Sözleşmeli Personel Nedir?
Kamu kuruluşlarında çalıştırılan ikinci tip kamu görevlileri sözleşmeli personeldir. Sözleşmeli personelin atanmaları, terfi, maaşlarına ilişkin temel kurallar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 4/B maddesinde düzenlenmiştir. Ayrıca çeşitli kamu kurumlarda kendi özel yasalarında sözleşmeli personelini düzenleyebilmektedir.(Sözleşmeli subay, astsubay, erbaş, uzman çavuş vs)
Özel bir mesleki bilgiye ihtiyaç duyulduğu takdirde veya yıllık planlar içinde geçici olarak işlerde görevlendirilmek üzere ilgili kurumların teklifi ile Devlet Personel Başkanlığı’nın da görüşleri alınıp sözleşme yapılmak kaydıyla geçici olarak çalıştırılan kamu hizmetlisine sözleşmeli personel denmektedir. Sözleşmeli personel kurumun teklifi, Devlet Personel Başkanlığı’nın görüşü üzerine Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olmak üzere sözleşme ile çalıştırılır. Sözleşmeli personel, 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu’nda sayılan dört istihdam türünden biri olarak, memurluk sistemine getirilen bir istisnadır.
Sözleşmeli Personel Hakları Nelerdir?
657 sayılı Kanunun 4/B maddesine göre sözleşmeli personel, başlangıçta geçici, uzmanlık gerektiren işlerde sözleşmeli statüde, belirli bir süre için istihdam edilirken, 2005 yılında 5413 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen hükümle Sağlık Bakanlığı’nın asli ve sürekli görevi olan sağlık hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetlerinde, 2006 yılında 5473 sayılı Kanun’la 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu 4/B maddesine eklenen hükümle Milli Eğitim Bakanlığı’nın eğitim hizmetlerinde, 2007 yılında 5620 sayılı Kanun’la 657 sayılı Devlet Memurlar Kanunu 4/B maddesinde yapılan değişiklikle her alana sözleşmeli personel istihdamının önü açılmıştır.
4b sözleşmeli personel izin hakları;
- Doğum izni hakkı; 4/B sözleşmeli kadın personele, doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptıktan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süreyle ücretli doğum izni verilir. Çoğul gebelik halinde, doğum öncesi izin süresine 2 hafta daha eklenir.
- Süt izni hakkı Ücretli doğum izni süresinin bitiminden itibaren, sözleşmeli personele; ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. İlgili personel, istediği saatte bu izni kullanabilir.
- Yıllık izin hakkı; kamu kurum ve kuruluşlarında herhangi bir statüde geçirdiği toplam hizmet sürelerinin bir yıldan on yıla kadar olan sözleşmeli personele 20 gün, on yıldan fazla hizmeti olanlara ise 30 gün süreyle ücretli yıllık izin verilir. Milli Eğitim Bakanlığı emrinde görev yapan 4/B sözleşmeli öğretmenlere, yaz tatili ve dinlenme tatilinde izin verilmesi nedeniyle ayrıca yıllık izin verilmez. Sözleşmeli personelin, ait olduğu takvim yılı içinde kullanmadığı yıllık izin süreleri, izleyen yıla devreder.
- Hastalık izni hakkı 4/B sözleşmeli personele, resmi tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklarından dolayı ücretli hastalık izni verilebilmektedir. Hastalık izni kullanması nedeniyle sözleşmeli personele Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği tutarı ilgilinin ücretinden düşülür. Doğum izni kullanması nedeniyle sözleşmeli personele Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği tutarı ilgilinin ücretinden düşülür.
3 Senesini Dolduran 3+1 Sözleşmeli Personelin Sahip Olduğu Haklar
- 3 Senesini dolduran sözleşmeli personel 4/A devlet memuru oluyor ve tayin hakkı hariç bütün haklardan yararlanıyor. (kademe-derece, kalkınmada öncelikli illerde çalışanlara verilen ek özel hizmet tazminatı)
- 3+1 atanan personel, İşe başladıktan 1 yıl sonra olmak üzere ve eşinin devlet memuru (kadrolu) olmak şartıyla sözleşmeli olarak çalıştığı süre boyunca sadece eş durumu tayini yapabilir diğer tayinleri yapamaz. Eş durumu tayini Ocak ve Temmuz aylarında ilan edilen kuralarla yapılır. Diğer tayinleri 3+1 yıl olan 4 yılını doldurduktan sonra isteyebilir.
- Yaptığımız görüşmelere istinaden Sağlık mazereti hakkı ilerleyen zamanda verilmesi düşünülüyor. Ancak düzenleme şuan için yapılmadı
- Eşi özel sektörde çalışan 3+1 sağlık personelin +1 yıl daha yani toplamda 4 yıl çalışması gerekiyor. 3+1 yıl olan 4 yılını doldurduktan sonra tayin isteyebilir
- Sağlık Mazeret tayininde ailesindeki birinci derece yakınını kullanarak tayin isteyen bir kişi ancak 3+1 yani 4 yıl sonunda bundan yararlanır.
- Eşi özel sektörde çalışan bir kişi 3+1 yıl olan 4 yılını doldurduktan sonra tayin isteyebilir. Özel sektörde çalışan eşinin son 4 yıl içerisinde 720 gün sigorta priminin bulunması gerekiyor. Aynı ilde kalmak kaydıyla iş değişikliği yapabilir, priminde kesintiler olabilir.
- 3. Yılını dolduran ve bir şekilde mazeret tayini yapan sözlesmeli personel gittiği yerden sözleşmelisine kaldığı yerden devam eder.
- 3. Yılını doldurmayan personel il dışı görevlendirme doğal afetin yaşandığı zamanlarda yapabilir. Bu sürede 3 ayı geçmez.
- 3. Yılı biten ve kadro işlemleri olan kişilerin eş durumu tayini +1 yılı beklemeden hemen eş durumu tayini istiyebilirler, bu duruma göre eşi özel sektörde çalışan ve TCDD de sözleşmeli çalışan kişilerin Eş durumu tayin işlemleri kabul oldu.
- İşlem sırasıyla kadroya geçip tebliğ tebellüğ imzaladıktan sonra aynı gün eş tayin dilekçesi gönderilip, kadroluların atama ve nakil yönetmeliğindeki mazeret tayinine göre değerlendirilerek eş durumu tayini yapılır.
Eski düzenlemede (4) Sözleşmeli sağlık personelinden dört yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri halinde bulundukları yerde 657 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin (A) bendi kapsamındaki kadrolara atanır. Bu kadrolara atananlar, aynı yerde en az iki yıl daha görev yapar, bunlar hakkında adaylık hükümleri uygulanmazdı. Ancak 2019 yılında getirilen yeni düzenleme ile sözleşmeli sağlık personeli de 4 değil 3 yıldan sonra kadroya geçebilecek. Ve yine kadroya geçtikten sonra 2 yıl sonra değil, 1 yıl sonra nakil isteyebilecektir.