde bir kez uygulanan liraglutid enjeksiyonları Alzheimer hastalarında bilişsel gerilemeyi yaklaşık yüzde 50 yavaşlatıyor.
GLP-1 agonisti sınıfındaki ilaç, Wegovy ve Ozempic gibi kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal bir hormonu taklit ediyor. Daha önce kilo kontrolü amacıyla kullanılan liraglutidin, beyni nasıl koruduğuna dair çeşitli mekanizmalar öne sürülüyor. Imperial College London Beyin Bilimleri Bölümü’nden Dr. Paul Edison, ilacın iltihabı azaltabileceğini, insülin direncini düşürebileceğini ve Alzheimer biyobelirteçlerinin toksik etkilerini hafifletebileceğini belirtiyor.
Hakemli dergi Nature Medicine’da yayımlanan çalışmada, diyabeti olmayan hafif-orta evre Alzheimer hastası 169 katılımcı, liraglutid ve plasebo olmak üzere iki gruba ayrılarak bir yıl boyunca takip edildi. Yapılan beyin taramaları, liraglutid kullanan grupta beyin hacmi kaybının anlamlı ölçüde yavaşladığını ortaya koydu. Etkinin 6. aydan itibaren belirginleştiği ve 52. haftada daha güçlü hale geldiği ifade edildi.
Araştırmacılar, zayıflama iğnesinin Alzheimer’a özgü beyin glikoz metabolizmasındaki gerilemeyi durdurmadığını vurgulasa da, önceki bulgular ilacın beyindeki iltihabı ve tau proteininin tehlikeli birikimini azalttığını gösteriyor. Tau proteinindeki anormal “yumaklar”, hücre hasarı ve iltihaplanmayı tetikleyerek Alzheimer belirtilerinin ağırlaşmasına yol açıyor.
Liraglutid, tıpkı Wegovy gibi, Novo Nordisk tarafından üretiliyor ve NHS tarafından VKİ 30’un üzerindeki bireylere kilo verme tedavisi olarak sunuluyor. Ancak uzmanlar, Alzheimer tedavisinde uzun vadeli etkinliğin netleşmesi için daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
Bu çalışma, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) zayıflama iğnelerine erişimdeki ciddi eşitsizliklere dikkat çektiği raporunun hemen ardından geldi. DSÖ, bu ilaçların obezite tedavisinde sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizle desteklenerek uzun vadeli kullanılmasını tavsiye ediyor.