Bilim insanları, Alzheimer’ın belirtileri ortaya çıkmadan yıllar önce hastalığı yavaşlatabilecek bir biyobelirteç tespit etti. TSPO (18 kDa Translokatör Protein) adlı proteini hedef alan yeni ilaçlar, Alzheimer’ın başlangıcını 5-6 yıl geciktirebilecek potansiyele sahip.
Hastalık Yıllar Önce Başlıyor
Araştırmalar, Alzheimer’ın fark edilmeyen bir süreçle yıllar öncesinden başladığını ve hastalar belirtileri fark ettiğinde hastalığın ilerlemesini durdurmanın çok zor olduğunu gösteriyor. Florida Uluslararası Üniversitesi’nden Prof. Tomás R. Guilarte, “TSPO seviyelerini erken dönemde tespit edebilirsek hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir, kişilere 5-6 yıl daha kaliteli bir yaşam sunabiliriz” diyor.
Beyindeki “İltihap Sinyali”
Hakemli dergi Acta Neuropathologica’da yayımlanan çalışmaya göre:
-
TSPO, beyinde genellikle düşük seviyelerde bulunuyor ancak beyin iltihabı başladığında artış gösteriyor.
-
Bu protein, Alzheimer’ın temel göstergesi olan amiloid plakların ilk oluşumuyla aynı dönemde yükseliyor.
-
Beyin bağışıklık hücreleri olan mikrogliya ve astrositler, TSPO sinyallerini yoğun şekilde üretiyor.
-
Bu süreç, hastalığın başlangıcını insanlarda 18-20 yaşlarına denk gelen bir dönemde başlatıyor olabilir.
Genç Yaşta Alzheimer Bulgusu
Çalışma ekibi, Kolombiya’da genetik olarak Alzheimer’a yatkınlığı olan ve 30’lu yaşlarda belirtiler gösterip 50’lerinde ölen hastaların beyinlerinde de aynı TSPO modelini tespit etti. Araştırmanın yazarlarından Dr. Daniel Martinez-Perez, “Alzheimer bir yaşlılık hastalığı değil. Teşhis onlarca yıl gecikiyor. Yeni biyobelirteçler ve tedavi hedefleri, kişiselleştirilmiş tedavilerin kapısını açacak” dedi.
Umut Veren Sonuçlar
Bilim insanları, TSPO seviyelerini düşürecek ilaçlarla Alzheimer’ın seyrini değiştirmeyi hedefliyor. Uzmanlara göre bu keşif, erken teşhis ve önleyici tedaviler için devrim niteliğinde bir adım olabilir.